اختیارات بدیعی: تفاوت میان نسخه‌ها

| کتابخانۀ دیجیتال نور =  

 

'''اختيارات بديعى''' تنها اثر باقيمانده از على بن حسین انصارى شيرازى (729-806ق) مشهور به حاج زين العطار يا زينالدين عطار است كه ابتدا در سه رساله جداگانه در ادویه مفرده، ابدال و اصلاح داروها تنظيم يافته و در سال 767ق به نام مفتاح الخزائن منتشر شده است.

نویسنده در مقاله اول ادویه‌ها را یکایک به ترتيب حروف الفبا از الف تا ياء بيان نموده و در هر مورد به منشأ آن (حيوانى، معدنى، نباتى) اشاره نموده و قسمت موثر هر كدام را مشخص كرده است. آنگاه به بيان خواص آنها و اين‌كه با هر كدام چه نوع دارویى مى‌سازند و در كدام بيمارى‌ها استعمال مى‌گردد پرداخته است. از موارد ديگر ذكر اشكال دارویى ادویه در آن دوران شياف، مرهم، ضماد، گرد، حب، قرص، جوشانده است.

حاج زين العطار از آثار اطباى پيش از خود، چه كسانى كه در کتاب خود به شرح داروها پرداخته‌اند و چه كسانى كه قبل از وى کتابى خاص در این زمینه داشته‌اند سود جسته است؛ البته این کتاب‌ها يا ترجمه آثار پزشكان يونانى و يا كتب نویسندگان ایرانى بوده است. تقريباً در متن کتاب از نظرات متجاوز از سى طبيب استفاده كرده است، اما از دو اثر كه احتمالاً آنها را با مبناى کتاب خود قرار داده بسيار سود جسته است، گاهى عقيده یکى را بر ديگرى رجحان داده و زمانى نظر هر دو مؤلف را رد كرده و عقيده شخصى خود را ابراز داشته است. این دو مأخذ یکى کتاب جامع و ديگرى کتاب منهاج است. همچنين در این اثر نام [[جالینوس]] و ديسقوريدوس زياد برده شد و از كتب آنها مسلماً غيرمستقيم استفاده يشده است.

 

 

[[رده:کتاب‌شناسی]]