ابوسعید ابوالخیر، پیر دانش و بینش: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'اهل بیت' به 'اهل‌بیت'
جز (جایگزینی متن - 'ه نویسی ' به 'ه‌نویسی ')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
جز (جایگزینی متن - 'اهل بیت' به 'اهل‌بیت')
 
(یک نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
خط ۲۲: خط ۲۲:
}}  
}}  


'''ابوسعید ابوالخیر، پیر دانش و بینش''' نوشته‌ی [[محمدی وایقانی، کاظم|کاظم محمّدی]] کتابی است نقدی تحلیلی که به شرح زندگی، سلوک عقلی ـ عرفانی و ‌اندیشه‌های عارفِ شهیر ابوسعید ابوالخیر. ابو سعید ابوالخیر یکی از بزرگترین مشایخ طریقت و سلوک در عالم عرفان و تصوّف است که بعد از او نام و یاد و آموزه‌هایش در اکثر تذکره‌ها با قوّت دیده می‌شود. تصوّف ابوسعید کاملاً متعادل است و افراط و تفریطی در تعالیم وی دیده نمی‌شود، خاصّه آنکه بین شریعت و طریقت جمع کرده و افتراق و جدایی بین آن دو را انکار می‌کند و هم خود و هم مریدان را به پایبندی نه تنها به احکام شریعت، بلکه به تمام سنّت نبوی واداشته است و در راه خود از نخستین کسانی است که به خانواده‌ی پیامبر(ص) یعنی اهل بیت چنان احترامی‌می‌گذارد که بیان می‌کند راهی که مرضیّ آنان نباشد نمی‌رویم، یا به همان راهی می‌رویم که ایشان رفته باشند.
'''ابوسعید ابوالخیر، پیر دانش و بینش''' نوشته‌ی [[محمدی وایقانی، کاظم|کاظم محمّدی]] کتابی است نقدی تحلیلی که به شرح زندگی، سلوک عقلی ـ عرفانی و ‌اندیشه‌های عارفِ شهیر ابوسعید ابوالخیر. ابو سعید ابوالخیر یکی از بزرگترین مشایخ طریقت و سلوک در عالم عرفان و تصوّف است که بعد از او نام و یاد و آموزه‌هایش در اکثر تذکره‌ها با قوّت دیده می‌شود. تصوّف ابوسعید کاملاً متعادل است و افراط و تفریطی در تعالیم وی دیده نمی‌شود، خاصّه آنکه بین شریعت و طریقت جمع کرده و افتراق و جدایی بین آن دو را انکار می‌کند و هم خود و هم مریدان را به پایبندی نه تنها به احکام شریعت، بلکه به تمام سنّت نبوی واداشته است و در راه خود از نخستین کسانی است که به خانواده‌ی پیامبر(ص) یعنی اهل‌بیت چنان احترامی‌می‌گذارد که بیان می‌کند راهی که مرضیّ آنان نباشد نمی‌رویم، یا به همان راهی می‌رویم که ایشان رفته باشند.


