پرش به محتوا

الظاهرة القرآنية (مشكلات الحضارة): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'تاثیر' به 'تأثیر'
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'تاثیر' به 'تأثیر')
 
(۱۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۳: خط ۳:
| عنوان =الظاهرة القرآنية (مشكلات الحضارة)
| عنوان =الظاهرة القرآنية (مشكلات الحضارة)
| پدیدآوران =  
| پدیدآوران =  
[[بن نبي، مالک]] (نویسنده)
[[بن نبی، مالک]] (نویسنده)


[[شاهین، عبدالصبور]] (محقق)
[[شاهین، عبدالصبور]] (محقق)
| زبان =عربي
| زبان =عربی
| کد کنگره =‏‎‏BP‎‏ ‎‏65‎‏/‎‏4‎‏ ‎‏/‎‏ب‎‏9‎‏ظ‎‏2*  
| کد کنگره =‏‎‏BP‎‏ ‎‏65‎‏/‎‏4‎‏ ‎‏/‎‏ب‎‏9‎‏ظ‎‏2*  
| موضوع =
| موضوع =
خط ۲۴: خط ۲۴:
| چاپ =2
| چاپ =2
| تعداد جلد =1
| تعداد جلد =1
| کتابخانۀ دیجیتال نور =32493
| کتابخانۀ دیجیتال نور =14008
| کتابخوان همراه نور =14008
| کد پدیدآور =
| کد پدیدآور =
| پس از =
| پس از =
خط ۳۰: خط ۳۱:
}}
}}


'''الظاهرة القرآنية (مشكلات الحضارة)'''، نوشته [[بن نبي، مالک|مالک بن نبی]]، کتابی است به زبان عربی و با موضوع علوم قرآنی. مترجم کتاب به عربی [[شاهین، عبدالصبور|عبدالصبور شاهین]] است. نویسنده در این اثر در پی تحکیم مبانی عقلانی دین، به‌ویژه قرآن است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/32493/1/15 ر.ک: مقدمه کتاب، ص15]</ref>
'''الظاهرة القرآنية (مشكلات الحضارة)'''، نوشته [[بن نبی، مالک|مالک بن نبی]]، کتابی است به زبان عربی و با موضوع علوم قرآنی. مترجم کتاب به عربی [[شاهین، عبدالصبور|عبدالصبور شاهین]] است. نویسنده در این اثر در پی تحکیم مبانی عقلانی دین، به‌ویژه قرآن است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/32493/1/15 ر.ک: مقدمه کتاب، ص15]</ref>


«مالک بن نبى»، تحت تأثیر «رخداد التقاط» و به‌منظور رودررویى با آن، این اثر را خلق نموده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18693/1/19 مالک بن نبی، پدیده قرآنی، ص19]</ref>
«مالک بن نبى»، تحت تأثیر «رخداد التقاط» و به‌منظور رودررویى با آن، این اثر را خلق نموده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/18693/1/19 مالک بن نبی، پدیده قرآنی، ص19]</ref>


==ساختار==
==ساختار==
کتاب دارای تقدیمیه، مقدمه عبدالله دراز، مقدمه محمود محمد شاکر، مقدمه مؤلف و محتوای مطالب می‌باشد.
کتاب دارای تقدیمیه، مقدمه عبدالله دراز، مقدمه [[شاکر، محمود محمد|محمود محمد شاکر]]، مقدمه مؤلف و محتوای مطالب می‌باشد.


