گ‍ازرگ‍اه‍ی‌، ک‍م‍ال‌ال‍دی‍ن‌ ح‍س‍ی‍ن‌: تفاوت میان نسخه‌ها

گازرگاهی از جمله شاعران صوفی‌مسلکی است که در هرات، در دستگاه امیر علی‌شیر نوایی (906-844ق) وزیر دانشمند سلطان حسین بایقرا، زندگی آسوده و راحتی داشته است<ref>ر.ک: طباطبایی مجد، غلامرضا، ص7</ref>.

خواندمیر در ترجمه حال وی می‌نویسد: «امیر کمال‌الدین حسین، پدرش مولانا شهاب‌الدین اسماعیل طبسی الاصل بود و مادرش در سلک بنات سادات نیشابور انتظام داشت و آن جناب از فنون علوم متداوله محظوظ و بهره‌مند بود و در علم جفر و تصوف دعوی مهارت می‌نمود و به نظم اشعار کماهی مشغول می‌گردید و در ابداع مؤلفات لوازم فصاحت به‌جا می‌آورد و در ایام سلطنت سلطان یعقوب‌میرزا از ولایت طبس به آذربایجان چندگاه در ظل تربیت آن پادشاه عالی‌جاه گذرانیده، چون از آن مملکت به هرات آمد خاقان منصور امور شیخی و تولیت موقوفات مزار مقرب حضرت باری خواجه عبدالله انصاری را به آن جناب تفویض گردانید. در سنه اربع و تسعمائة (904ق) منصب صدارت و پرسیدن مهم دادخواهان را نیز به رأی صواب‌نمای او تفویض فرمود... شرح منازل السائرين و مجالس العشاق در سلک مؤلفات امیر کمال‌الدین حسین انتظام دارد...»<ref>ر.ک: همان</ref>.

گازرگاهی شاگرد مکتب جامی است و در جای‌جای کتاب از اشعار و آثار جامی و نیز عطار، عراقی، حافظ، قاسم الانوار، مولوی و شبستری استفاده می‌کند، اما بیش از آنکه بر نظریه وحدت وجودی جامی (و در واقع ابن عربی) تأکید داشته باشد، نظرش به اندیشه عارفانه - شاعرانه مکتب احمد غزالی معطوف است و آنجا که قضایای حسن و عشق و حزن را به‌تفصیل می‌نگارد، گویی نوشته‌های خواجه احمد غزالی را می‌خوانیم<ref>ر.ک: همان</ref>.

وی در زیر چتر حمایت امیر علی‌شیر نوایی، شرحی بر کتاب «منازل السائرين» شیخ عبدالله انصاری و رساله‌ای چند در تصوف نوشته و در سال 908ق، از تألیف «مجالس العشاق» فارغ شده است<ref>ر.ک: همان</ref>.