۱۰۶٬۷۶۴
ویرایش
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۴۳: | خط ۴۳: | ||
|کد مؤلف =AUTHORCODE.....AUTHORCODE}} | |کد مؤلف =AUTHORCODE.....AUTHORCODE}} | ||
'''میرزا محمدحسن قتیل لاهوری''' (1170-1233ق)؛ از شاعران و نویسندگان مشهور سده دوازدهم و سیزدهم شبه قاره که در حوزههای گوناگون علوم روزگار خود، از صرف و نحو و بدیع و بیان تا منطق و ریاضی، از | '''میرزا محمدحسن قتیل لاهوری''' (1170-1233ق)؛ از شاعران و نویسندگان مشهور سده دوازدهم و سیزدهم شبه قاره که در حوزههای گوناگون علوم روزگار خود، از صرف و نحو و بدیع و بیان تا منطق و ریاضی، از سرامدان روزگار خود شمرده میشد. از او آثار فراوانی در شاخههای گوناگون علوم ادبی به جای مانده که یکی از مهمترین آنها شجرةالامانی است. | ||
==شرح حال و نیاکان== | ==شرح حال و نیاکان== | ||
خط ۸۱: | خط ۸۱: | ||
براساس گفتۀ صاحبان تذکره، وی در سن هفده یا هجده سالگی توسط محمدباقر شهید اصفهانی مسلمان میشود و به پیشنهاد او تخلّص شعری قتیل را برای خود برمیگزیند و چون از کودکی طبعی موزون داشته و شعر میگفته، از محمدباقر اصلاح شعر میگرفته است. ظاهراً پس از پذیرش اسلام از خانواده جدا شده و در شاهجهانآباد | براساس گفتۀ صاحبان تذکره، وی در سن هفده یا هجده سالگی توسط محمدباقر شهید اصفهانی مسلمان میشود و به پیشنهاد او تخلّص شعری قتیل را برای خود برمیگزیند و چون از کودکی طبعی موزون داشته و شعر میگفته، از محمدباقر اصلاح شعر میگرفته است. ظاهراً پس از پذیرش اسلام از خانواده جدا شده و در شاهجهانآباد | ||
مدتی در خدمت دولتمردانی چون نواب نجفخان و عمادالملک غازیالدین خان فیروز جنگ سوم (1215ق) به سر برد سپس به لکھنو رفت و خدمت سعادت علیخان (1229 -1213ق) فرمانروای اورده و غازیالدین حیدر (١٢٢٣ -1229ق) پیوست. | مدتی در خدمت دولتمردانی چون نواب نجفخان و عمادالملک غازیالدین خان فیروز جنگ سوم (1215ق) به سر برد سپس به لکھنو رفت و خدمت سعادت علیخان (1229 -1213ق) فرمانروای اورده<ref> ر.ک: رفوگران، مروارید، ص200</ref> و غازیالدین حیدر (١٢٢٣ -1229ق) پیوست. | ||
ظاهراً قتیل در لکھنو اقامت دائم داشته و زمانی که وارد آن شھر میشود در اوج شهرت است و بنا به گفتۀ صاحب مخزنالغرائب «کلامش در حین حیاتش معروف ومشهور گشته و تمام هند را فرو گرفته و به سرحد ایران و توران رسیده.» | ظاهراً قتیل در لکھنو اقامت دائم داشته و زمانی که وارد آن شھر میشود در اوج شهرت است و بنا به گفتۀ صاحب مخزنالغرائب «کلامش در حین حیاتش معروف ومشهور گشته و تمام هند را فرو گرفته و به سرحد ایران و توران رسیده.» | ||
اینکه برخی | اینکه برخی برآنند که او سفری به ایران و کربلا داشته چندان واقعیت ندارد و مدارک تاریخی آن را تأیید نمیکند. | ||
==مذهب قتیل== | ==مذهب قتیل== | ||
خط ۹۷: | خط ۹۷: | ||
==تاریخ وفات== | ==تاریخ وفات== | ||
سرانجام در روز شنبه ٢٣ ربیعالاول سال 1233ق/٣١ژانویه ١٨١٨م و به قولی در روز شنبه ٢٣ صفر 1233ق در لکهنو درگذشت. و در باغ قیصر لکنو که در آن زمان حسینیه بود به خاک سپرده شد.<ref> ر.ک: رفوگران، مروارید، ص200</ref> | سرانجام در روز شنبه ٢٣ ربیعالاول سال 1233ق/٣١ژانویه ١٨١٨م و به قولی در روز شنبه ٢٣ صفر 1233ق در لکهنو درگذشت. و در باغ قیصر لکنو که در آن زمان حسینیه بود به خاک سپرده شد.<ref> ر.ک: رفوگران، مروارید، ص200</ref><ref> ر.ک: قتیل دهلوی، محمدحسن، ص11-18</ref> | ||
خط ۱۰۷: | خط ۱۰۷: | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
#قتیل دهلوی، محمدحسن، شجرة الامانی، تصحیح و توضیح محمد سلیم مظهر، مرتضی چرمگی عمرانی؛ فرهنگستان زبان و ادب فارسی، نشرآثار، تهران 1401 | |||
#[[:noormags:1342908|رفوگران، مروارید، بررسی متن شناختی نسخه خطی هفت تماشا از منظر مردم شناسی، آینه میراث پاییز و زمستان 1396 - شماره 61 رتبه ب (وزارت علوم/ISC (18 صفحه - از 199 تا 216)]]. | #[[:noormags:1342908|رفوگران، مروارید، بررسی متن شناختی نسخه خطی هفت تماشا از منظر مردم شناسی، آینه میراث پاییز و زمستان 1396 - شماره 61 رتبه ب (وزارت علوم/ISC (18 صفحه - از 199 تا 216)]]. | ||