==گزارش محتوا==
==گزارش محتوا==
خط ۴۴: خط ۴۵:
به نظر می‌رسد عبدالله دراز، مقدمه‌نویس اول کتاب، علاقه وافری به فلسفه دکارتی دارد و ازاین‌رو از نویسنده این کتاب می‌خواهد که هر چیزی را که در تقابل با نوع اندیشه دکارتی است کنار نهد. وی همچنین نقدی را بر نویسنده کتاب درباره باز گذاشتن میدان بحث برای نظریه عزلت چندین ساله پیامبر از خدیجه(س) برای آمادگی دریافت وحی، در عین تلاش برای رد آن، مطرح می‌کند؛ او می‌نویسد: بنا بر منابع تاریخی، میزان این امر یک ماه بیشتر نبوده است که در طول این یک ماه هم برای تهیه آذوقه و... به خانه‌اش سر می‌زده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/32493/1/28 ر.ک: همان، ص28-31]</ref>.
به نظر می‌رسد عبدالله دراز، مقدمه‌نویس اول کتاب، علاقه وافری به فلسفه دکارتی دارد و ازاین‌رو از نویسنده این کتاب می‌خواهد که هر چیزی را که در تقابل با نوع اندیشه دکارتی است کنار نهد. وی همچنین نقدی را بر نویسنده کتاب درباره باز گذاشتن میدان بحث برای نظریه عزلت چندین ساله پیامبر از خدیجه(س) برای آمادگی دریافت وحی، در عین تلاش برای رد آن، مطرح می‌کند؛ او می‌نویسد: بنا بر منابع تاریخی، میزان این امر یک ماه بیشتر نبوده است که در طول این یک ماه هم برای تهیه آذوقه و... به خانه‌اش سر می‌زده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/32493/1/28 ر.ک: همان، ص28-31]</ref>.


«در این کتاب پس از مطالعه مقدّمه جاذب و عالمانه «مرحوم استاد دکتر شیخ محمّد عبدالله دراز» که بر چاپ فرانسه کتاب در سال 1947م، نوشته شده و بحث جالب و محقّقانه‌اى پیرامون «اعجاز قرآن» از استاد محمود شاکر، موضوعات بنیادى ذیل که در شکلى بدیع مورد پژوهش و بررسى «مالک بن نبى» قرار گرفته است، از نظر شما خواهد گذشت:
«در این کتاب پس از مطالعه مقدّمه جاذب و عالمانه «مرحوم استاد دکتر شیخ محمّد عبدالله دراز» که بر چاپ فرانسه کتاب در سال 1947م، نوشته شده و بحث جالب و محقّقانه‌اى پیرامون «اعجاز قرآن» از استاد [[شاکر، محمود محمد|محمود شاکر]]، موضوعات بنیادى ذیل که در شکلى بدیع مورد پژوهش و بررسى «مالک بن نبى» قرار گرفته است، از نظر شما خواهد گذشت:


تحقیقى مقدّماتى پیرامون پدیده قرآنى - پدیده دینى - حرکت نبوى - مبدأ نبوّت - اصول اسلام - کیفیت وحى - موقعیت و شخصیت محمّد(ص) در پرتو پدیده وحى - ویژگى‌هاى وحى - ارتباط میان قرآن و کتاب مقدّس... و بالاخره مقایسه میان داستان یوسف در قرآن و در کتاب مقدّس و بررسى نتایج این مقایسه... و موضوعات و مواقف قرآنى...»<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/32493/1/22 همان، ص22]</ref>.
تحقیقى مقدّماتى پیرامون پدیده قرآنى - پدیده دینى - حرکت نبوى - مبدأ نبوّت - اصول اسلام - کیفیت وحى - موقعیت و شخصیت محمّد(ص) در پرتو پدیده وحى - ویژگى‌هاى وحى - ارتباط میان قرآن و کتاب مقدّس... و بالاخره مقایسه میان داستان یوسف در قرآن و در کتاب مقدّس و بررسى نتایج این مقایسه... و موضوعات و مواقف قرآنى...»<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/32493/1/22 همان، ص22]</ref>.