با شهرتی که ابوسعید در جهان تصوّف و عرفان دارد با این حال تا کنون پژوهشی که درخور آن نامور باشد صورت نگرفته است. پیش از این کتاب، یعنی ابو سعید ابوالخیر، پیر دانش و بینش تنها کار مستقل و پژوهشی که صورت گرفته است [[ابوسعید ابوالخیر، حقیقت و افسانه]] است که توسّط پژوهنده‌ی گرامی‌پروفسور [[فریتس مایر]] صورت گرفته، ولی اختلاف زمانی این دو اثر از بابت تاریخ انتشار بسیار نزدیک است، زیرا کتاب [[فریتس مایر]] در سال 1378 منتشر شده و کتاب [[محمدی وایقانی، کاظم|کاظم محمّدی]] در سال 1381ش، بنا بر این چندان فاصله‌ی زمانی ندارد. ولی آنچه که هست کار استاد [[محمدی وایقانی، کاظم|کاظم محمّدی]] نخستین پژوهش در ایران و به زبان فارسی است و پیش از آن هیچ کتاب پژوهشی و مستقلّی وجود نداشته است.
با شهرتی که ابوسعید در جهان تصوّف و عرفان دارد با این حال تا کنون پژوهشی که درخور آن نامور باشد صورت نگرفته است. پیش از این کتاب، یعنی ابو سعید ابوالخیر، پیر دانش و بینش تنها کار مستقل و پژوهشی که صورت گرفته است [[ابوسعید ابوالخیر، حقیقت و افسانه]] است که توسّط پژوهنده‌ی گرامی‌پروفسور [[فریتس مایر]] صورت گرفته، ولی اختلاف زمانی این دو اثر از بابت تاریخ انتشار بسیار نزدیک است، زیرا کتاب [[فریتس مایر]] در سال 1378 منتشر شده و کتاب [[محمدی وایقانی، کاظم|کاظم محمّدی]] در سال 1381ش، بنا بر این چندان فاصله‌ی زمانی ندارد. ولی آنچه که هست کار استاد [[محمدی وایقانی، کاظم|کاظم محمّدی]] نخستین پژوهش در ایران و به زبان فارسی است و پیش از آن هیچ کتاب پژوهشی و مستقلّی وجود نداشته است.
خط ۳۹: خط ۳۹:
نویسنده در آغاز کتاب در بخش مقدّمه در خصوص تحقیقاتی با این تم می‌گوید: تحقیق و جست و جو در اقوال و احوال عارفان و اهل سلوک از لذّت‌بخش‌‌ترین کارهای ممکن برای محقّقِ عرفان و تصوّف است، و این به چندین دلیل می‌تواند باشد، یکی از این بابت که اینان به معرفتِ عرفانی و کشف و شهودی رسیده‌اند که بسیاری از پرده‌ها و حجابهای راه از برابر دیدگانشان به کناری رفته، چیزها دیده‌اند و به جاهایی رسیده‌اند. هم از این بابت که این بزرگان، از رشدیافتگان سلوک معنوی و عرفان الهی هستند و در کشف رمزهای دینی و تأویل آیات قرآنی گامها برداشته‌اند و در فهم بهتر کتاب خدا مؤثّر بوده‌اند، و هم از این بابت که آنان در زمر‌ه‌ی اولیاء الهی و مردان خدا هستند و همین نکات می‌تواند اسباب شوق و وجد همه کس به ویژه اهل تحقیق را از برای ذکرشان فراهم سازد. برخی از ایشان جزو کسانی هستند که می‌توانند برای عصر ما و نسل جوان ما الگویی مثبت و سازنده در جهت سلوک عینی، عملی، انسانی و اجتماعی باشند، زیرا که خود آنان در جمع زیسته و از برای رشد زمان و جامعه‌ی خود کوشیده‌اند. شاگردان و مریدان صالح و سالم پرورده‌اند. حاکمان را نصیحت و اصلاح کرده‌اند و در بسیاری موارد از خطاها و ظلمهایشان کاسته‌اند و بسیاری از سرگشتگان را به دین الهی جذب و علاقه مند کرده‌اند<ref>مقدّمه، صص 8-7</ref>.
نویسنده در آغاز کتاب در بخش مقدّمه در خصوص تحقیقاتی با این تم می‌گوید: تحقیق و جست و جو در اقوال و احوال عارفان و اهل سلوک از لذّت‌بخش‌‌ترین کارهای ممکن برای محقّقِ عرفان و تصوّف است، و این به چندین دلیل می‌تواند باشد، یکی از این بابت که اینان به معرفتِ عرفانی و کشف و شهودی رسیده‌اند که بسیاری از پرده‌ها و حجابهای راه از برابر دیدگانشان به کناری رفته، چیزها دیده‌اند و به جاهایی رسیده‌اند. هم از این بابت که این بزرگان، از رشدیافتگان سلوک معنوی و عرفان الهی هستند و در کشف رمزهای دینی و تأویل آیات قرآنی گامها برداشته‌اند و در فهم بهتر کتاب خدا مؤثّر بوده‌اند، و هم از این بابت که آنان در زمر‌ه‌ی اولیاء الهی و مردان خدا هستند و همین نکات می‌تواند اسباب شوق و وجد همه کس به ویژه اهل تحقیق را از برای ذکرشان فراهم سازد. برخی از ایشان جزو کسانی هستند که می‌توانند برای عصر ما و نسل جوان ما الگویی مثبت و سازنده در جهت سلوک عینی، عملی، انسانی و اجتماعی باشند، زیرا که خود آنان در جمع زیسته و از برای رشد زمان و جامعه‌ی خود کوشیده‌اند. شاگردان و مریدان صالح و سالم پرورده‌اند. حاکمان را نصیحت و اصلاح کرده‌اند و در بسیاری موارد از خطاها و ظلمهایشان کاسته‌اند و بسیاری از سرگشتگان را به دین الهی جذب و علاقه مند کرده‌اند<ref>مقدّمه، صص 8-7</ref>.


