اسلام و تربيت کودکان: تفاوت میان نسخه‌ها

   

بخش اول

3-احکام نوزاد: در اين فراز، از استحباب تبريک و تهنيت به مناسبت ولادت فرزند مى‌گويد.استحباب اذان و اقامه در گوش راست و چپ نوزاد را يادآور مى‌شود و به استحباب تحنيک و تراشيدن سر نوزاد اشاره مى‌کند.زمان نامگذارى و لزوم گزينش نام نيک را مى‌آورد و به استحباب انتخاب کنيه براى فرزند، عقيقه براى او، فوايد عقيقه، ختنه و فوايد و حکمت آن مى‌پردازد.

بخش دوم.مسئوليتها و وظايف مربيان

2-مسئوليت تربيت ايمانى و اعتقادى: پس از بيان مفهوم تربيت ايمانى و اعتقادى و نکاتى دربارۀ آن با استناد به روايتى يادآور مى‌شود که اين‌گونه تعليم و تربيت بايد گام به گام و شامل اين مراحل باشد: گفتن لا اله الاّ اللّه، محمد رسول اللّه، صلوات بر محمد وآلش، ياد گرفتن جهت قبله، رکوع و سجود، شستن دست و رو، آموزش وضو و نماز.  

4-مسئوليت تربيت بدنى: در شرح اين مسئوليت، از بازى و فوايد آن براى کودک مى‌گويد به تأمين خوراک و پوشاک او اشاره مى‌کند به رعايت بهداشت و دور نگاه داشتن کودک از بيماري هاى مسرى و درمان او مى‌پردازد از بايستى بازي هاى ورزشى و رزمى ياد مى‌کند به لزوم عادت دادن کودک به زهد و ترک تنعم مى‌پردازد و يادآور مى‌شود که کودک را بايد اهل کوشش بار آورد.سپس به پار هاى پديده‌ها که بايد با آنها مبارزه کرد اشاره مى‌کند و از اعتياد به دخانيات و مضرات اعتياد و راه درمان آن مى‌گويد به استمنا و زيان هاى روحى، جسمى و اجتماعى آن و راه درمانش مى‌رسد.مسکرات و مواد مخدر را مطرح مى‌کند و به زيان هاى بهداشتى، عقلى، اقتصادى، روانى و اجتماعى آن اشاره مى‌کند و راه درمان آن را مى‌آورد و با کاوش در روابط‍‌ نامشروع جنسى و زيانها و راه درمان و مبارزه با آن، به شرح مسئوليت ديگر روى مى‌کند.

7-مسئوليت تربيت اجتماعى: از راه تربيت اجتماعى، کودک را براساس آداب اجتماعى و اصول روانى برخاسته از ايمان و اعتقاد مى‌پروريم تا بتواند نمودى برجسته از حسن رفتار، ادب، تعادل، عقل پخته و تلاش حکيمانه باشد.براى تحقق چنين تربيتى از وسايل علمى زير مى‌توان سود برد: ا)غرس اصول ارزشمند روانى چون تقوا، برادرى، رحم و محبت، ايثار، گذشت، جرأت و شجاعت.هر تربيتى که مبتنى بر اين اصول نباشد بى‌اعتبار و نقش بر آب است؛ ب)مراعات حقوق ديگران، مهمترين حقوق اجتماعى که بايد کودک را با آنها آشنا کنيم و او را به رعايت آنها بخوانيم عبارتند از: حق پدر و مادر، حق خويشاوندان، حق همسايه، حق معلم، حق متعلم، حق دوست، حق بزرگتر، حق زن و شوهر بر يکديگر و حق اولاد(ص 272)که هريک شرح مى‌شوند؛ ج) التزام به آداب اجتماعى مانند: آداب خوردن و آشاميدن، آداب اسلام، آداب اجازه گرفتن براى ورود، آداب سخن گفتن، آداب مزاح، آداب تبريک و تهنيت، آداب عيادت بيمار، آداب تسليت‌گويى و آداب عطسه؛ د)نظارت و انتقاد و امر به معروف و نهى از منکر، شايسته است کودک را از آغاز کودکى با نظارت و مراقبت اجتماعى و نقد و امر به معروف و نهى از منکر آشنا کرد بگون هاى که بدانها عادت کند.امر به معروف و نهى از منکر شرايطى دارد که پس از برشماردن آنها، به اصول لازم الرعايه در امر به معروف و نهى از منکر مى‌پردازد.

