اقبال‌نامه نظامی گنجوی: تفاوت میان نسخه‌ها

| عنوان =اقبال نامه نظامي گنجوي (متن علمي و انتقادي): از روي قديمي ترين نسخه هاي خطي قرن هشتم با ذکر اختلاف نسخ و شرح ابيات و معني لغات و ترکيبات و کشف الابيات

[[نظامي، الياس بن يوسف]] (نویسنده)

[[زنجاني، برات]] (مصحح)

| زبان = فارسي 

| موضوع = نظامي، الياس بن يوسف، 530؟ - 614؟ق. اقبال نامه - نقد و تفسير

  شعر فارسي - قرن 6ق. - تاريخ و نقد

| سال نشر =1381ش.  

 

| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE10026AUTOMATIONCODE

| چاپ =چاپ يکم

'''اقبال‌نامه نظامی گنجوی (متن علمی و انتقادی)''' متن مثنوی «اقبال‌نامه»، بخش دوم اسکندرنامه (بخش دوم شرف‌نامه)، یکی از پنج مثنوی مجموعه «خمسه نظامی»، سروده الیاس بن یوسف نظامی گنجوی (530- 591ق)، شاعر معروف ایرانی در قرن ششم هجری است که به صورت علمی و انتقادی، همراه شرح ابیات و معنی لغات و ترکیبات و کشف‌الابیات در پایان، با تصحیح برات زنجانی، به چاپ رسیده است.

«اسکندرنامه» چهارمین مثنوی نظامی است که شامل دو قسمت می‌باشد: «شرفنامه» و «اقبال‌نامه» که هر دو قسمت را که نام نصرةالدین ابوبکر بن محمد بن ایلدگز، در سال‌های 588 و 593ق، سروده است<ref>نظامی، الیاس بن یوسف، ص20</ref>. اسکندرنامه از‌ نظر‌ آیین‌ و آداب و رسوم مختلف دارای اهمیت فراوانی است. نظامی در اقبال‌نامه بیشتر سخنان حکیمانه که بین‌ اسکندر و سایر حکیمان چون سقراط و ارسطو گفته می‌شود را به تصویر کشیده است<ref>احمدپور، مهدیه؛ صراطی، ژیلا، ص1</ref>.

اقبالنامه دنباله شرفنامه است که به‌مناسبت کلمه «خرد» در بیت اول‌ و خردنامه‌های حکما در وسط ،به خردنامه معروف شده است و مشتمل بر 3680 بیت است که شامل سفرها و فتوحات دریایی اسكندر می‌باشد. نظامی در اقبالنامه‌، اسکندر‌ را یک فیلسوف فرمانروا و یک پیامبر الهی معرفی می‌کند و خواسته با این كار، بین نبوت و حكومت، ارتباطی برقرار ‌ ‌كند و در آن به سخن از علم و حكمت‌ و پیامبری‌ اسكندر و مجالس او با حكمای بزرگ و زندگانی وی می‌پردازد<ref>همان، ص16</ref>.

اقبال‌نامه به روشنی می‌رساند که شاعر گنجه با حكمت یونان آشنایی‌ کاملی‌ داشته است. در اقبال‌نامه، نظامی از فلسفه جهان‌بینی، دانش و خرد و توصیف مجالس علمی اسکندر با دانشمندان و پیروزی‌های سفر دوم او سخن به میان می‌آورد<ref>همان</ref>.

اشعار اقبال‌نامه با نیایش پروردگار و نعت پیامبر(ص) آغاز می‌شود و سپس با افسانه‌هایی چون افسانه ارشمیدس با کنیزک چینی، افسانه ماریه قبطیه، افسانه خراسانی و فریب دادن خلیفه دنباله می‌یابد<ref>متن کتاب، ص11- 34</ref>. از دیگر داستان‌ها و حکایات کتاب می‌توان به ذوالقرنین دانستن اسکندر، داستان او با شبان دانا<ref>همان، ص26</ref> و احوالش با سقراط<ref>همان، ص47</ref> یا گفت وگوی حکیم هند با وی و هفت حکیم دیگر<ref>همان، ص52- 57</ref> اشاره کرد.

==پانویس ==

<references />

# مقدمه و متن کتاب.

# نظامی، الیاس بن یوسف، «شرف‌نامه نظامی گنجوی (متن علمی و انتقادی)»، تصحیح برات زنجانی، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، 1380.

# احمدپور، مهدیه؛ صراطی، ژیلا، «آیین جشن و سرور در اسکندرنامه نظامی»، پایگاه تخصصی نور، ادبیات فارسی، بهار 1397- شماره 39، به آدرس:

 

[[رده:مقالات بازبینی نشده1]]

[[رده:مقالات بازبینی نشده2]]