نویسنده در مقدمه متذکر می‌شود جوهر این کتاب سعی او بر تحقیق روشی تحلیلی در راستای پژوهش و بررسی «[[پدیده قرآنی]]» است. وی در این شیوه عملا دو هدف را مد نظر دارد: «فراهم‌سازی فرصت تأمل در دین و پویایی آن» و «اصلاح شیوه‌های کهن و کلاسیک تفسیر قرآن کریم». وی عوامل تاریخی و فرهنگی این امر را برمی‌شمرد؛ از مهم‌ترین عوامل تاریخی آن، تلاش پیگیر و گستردگی‌ای است که در کشور مصر به این امر اختصاص یافته است؛ مصر به‌خاطر داشتن امکانات چاپ مدرن و تلاش جوانان دانش‌پژوهش توانست وسایل جدیدی را در اختیار تفکر اسلامی قرار دهد، اما متأسفانه این امر تحت تأثیر استعمارگران صورت گرفت و آنان فرهنگ را در خدمت سیاست خواسته و می‌خواهند.
نویسنده در مقدمه متذکر می‌شود جوهر این کتاب سعی او بر تحقیق روشی تحلیلی در راستای پژوهش و بررسی «[[پدیده قرآنی]]» است. وی در این شیوه عملا دو هدف را مد نظر دارد: «فراهم‌سازی فرصت تأمل در دین و پویایی آن» و «اصلاح شیوه‌های کهن و کلاسیک تفسیر قرآن کریم». وی عوامل تاریخی و فرهنگی این امر را برمی‌شمرد؛ از مهم‌ترین عوامل تاریخی آن، تلاش پیگیر و گستردگی‌ای است که در کشور مصر به این امر اختصاص یافته است؛ مصر به‌خاطر داشتن امکانات چاپ مدرن و تلاش جوانان دانش‌پژوهش توانست وسایل جدیدی را در اختیار تفکر اسلامی قرار دهد، اما متأسفانه این امر تحت تأثیر استعمارگران صورت گرفت و آنان فرهنگ را در خدمت سیاست خواسته و می‌خواهند.
وی از «پدر لامنس» و تئوری «مارگلیوث» درباره شعر جاهلیت به‌عنوان نمونه‌های دشمنی مستشرقان با فرهنگ اسلامی یاد می‌کند؛ ترجمه کتاب مارگلیوث با عنوان «في الشعر الجاهلي» توسط [[طه حسین]] درست در یک سال بعد از چاپ اصل کتاب و پذیرش آرای وی، دلیل روشنی بر تأثیرپذیری نویسندگان عرب از مستشرقان غربی است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/32493/1/53 ر.ک: مقدمه مؤلف، ص53-57]</ref>.
وی از «پدر لامنس» و تئوری «مارگلیوث» درباره شعر جاهلیت به‌عنوان نمونه‌های دشمنی مستشرقان با فرهنگ اسلامی یاد می‌کند؛ ترجمه کتاب مارگلیوث با عنوان «في الشعر الجاهلي» توسط [[حسین، طه|طه حسین]] درست در یک سال بعد از چاپ اصل کتاب و پذیرش آرای وی، دلیل روشنی بر تأثیرپذیری نویسندگان عرب از مستشرقان غربی است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/32493/1/53 ر.ک: مقدمه مؤلف، ص53-57]</ref>.


وی تفسیر [[سید طنطاوی، محمد|طنطاوی]] را به دایرةالمعارف شبیه‌تر می‌داند تا تفسیر؛ همچنین است تفسیر [[محمد رشید رضا|رشید رضا]] که در آن هم سعی بر آن شده که لباس عقل جدید را بر پیکر نظام کهن تفسیر قرآن بپوشاند. او همچنین خرافیاتی را ذکر می‌کند که گریبان عده‌ای از جهال را گرفته و تفسیر خاص خودش را دارد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/32493/1/57 ر.ک: همان، ص57-59]</ref>.
وی تفسیر [[سید طنطاوی، محمد|طنطاوی]] را به دایرةالمعارف شبیه‌تر می‌داند تا تفسیر؛ همچنین است تفسیر [[محمد رشید رضا|رشید رضا]] که در آن هم سعی بر آن شده که لباس عقل جدید را بر پیکر نظام کهن تفسیر قرآن بپوشاند. او همچنین خرافیاتی را ذکر می‌کند که گریبان عده‌ای از جهال را گرفته و تفسیر خاص خودش را دارد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/32493/1/57 ر.ک: همان، ص57-59]</ref>.


