۱۱۸٬۶۷۴
ویرایش
جز
جایگزینی متن - ' .' به '.'
A-esmaeili (بحث | مشارکتها) (صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NUR96677J1.jpg | عنوان = تاج المصادر | عنوان‌های دیگر = | پدیدآورندگان | پدیدآوران = بیهقی، احمد بن علی (نويسنده) عالم‌زاده، هادی (مصحح) |زبان | زبان = فارسی | کد کنگره = | موضوع =زبان عربی - واژه نامهها - فارسی |ناشر...» ایجاد کرد) |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - ' .' به '.') |
||
| (۵ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۹: | خط ۹: | ||
|زبان | |زبان | ||
| زبان = فارسی | | زبان = فارسی | ||
| کد کنگره = | | کد کنگره =PJ6636/ف2ر9 | ||
| موضوع =زبان عربی - واژه | | موضوع =زبان عربی - واژه نامهها - فارسی | ||
|ناشر | |ناشر | ||
| ناشر = پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگى | | ناشر = پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگى | ||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''تاج المصادر'''، تألیف نحوی و واژه‌شناس ممتاز قرن ششم قمری؛ [[ابوجعفر احمد بن علی بن محمد مقری بیهقی]] (درگذشته 544ق)، فرهنگ‌نامه‌ای دو زبانه (عربی به فارسی) است که مصدرهای عربی را با برابرهای دقیق فارسی معنا می‌کند. ادیب و تاریخ‌دان معاصر؛ [[هادی عالم‌زاده]]، این اثر را تصحیح کرده و برای آن مقدمه و تعلیقات نوشته است. کتاب حاضر، بر آثار بعدی مانند [[منتهى الأرب]] و [[لغت‌نامه دهخدا]] تأثیر گذاشته است. | '''تاج المصادر'''، تألیف نحوی و واژه‌شناس ممتاز قرن ششم قمری؛ [[بیهقی، احمد بن علی|ابوجعفر احمد بن علی بن محمد مقری بیهقی]] (درگذشته 544ق)، فرهنگ‌نامه‌ای دو زبانه (عربی به فارسی) است که مصدرهای عربی را با برابرهای دقیق فارسی معنا می‌کند. ادیب و تاریخ‌دان معاصر؛ [[عالم‌زاده، هادی|هادی عالم‌زاده]]، این اثر را تصحیح کرده و برای آن مقدمه و تعلیقات نوشته است. کتاب حاضر، بر آثار بعدی مانند [[منتهى الأرب]] و [[لغت‌نامه دهخدا]] تأثیر گذاشته است. | ||
==هدف و روش== | ==هدف و روش== | ||
* نویسنده مقدمه‌اش را به زبان عربی نوشته و در آن با اشاره به اینکه این کتاب، مصدرهایی است که برای اطمینان از عربی بودن آن، به کتابهای پیشوایان زبان عربی مراجعه کرده‌ام و فارسی بودن معانی مقابلش را برگزیده‌ام؛ افزوده است: ولی امثال و اشعار نیاوردم تا حجمش مختصر و حفظش آسان باشد... و به مصادر قرآنی بیشتر توجه کردم چون هیچ فصاحتی نیست، جز آنکه قرآن کلید آن است و بلاغتی نیست جز آنکه از نور قرآن، روشنی گرفته است....<ref> مقدمه نویسنده، ج1، ص2</ref> | * نویسنده مقدمه‌اش را به زبان عربی نوشته و در آن با اشاره به اینکه این کتاب، مصدرهایی است که برای اطمینان از عربی بودن آن، به کتابهای پیشوایان زبان عربی مراجعه کرده‌ام و فارسی بودن معانی مقابلش را برگزیده‌ام؛ افزوده است: ولی امثال و اشعار نیاوردم تا حجمش مختصر و حفظش آسان باشد... و به مصادر قرآنی بیشتر توجه کردم چون هیچ فصاحتی نیست، جز آنکه قرآن کلید آن است و بلاغتی نیست جز آنکه از نور قرآن، روشنی گرفته است....<ref> مقدمه نویسنده، ج1، ص2</ref> | ||