نویسنده در انتهای مقدّمه در خصوص این کتاب می‌نویسد: به هر جهت این نوشته نیز به مانند پنج کتاب گذشته [[ابن عربی، محمد بن علی|ابن عربی]]، [[مولوی، جلال‌الدین محمد|مولانا جلال‌الدین محمد مولوی]]، [[ابوبکر شبلی]]، [[غزالی، محمد بن محمد|امام محمد غزالی]] و [[بایزید بسطامی‌]] به این نیّت نوشته شده تا تحوّلی در زندگی و اندیشه‌ی جوانان ما داشته باشد و آنان را با عرفان عمیق و تصوّف صحیح آشنا کند و از گرایشهای خطا و خام جوانان به برخی مسلکهای ناراست و نادرست جلوگیری کند. شناخت این عارفان با نوع اندیشه و سلوکی که داشته‌اند می‌تواند مرجعی برای گراییدن درست در زندگی باشد و قهراً بدون شناخت این بزرگان به علّت نبودن ملاک و محک صحیح عرفانی ای بسا که برخی به بیراهه روند و به جای کمال به سقوط معنوی و لاابالیگری بگرایند و به جای ایمان به کفر برسند<ref>مقدّمه، ص 16</ref>.
نویسنده در انتهای مقدّمه در خصوص این کتاب می‌نویسد: به هر جهت این نوشته نیز به مانند پنج کتاب گذشته [[ابن عربی، محمد بن علی|ابن عربی]]، [[مولوی، جلال‌الدین محمد|مولانا جلال‌الدین محمد مولوی]]، [[ابوبکر شبلی]]، [[غزالی، محمد بن محمد|امام محمد غزالی]] و [[بایزید بسطامی‌]] به این نیّت نوشته شده تا تحوّلی در زندگی و اندیشه‌ی جوانان ما داشته باشد و آنان را با عرفان عمیق و تصوّف صحیح آشنا کند و از گرایشهای خطا و خام جوانان به برخی مسلکهای ناراست و نادرست جلوگیری کند. شناخت این عارفان با نوع اندیشه و سلوکی که داشته‌اند می‌تواند مرجعی برای گراییدن درست در زندگی باشد و قهراً بدون شناخت این بزرگان به علّت نبودن ملاک و محک صحیح عرفانی‌ای بسا که برخی به بیراهه روند و به جای کمال به سقوط معنوی و لاابالیگری بگرایند و به جای ایمان به کفر برسند<ref>مقدّمه، ص 16</ref>.


فهرست مطالب کتاب ابوسعید ابوالخیر، پیر دانش و بینش که در ابتدای کتاب آمده بدین شرح است: مقدّمه. ابوسعید و خانواده. آموزشها و دانشها. شخصیّت ابوسعید. ابوسعید و مردم. معاصران ابوسعید. مسافرتهای ابوسعید. ابوسعید و شعر. ابوسعید و عرفان و تصوف. ابوسعید و کتابشویی. کلمات ابوسعید. حکایات ابوسعید. پاسخ به پرسشها. مذهب ابوسعید. پایان زندگانی ابوسعید. و در انتهای اثر نیز منابع و مآخذ باافه‌ی نمایه وجود دارد. برخی از عناوین کلّی دارای زیرمجموعه‌هایی چند هست که ربطی تمام با عنوان اصلی دارد.
فهرست مطالب کتاب ابوسعید ابوالخیر، پیر دانش و بینش که در ابتدای کتاب آمده بدین شرح است: مقدّمه. ابوسعید و خانواده. آموزشها و دانشها. شخصیّت ابوسعید. ابوسعید و مردم. معاصران ابوسعید. مسافرتهای ابوسعید. ابوسعید و شعر. ابوسعید و عرفان و تصوف. ابوسعید و کتابشویی. کلمات ابوسعید. حکایات ابوسعید. پاسخ به پرسشها. مذهب ابوسعید. پایان زندگانی ابوسعید. و در انتهای اثر نیز منابع و مآخذ باافه‌ی نمایه وجود دارد. برخی از عناوین کلّی دارای زیرمجموعه‌هایی چند هست که ربطی تمام با عنوان اصلی دارد.