۱۴۶٬۵۳۱
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'فارسي' به 'فارسی'
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'فارسي' به 'فارسی') |
||
| (۷ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۵: | خط ۵: | ||
|پدیدآورندگان | |پدیدآورندگان | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[سپهسالار، | [[سپهسالار، فریدون بن احمد]] (نویسنده) | ||
|زبان | |زبان | ||
| زبان = | | زبان = فارسی | ||
| کد کنگره =س2ز9 / 5305 PIR | | کد کنگره =س2ز9 / 5305 PIR | ||
| موضوع = | | موضوع = | ||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''رساله سپهسالار در مناقب حضرت خداوندگار''' تألیف فریدون بن احمد | '''رساله سپهسالار در مناقب حضرت خداوندگار''' تألیف [[سپهسالار، فریدون بن احمد|فریدون بن احمد سپهسالار]]، با مقدمه، تصحیح و تعلیقات محمد افشین وفایی، این کتاب، پس از مثنویات سلطان ولد و مناقب العارفین افلاکی، کهنترین و معتبرترین سند منثوری است که تاکنون دربارۀ زندگی مولانا به دست آمده است. | ||
مؤلف مینویسد که مدت چهل سال مرید مولانا بوده و این رساله را در دورۀ کهنسالی خود، در میان سالهای 719- 729هجری به رشتۀ تحریر درآورد است. | مؤلف مینویسد که مدت چهل سال مرید [[مولوی، جلالالدین محمد|مولانا]] بوده و این رساله را در دورۀ کهنسالی خود، در میان سالهای 719- 729هجری به رشتۀ تحریر درآورد است. | ||
رسالۀ سپهسالار با اینکه با مناقب العارفین افلاکی تقریبا همزمان نگارش یافته؛ ولی برخی بر این باورند که این رساله از مآخذ عمدۀ مناقب العارفین بوده است. | رسالۀ سپهسالار با اینکه با مناقب العارفین افلاکی تقریبا همزمان نگارش یافته؛ ولی برخی بر این باورند که این رساله از مآخذ عمدۀ مناقب العارفین بوده است. | ||
| خط ۳۳: | خط ۳۳: | ||
در هر صورت به نظر محققان، این رساله در مقایسه با مناقب العارفین، متینتر، مؤثقتر و اغراق و مبالغه در آن نسبت به مناقب کمتر است. | در هر صورت به نظر محققان، این رساله در مقایسه با مناقب العارفین، متینتر، مؤثقتر و اغراق و مبالغه در آن نسبت به مناقب کمتر است. | ||
مصحح دربارۀ شیوه و سبک کتاب میگوید فریدون سپهسالار در بخشهایی که حکایتی از مولانا یا از اصحاب را نقل میکند، سبک نوشتاری ساده و عاری از تکلفات و تزئینات بیرون زبانی دارد؛ اما آنجا که به توصیف و بیان شخصیت و تمجید و ستایش مولانا و اصحاب میپردازد از عناصر بلاغی بیشتری، بهره میگیرد. | مصحح دربارۀ شیوه و سبک کتاب میگوید [[سپهسالار، فریدون بن احمد|فریدون سپهسالار]] در بخشهایی که حکایتی از [[مولوی، جلالالدین محمد|مولانا]] یا از اصحاب را نقل میکند، سبک نوشتاری ساده و عاری از تکلفات و تزئینات بیرون زبانی دارد؛ اما آنجا که به توصیف و بیان شخصیت و تمجید و ستایش [[مولوی، جلالالدین محمد|مولانا]] و اصحاب میپردازد از عناصر بلاغی بیشتری، بهره میگیرد. | ||
سپهسالار در این اثر میکوشد ادعاهای خود را دربارۀ آموزههای صوفیانه مولانا با نقل احادیث و ابیات مثنوی و غزلیات شمس و اقوال مولانا مستحکم کند. | [[سپهسالار، فریدون بن احمد|سپهسالار]] در این اثر میکوشد ادعاهای خود را دربارۀ آموزههای صوفیانه مولانا با نقل احادیث و ابیات مثنوی و غزلیات شمس و اقوال [[مولوی، جلالالدین محمد|مولانا]] مستحکم کند. | ||
مؤلف در باب هدف خود از تألیف کتاب میگوید: «شخصی گفت که نزدیک شد که تمام پیروان و عزیزانی که جمال زیبای آن حضرت ([[مولوی، جلالالدین محمد|مولانا]]) را مشاهده کردهاند، روی در پرده غیب کشند، توقع آن است که رسالهای جمع کنی که مشتمل باشد بر سیرت پاک آن حضرت، بدین ترتیب [[سپهسالار، فریدون بن احمد|سپهسالار]] به پیروی از این سخن، دست به جمعآوری و نگارش این رساله میزند وآن را در سه بخش ([[سلطانولد، محمد بن محمد|بهاءولد]]؛ [[مولوی، جلالالدین محمد|مولوی]]؛ اصحاب [[مولوی، جلالالدین محمد|مولوی]]) تنظیم میکند. | |||