* [[هادی عالم‌زاده]]، روش کتاب حاضر را از ابداعات [[فارابی]] دانسته و نوشته است: بیهقی مانند بسیاری از مؤلفان فرهنگهای مبتنی بر ساختمان صرفی کلمات (معاجم الأبنیة) و خصوصاً کتب مربوط به مصادر، از شیوه متداول پیروی کرده است.<ref> مقدمه محقق، ج1، ص شصت‌وهفت-شصت‌وهشت. </ref> | * [[عالم‌زاده، هادی|هادی عالم‌زاده]]، روش کتاب حاضر را از ابداعات [[فارابی]] دانسته و نوشته است: [[بیهقی، احمد بن علی|بیهقی]] مانند بسیاری از مؤلفان فرهنگهای مبتنی بر ساختمان صرفی کلمات (معاجم الأبنیة) و خصوصاً کتب مربوط به مصادر، از شیوه متداول پیروی کرده است.<ref> مقدمه محقق، ج1، ص شصت‌وهفت-شصت‌وهشت. </ref> | ||
==ساختار و محتوا== | ==ساختار و محتوا== | ||
این اثر دو جلدی بر اساس اوزان افعال به این ترتیب سامان یافته است: | این اثر دو جلدی بر اساس اوزان افعال به این ترتیب سامان یافته است: | ||
| خط ۳۴: | خط ۳۴: | ||
* جلد دوم مشتمل بر ابواب ثلاثی مزید، رباعی مجرد، رباعی مزید و ملحقات. | * جلد دوم مشتمل بر ابواب ثلاثی مزید، رباعی مجرد، رباعی مزید و ملحقات. | ||
==نمونه مباحث== | ==نمونه مباحث== | ||
* بابُ فَعَلَ یَفعُلُ من السالم بفتح العین فی الماضی و ضمُّها فی الغابر: ... «المَلث»: کسی را بچرب سخنی از کاری بازداشتن.<ref> متن کتاب، ج1، ص10</ref> | * بابُ فَعَلَ یَفعُلُ من السالم بفتح العین فی الماضی و ضمُّها فی الغابر:... «المَلث»: کسی را بچرب سخنی از کاری بازداشتن.<ref> متن کتاب، ج1، ص10</ref> | ||
* «السُّجُود و المَسجَد»: سر بر زمین نهادن و الإسم السِّجدة بالکسر [و] السُّجودُ: فروتنی کردن. «السَّردُ»: مشک دوختن و زره پیوستن و کاری پیوسته کردن و سخن نیکو راندن.<ref>همان، ص13</ref> | * «السُّجُود و المَسجَد»: سر بر زمین نهادن و الإسم السِّجدة بالکسر [و] السُّجودُ: فروتنی کردن. «السَّردُ»: مشک دوختن و زره پیوستن و کاری پیوسته کردن و سخن نیکو راندن.<ref>همان، ص13</ref> | ||
* بابُ فَعِلَ یَفعِلُ بکسر العین فی الماضی و الغابر: ... و من المعتلّ الواوی: «الوِراثةُ»: میراث یافتن تقولُ: وَرِثتُ أبی و وَرِثتُ الشیءَ من أبی.<ref> همان، ص350</ref> | * بابُ فَعِلَ یَفعِلُ بکسر العین فی الماضی و الغابر:... و من المعتلّ الواوی: «الوِراثةُ»: میراث یافتن تقولُ: وَرِثتُ أبی و وَرِثتُ الشیءَ من أبی.<ref> همان، ص350</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
<references/> | <references/> | ||
| خط ۴۶: | خط ۴۶: | ||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده: زبان و ادبیات عربی]] | |||
[[رده:مقالات بازبینی | [[رده:مقالات بازبینی شده2 اسفند 1402]] | ||
[[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ دی 1402 توسط محمد خردمند]] | [[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ دی 1402 توسط محمد خردمند]] | ||
[[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ دی 1402 توسط سید محمد رضا موسوی]] | [[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ دی 1402 توسط سید محمد رضا موسوی]] | ||