الرواشح السماوية في شرح الأحادیث الإمامية: تفاوت میان نسخه‌ها

راشحه بيست و دوم: در اين راشحه به بحث از اعمش كوفى (كسى كه شيعه و سنى او را به عنوان يك فرد ثقه مى شناسند) پرداخته‌اند؛ ولى در كتب رجال، بحث درباره او مسكوت گذاشته شده است.

[[میرداماد، سید محمدباقر بن محمد|ميرداماد]] درباره اخبار تحريف شده می‌فرمايد كه تحريفها دو دسته هستند: يا تحريف در اثر زياد شدن است و يا كم شدن و يا جايگزين كردن چيزى به جاى چيز ديگر و هر سه قسم هم يا در متن صورت می‌پذيرد و يا در سند. وى احاديث متعددى را ذكر مى‌كند كه يا از جهت سند و يا متن، تحريف شده‌اند و از جمله، حديث منقول از امام باقر(ع) است در بحث توحيد كه حضرت در ضمن حديث می‌فرمايد: «لعل النمل الصغار يتوهّم أن للّه تعالى زبانيين». زبانى، شاخك مورچه را مى گويند؛ ولى اين كلمه تحريف شده است به زبانيتين[ كه اين تحريف، همچنان در روايت «بحار» هست<ref>بحارالانوار، مجلسی، ج۶۹، ص293</ref>) (و زبانيه به فرشتگان عذاب مى گويند).<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/169/195 جوادی، قاسم؛ ص 195-196]</ref>  

مؤلف، بعد از شرح اقسام چند گانه، می‌پردازد به تصحيف‍ ديگرى كه اتفاق افتاده است، چه عمدا و چه سهوا. راوى، گاه كلام خود را مسندا نقل مى‌كند و گا كلمات حكما را به پيامبر نسبت می‌دهد<ref>آقاى مونتگمرى وات در كتاب «فلسفه و كلام اسلامى» (ص87)، همين نظر را اظهار مى دارد: بيشتر اقوال حكيمانه موروثى خاورميانه نيز به [حضرت] محمد(ص) نسبت داده مى شد</ref> گاه كلامى را مى شنود و در آنها يك جمله (كه ربطى به حديث ندارد)، خيال مى‌كند كه جزو حديث است؛ بعد آن را به عنوان حديث نقل مى‌كند. نكته‌اى كه در اين بخش قابل تأمل است، اين است كه [[میرداماد، سید محمدباقر بن محمد|ميرداماد]] در اين بخش، بيان مى‌كند كه يكى از كار جاعلان حديث، اين بوده كه حديث ضعيف السند را با سند صحيح نقل می‎كردند كه اگر چنين كارى صورت پذيرفته باشد، براى سند صحيح هم مشكل ايجاد می‌شود و بايد به سراغ راه ديگرى جهت پذيرش روايات رفت.(ربما وجد حديثا ضعيف الاسناد، فركب له اسنادا صحيحا للترويج).<ref>همان، ص198</ref>