سدوسی، قتادة بن دعامه: تفاوت میان نسخه‌ها

بر او خرده گرفته‌اند که قائل به قدر بوده است. ابن سعد مى‌گوید: «او ثقه، امین و در حدیث مورد اعتماد بوده و تا حدودى تمایل به قول قدر داشت». ابن خلکان از ابوعمرو بن علاء نقل مى‌کند که: «اگر سخن قتاده درباره قدر نبود، گفتارش حجت بود»، ولى با وجود این، مردم بر او اعتماد داشتند و سخنش را در روایات حجت‌ مى‌دانستند؛ چنان که نظر ابن سعد همین بود. على بن مدینى مى‌گوید: «به یحیى بن سعید گفتم: عبدالرحمان مى‌گوید: هر کس که منشأ بدعتى گشته و مردم را به آن فرامى‌خواند رهایش کن. گفت: درباره قتاده و ابن ابى‌رواد و عمر بن ذرّ و کسان دیگر (که نام آنان را برد) چه خواهى کرد؟ سپس یحیى افزود: اگر بخواهى اینان را کنار بگذارى عده زیادى از رجال علم را کنار گذاشته‌اى».

==تشیع او==

ثقه‌الاسلام محمد بن یعقوب کلینى از ابان بن عثمان بجلى نقل مى‌کند که: «فضیل برجمى براى من نقل کرد: در زمان امارت خالد بن عبداللّه قسرى در مکه بودم و او در مسجد و کنار زمزم بود. دستور داد تا قتاده را فراخوانند؛ پیرمردى با موهاى حنایى آوردند؛ من نزدیک آمدم تا بشنوم چه گفت و گویى مى‌گذرد. خالد گفت: قتاده! براى من از گرامى‌ترین و عزیزترین و ذلت‌بارترین حادثه‌اى که براى عرب اتفاق افتاده است بگو. قتاده گفت: گرامى‌ترین و عزیزترین و ذلت بارترین واقعه براى عرب، یک حادثه بود. خالد گفت: تو را چه مى‌شود؛ تنها یکى بود؟

خالد گفت: دشمن خدا دروغ گفته است؛ چه پسر برادرم (خالد بن ولید) از او سوارکارتر بود و مادر او از قبیله بنى قسر بود. واى بر تو اى قتاده! چه کسى در آن روز مى‌گفت: به عهدم وفا مى‌کنم و از ریشه و نسبم دفاع مى‌نمایم؟! گفت: این شعر مربوط به روز بدر نیست. در جنگ احد طلحه بن ابى-طلحه از آن سو و على بن ابى‌طالب از این سو به نبرد برخاستند و على علیه‌السّلام مى‌گفت:

أنا ابن ذی الحوضین عبد المطّلب***و هاشم المطعم فی العام السغب‌***أوفی بمیعادى و أحمی عن حسب.

سخن که به اینجا رسید، خالد تاب نیاورد که فضیلت‌هاى امیرمؤمنان علیه‌السّلام را بشنود و در حالى که سخت برآشفته بود گفت: به جان خودم قسم که ابوتراب دروغ گفته و اینگونه نبوده است. در این هنگام قتاده برخاست و گفت: اى امیر! به من اجازه بده تا بروم و در حالى که با دستان خویش راه را باز مى‌کرد تا برود مى‌گفت: به خداى کعبه او زندیق است؛ به خداى کعبه او زندیق است».