8-مسئوليت تربيت جنسى: هدف از تربيت جنسى، پرورش کودک بگون هاى است که هنگام بلوغ حلال و حرام مسائل جنسى را بشناسد به وظايف زناشويى و همسرى آگاه باشد و از بى‌بندوبارى پرهيز کند(ص 365).تربيت جنسى داراى مراحل 7 تا 10 سالگى، 11 تا 14 سالگى، 15 تا 16 سالگى است.آداب هريک از اين مراحل به شرح زير است؛ ا)آداب اذن گرفتن براى ورود به محل استراحت پدر و مادر، کودک پيش از نماز صبح، هنگام استراحت ظهر و عصر و پس از نماز عشا که وقت خواب و استراحت است ابتدا بايد اجازه بگيرد سپس وارد شود تا مباد که با صحنه‌ هاى معاشقه يا مواقعۀ پدر و مادر روبه‌رو شود؛ ب)آداب نگاه کردن، به کودک بايد محارم و غيرمحارم را شناساند و از حکم نظر بر آنها آگاهش کرد.هنگام خواستگارى و آشنايى با يکديگر بايد امورى رعايت شود که آنها را برمى‌شمارد.از نگاه به همسر مى‌گويد و نگاه به نامحرم را بررسى مى‌کند.نگاه زن به زن، نگاه زن کافر به زن مسلمان، نگاه به امرد، نگاه زن به اجنبى، نگاه به عورت صغير و نگاه در حال ضرورت، ديگر نکات اين بحث است؛ ج)دور نگاه داشتن کودکان از تحريکات جنسى در محيط‍‌ خانواده و اجتماع؛ د)آموزش احکام بلوغ به کودک؛ ه‍‌)ازدواج؛ و)پاکدامنى جوان و توصيه‌هايى براى تحقق آن.  

در جلد دوم، بخش سوم آمده که داراى پنج فصل است.دو فصل پايانى آن افزودۀ محرر کتاب است.اينک گزيدۀ فصلها:  

2-تربيت به وسيله عادات نيکو؛ انسان به فطرت توحيدى زاده مى‌شود و از همان آغاز زندگى بايد او را به توحيد و اخلاق نيک و آداب شرع پروريد و عادت داد.آدمى تربيت‌پذير زاده مى‌شود و کسى ذاتا خوب يا بد آفريده نمى‌شود چه، اين با فلسفه بعثت رسولان سازگار نيست.بزرگسالان را بايد از راه تقويت عقيده و دورى از بدى و اصلاح محيط‍‌، هدايت کرد و کودکان را براساس تلقين و عادت پرورش داد.مقصود از تلقين جنبۀ نظرى و مراد از عادت جنبۀ عملى تربيت است.

4-تربيت از راه مراقبت: اسلام به تربيت از راه مراقبت عنايت دارد.اين توجه در آيات قرآن و از جمله در ماجراى لقمان، نوح و ابراهيم تجلى کرده است و در سيره معصومان(ع)هم مى‌توان آن را ديد؛ بمثل، در سيرۀ جناب پيامبر(ص)ديده مى‌شود که آن حضرت به حال زنان بسيار توجه داشته و مراقب آنها بوده است.پدر و مادر بايد از ايمان، اخلاق، عقل، علم، تحصيل، بهداشت، سلامت تن و روان و رشد اجتماعى کودک مراقبت کنند.

فصل چهارم.تربيت کودکان بى‌سرپرست و يتيم: در اين فصل کودکان تيم را به چهار دسته پدرمرده، مادرمرده، قربانيان طلاق و بى‌پدر و مادر(کودکان سرراهى و غيرسرراهى)تقسيم مى‌کند و نسبت به تربيت و سرپرستى آنها از ديدگاه اسلام نکاتى را يادآور مى‌شود.

==پانویس ==

<references/>