التنبیه علی مشکلات الهدایة: تفاوت میان نسخه‌ها

[[أبو زید، أنور صالح ]] (محقق)

[[شاکر، عبد الحکیم بن محمد]] ( محقق)

'''التنبيه علی مشكلات الهداية'''، اثر صدرالدین علی بن علی بن ابی‌العز حنفی (متوفی 792ق)، شرحی است بر کتاب «الهداية» که در آن، به اشکالات موجود در این کتاب، اشاره شده و به آنها، به‌صورت مختصر و موجز، پاسخ داده شده است. این کتاب، با تحقیق عبدالحکیم بن محمد شاکر، منتشر شده است.

ابن ابی‌العز، کتاب «الهداية شرح بداية المبتدي» را که در مذهب ابوحنیفه نوشته شده و منبع اصلی تعلیم و فتوا و حکم در مذهب اوست، دارای فواید فراوانی دیده است. همین خصوصیات، باعث شده است بسیاری از ائمه و بزرگان مذهب حنفی، به نوشتن شرح و حواشی بر آن، اهتمام داشته باشند و نقل از آن را صحیح دانسته و مطالب آن را نیکو بشمارند. اما نکته قابل توجه پیرامون این کتاب، اینجاست که وی معتقد است کارهای انسانی و بشری، هرچقدر هم که انسان استعداد و دانش و فهم داشته باشد، در مواضع و جهاتی، گرفتار کاستی و دچار نقصان می‌باشد که باید به آنها گوشزد نمود تا منفعت کار وی، کامل شود تا بدین ترتیب، مبادا کسی به‌واسطه آن اشتباهات، دچار خطا شده و در راه نادرست، از او پیروی کند<ref>ر.ک: مقدمه، ج1، ص177</ref>.

در کتاب «الهداية» اغلاط زیادی رخ داده که علامه شیخ عبدالقادر قرشی در کتاب «العناية في تخريج أحاديث الهداية» و «أهام الهداية» بدان اشاره نموده و این نکته، نشان‌دهنده آن است که ابن ابی‌العز، در این موضوع، تنها نبوده و سایرین نیز به اشکلات موجود در این کتاب، اشاره کرده‌اند<ref>ر.ک: همان</ref>.

ابن ابی‌العز، بارها موضوع کتاب خود را بیان نموده که عبارت است از شرح و بیان اشکالات موجود در کتاب «الهداية» که در هنگام مطالعه آن، آنها را مشاهده نموده و به تعلیق بر آنها پرداخته است و در همان اثنا، به جواب آن اشکالات، پی برده و آنها را در کتاب حاضر، گرد آورده است. هدف وی از نگارش این اثر، فقط تبیین این اشکالات و پاسخ به آن‌ها بوده، ولذا، در این امر، رویکرد اختصار را در پیش گرفته است<ref>ر.ک: همان، ص182</ref>.

در ابتدای کتاب، مقدمه جامع و مفصلی از محقق آمده است که در آن، به تعریف کتاب «الهداية» و اثر حاضر و بیان ویژگی‌های هردو، پرداخته شده است.