جمع النهاية في بداية الخير و الغاية

جمع النهاية في بداية الخير و الغاية
پدیدآوران	بخاری، محمد بن اسماعیل (نويسنده) ابن ابی جمره، عبدالله بن سعد (خلاصه کننده) نجیب، احمد عبد الکریم (محقق)
عنوان‌های دیگر	جامع الصحیح. برگزیده ** جمع النهاية في بداية الخير و الغاية: و هو مختصر صحیح البخاري
ناشر	مرکز نجیبویة للمخطوطات و خدمة التراث
مکان نشر	مصر - قاهره
سال نشر	1429ق - 2008م
چاپ	2
موضوع	احا‌دیث‌ اهل‌ سنت‌ -- قرن‌ ۷ق‌,احا‌دیث‌ احکا‌م‌ -- اهل‌ سنت‌
زبان	عربی
تعداد جلد	1
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

جمع النهاية في بداية الخير و الغاية، اثر ابومحمد عبدالله بن سعد بن احمد بن ابی‌جمره ازدی اندلسی مالکی (متوفی 695ق)، تلخیص روایات صحیح بخاری و حذف اسانید آن می‌باشد که با تحقیق احمد عبدالکریم نجیب منتشر شده است.

مؤلف در مقدمه کوتاه خود، به انگیزه تألیف کتاب، اشاره کرده است. وی با توجه به فرموده پیامبر(ص): «من أدی إلی أمتي حديثا واحدا يقيم به سنة، أو يرد به بدعة، فله الجنة» و نیز «من حفظ علی أمتي حديثا واحدا كان له أجر أحد و سبعين نبيا صديقا»، تصمیم به حفظ و نشر احادیث گرفته و بدین‌ منظور، بهترین کتاب را صحیح بخاری یافته است. بدین جهت، به‌منظور تسهیل در حفظ روایات و انتقال آنها به دیگران، تصمیم گرفته است تا مطالب این کتاب را مختصر نموده و با حذف اسانید روایات و روایان آنها، به تسهیل حفظ و تکثیر آنها، کمک کند.

وی بدین منظور، 296 روایت از صحیح بخاری را برگزیده که اولین آنها، درباره کیفیت آغاز وحی به پیامبر(ص) بوده و آخرین آنها، درباره چگونگی ورود اهل بهشت به آن و همیشگی و دائمی بودن نعمت بهشتیان، می‌باشد.

روایات کتاب، به‌واسطه عددی که در داخل [کروشه] قرار گرفته، شماره‌گذاری شده و در کتب و ابواب مختلف، در اختیار خواننده قرار گرفته است؛ از جمله کتاب ایمان که شامل ابواب زیر است: حلاوت ایمان، دوستی یاوران پیامبر(ص) نشانه ایمان، نشانه ایمان بودن احیای شب قدر، نشانه ایمان بودن ادای خمس، محاسبه اعمال به‌واسطه نیات و....

در ابتدای کتاب، مقدمه‌ای از محقق افزوده شده که در آن، ضمن معرفی کتاب، به اقدامات تحقیقی صورت‌گرفته در آن، اشاره شده است. این اقدامات بسیار ارزنده بوده و بر اهمیت کتاب، افزوده است که از جمله آنها، عبارتند از:

1. ذکر نص کامل کتاب و مقابله احادیث مذکور در آن، با احادیث موجود در صحیح بخاری؛
2. مقابله نصوص کتاب با نسخه اصلی آن؛
3. اکمال نواقص و اصلاح خطاهای موجود در چاپ نخست؛
4. شماره‌گذاری روایات به‌صورت ترتیبی و نیز مشخص کردن شماره روایت در صحیح بخاری؛ بدین صورت که عدد نخستی که در کروشه قرار گرفته، شماره روایت در کتاب حاضر بوده و عدد دوم، شماره روایت در صحیح بخاری است.

منابع مقاله

مقدمه.