نویسنده، در بیان عوامل مربوط به شیوه، به تعریف لغوی و اصطلاحی و تاریخی اعجاز پرداخته و آیاتی را درباره اعجاز ذکر می‌کند. او با ذکر ظهور هر پدیده در دوره خاصی از کشوری خاص مثل پدیده ریاضیات در مصر قدیم و مجسمه‌سازی در یونان باستان، متذکر می‌شود که هویت عرب جاهلی آن دوره در ادبیات و لغت و زبانش متبلور شده است. اعجاز قرآن تا زمان عباسیان از طریق مسائل ادبی و زبان‌شناختی آن بود، ولی پس از آن بُعد اعجاز قرآنی از لغت و اصطلاح به ذوق علمی تغییر ذائقه داد؛ یعنی مسلمانان به دنبال اثبات اعجاز قرآن با پدیده‌های علمی آن افتادند. تغییر ذوق علمی به ذوق فطری پدیده این دوران بود و مسئله این است که ذوق فطری برای عموم مردم هست، ولی ذوق علمی فقط در برخی از آنان وجود دارد. وی دو نمونه از تاثیر قرآن بر ذوق فطری و کلامی از جاحظ و عبدالقاهر را نقل می‌کند. او راه ‌حل این مشکل را در آیه «قُلْ ما كنْتُ بِدْعاً مِنَ الرُّسُلِ وَ ما أَدْرِي ما يفْعَلُ بِي وَ لا بِكمْ إِنْ أَتَّبِعُ إِلاّ ما يوحى إِلَي» (احقاف: 9) می‌بیند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/32493/1/59 ر.ک: همان، ص59-62]</ref>.
نویسنده، در بیان عوامل مربوط به شیوه، به تعریف لغوی و اصطلاحی و تاریخی اعجاز پرداخته و آیاتی را درباره اعجاز ذکر می‌کند. او با ذکر ظهور هر پدیده در دوره خاصی از کشوری خاص مثل پدیده ریاضیات در مصر قدیم و مجسمه‌سازی در یونان باستان، متذکر می‌شود که هویت عرب جاهلی آن دوره در ادبیات و لغت و زبانش متبلور شده است. اعجاز قرآن تا زمان عباسیان از طریق مسائل ادبی و زبان‌شناختی آن بود، ولی پس از آن بُعد اعجاز قرآنی از لغت و اصطلاح به ذوق علمی تغییر ذائقه داد؛ یعنی مسلمانان به دنبال اثبات اعجاز قرآن با پدیده‌های علمی آن افتادند. تغییر ذوق علمی به ذوق فطری پدیده این دوران بود و مسئله این است که ذوق فطری برای عموم مردم هست، ولی ذوق علمی فقط در برخی از آنان وجود دارد. وی دو نمونه از تأثیر قرآن بر ذوق فطری و کلامی از جاحظ و عبدالقاهر را نقل می‌کند. او راه ‌حل این مشکل را در آیه «قُلْ ما كنْتُ بِدْعاً مِنَ الرُّسُلِ وَ ما أَدْرِي ما يفْعَلُ بِي وَ لا بِكمْ إِنْ أَتَّبِعُ إِلاّ ما يوحى إِلَي» (احقاف: 9) می‌بیند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/32493/1/59 ر.ک: همان، ص59-62]</ref>.


نتیجه‌ای که او از این آیه می‌گیرد این است: «اگر ما اشیا و فنومن‌ها را در محدوده حادثه متکرّر یا «پدیده» اعتبار کنیم، مفهوم اعجاز بدین قرار خواهد بود:
نتیجه‌ای که او از این آیه می‌گیرد این است: «اگر ما اشیا و فنومن‌ها را در محدوده حادثه متکرّر یا «پدیده» اعتبار کنیم، مفهوم اعجاز بدین قرار خواهد بود:
خط ۷۹: خط ۸۰:


==وابسته‌ها==
==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}
[[پدیده قرآنی]]
[[پدیده قرآنی]]


خط ۹۰: خط ۹۳:
   
   
[[رده:درباره قرآن]]
[[رده:درباره قرآن]]
[[رده:جدید 25 مرداد الی 24 شهریور]]
[[رده:25 دی الی 24 بهمن(97)]]