در بخش نخست به نسب، تلقین ذکر و خرقه [[سلطانولد، محمد بن محمد|بهاءولد]] میپردازد و دربارۀ برخی از ویژگیهای وی همچون بهرهمندی از کشف و شهود و سرآمدی در علوم و ریاضتهایی که داشته توضیح میدهد و او را فردی دانشمند و مفتی و استادی بر مسند تدریس و مورد احترام شاهان، حاکمان و بزرگان معرفی میکند. همچنین به شرح سفر وی به قونیه و بیان بعضی سخنان و کلمات او که دیگران در مجلس وعظش یادداشت کردهاند، میپردازد. | |||
در بخش دوم که راجع به خود مولوی است، دربارۀ تاریخ تولد، وفات، استادان و معاصران وی، از جمله [[سلطانولد، محمد بن محمد|بهاءولد]]، محقق ترمذی، [[شمس تبریزی، محمد|شمس تبریزی]]، [[سعدالدین حمویه، محمد بن مؤید|سعدالدین حموی]]، شیخ عثمانی رومی، [[اوحدالدین کرمانی، حامد بن ابیالفخر|اوحدالدین کرمانی]] و [[صدرالدین قونوی، محمد بن اسحاق|صدرالدین قونوی]] اشاراتی دارد. | |||
علاوه بر این، به برخی خصوصیات [[مولوی، جلالالدین محمد|مولوی]]، مانند سرآمدی وی در علوم رسمی و مجاهدتهای فراوان وی اشاره میکند و دربارۀ رفتار و احوال وی همچون بیخوابی و بیقراری، عشق و جذبه، سُکر فزاینده، خوف و رجا، کرامات، سماع، سبب مشغول شدنش به شعر و مصاحبتش با شمس، اطلاعات بسیاری ارائه میدهد. | |||
بخش سوم، راجع به اصحاب و خلفای [[مولوی، جلالالدین محمد|مولوی]] است. در این بخش، ابتدا به شرح احوال برهانالدین محقق ترمذی به عنوان عارف اهل ریاضت و صاحب کشف که در توحید بسیار سخن میگفته، میپردازد و او را معلم سلوک مولوی معرفی میکند. آنگاه دربارۀ احوال [[شمس تبریزی، محمد|شمس تبریزی]] سخن میگوید و یادآور میشود که تا زمان مولوی کسی از حال وی اطلاعی نداشته است. در این قسمت در خصوص مناقب شمس، علت سفرش به قونیه، ملاقات او با مولوی و جفای مریدان مولوی در حق وی، و غیبتهای شمس توضیحاتی بیان شده است. | |||
پس از آن به ذکر صلاحالدین زرکوب، مرید و خلیفه مولوی و علت روی آوردنش به مولوی میپردازد و در باب زهد و تقوای او نکاتی را متذکر میشود. سپس در خصوص حسامالدین چلپی که اهل ریاضت بسیار بوده و مولوی او را خلیفه خود قرار داده سخن میگوید و در پایان به شرح حال [[سلطانولد، محمد بن محمد|سلطان ولد]]، عارف چلپی و دیگران میپردازد. این تصحیح بر اساس نسخهای است که در کتابخانه مرعشی نجفی قم نگهداری میشود و متعلق به سال 943 هجری است. | |||
مصحح، نسخه مذکور را با نسخه کانپور هند که اساس تصحیح [[نفیسی، سعید|سعید نفیسی]] است مقایسه کرده و تفاوتها را در پاورقی نشان داده است. همچنین مصحح در ابتدای کتاب، مقدمهای دربارۀ کتاب و مؤلف آن به رشتۀ تحریر در آورده است. | |||
در بخش تعلیقات به شرح و توضیح مستند لغات، تعبیرات، جملات عربی و اعلام به کار رفته در متن با استفاده از مآخذ معتبر پرداخته است. | |||
در پایان، فهرستهای ذیل گردآوری شده است: فهرست آیات، احادیث، اقوال مشایخ و اولیا، امثال و حکم، ابیات و مصراعهای تازی و فارسی، راهنمای تعلیقات، برخی واژگان و عبارات و مشخصات مراجع.<ref> ر.ک: عالمی، محمدعلم، ص58-59</ref> | |||
| خط ۵۱: | خط ۶۷: | ||
==وابستهها== | ==وابستهها== | ||
{{وابستهها}} | {{وابستهها}} | ||
[[زندگینامه مولانا جلالالدین مولوی؛ رساله فریدون بن احمد سپهسالار در احوال مولانا جلالالدین مولوی]] | |||
[[رده:کتابشناسی]] | [[رده:کتابشناسی]] | ||
[[رده:زبان و ادبیات فارسی]] | |||
[[رده:نویسندگان و آثار انفرادی]] | |||
[[رده:مقالات جدید(مهر) باقی زاده]] | [[رده:مقالات جدید(مهر) باقی زاده]] | ||
[[رده:مقالات بازبینی | [[رده:مقالات بازبینی شده2 مهر 1402]] | ||