۱۰۶٬۳۳۳
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۴۲: | خط ۴۲: | ||
| کد مؤلف = AUTHORCODE.....AUTHORCODE | | کد مؤلف = AUTHORCODE.....AUTHORCODE | ||
}} | }} | ||
'''ابن جَعْفَر ابوجابر محمد بن جعفر اَزكَوی''' (د 281ق/894م)، فقیه اباضى عمان و مؤلف كتاب معروف الجامع. | '''ابن جَعْفَر ابوجابر محمد بن جعفر اَزكَوی''' (د 281ق/894م)، فقیه اباضى عمان و مؤلف كتاب معروف [[الجامع]]. | ||
منابع شرح حال اباضى از جزئیات زندگى او اطلاعى به دست نداده‌اند. از نسبت ازكوی او چنین برمى‌آید كه اهل ازكى (در جنوب غرب مسقط) بوده است. | منابع شرح حال اباضى از جزئیات زندگى او اطلاعى به دست نداده‌اند. از نسبت ازكوی او چنین برمى‌آید كه اهل ازكى (در جنوب غرب مسقط) بوده است. | ||
| خط ۴۸: | خط ۴۸: | ||
اگر عبارت ابن جعفر در الجامع را دال بر استفاده مستقیم او از ابوعلى موسى بن على ازكوی (د 230ق) بدانیم، تولد او باید در اوایل سده 3ق روی داده باشد. | اگر عبارت ابن جعفر در الجامع را دال بر استفاده مستقیم او از ابوعلى موسى بن على ازكوی (د 230ق) بدانیم، تولد او باید در اوایل سده 3ق روی داده باشد. | ||
ابن جعفر مدتى نیز برای استفاده از ابوعبدالله محمد بن محبوب بن رحیل (د 260ق) در عوتب از توابع صُحار، سكنى داشته است. او سخت تحت تأثیر این دو شیخ بوده و آرای ایشان را با عناوین ابوعلى و ابوعبدالله در جای‌جای كتاب خود با لحنى تأییدآمیز نقل كرده است. وی تعالیم موسى بن على را عمدتاً از طریق شاگردانش چون عمر بن محمد و ابومروان فرا گرفته است. ابن جعفر از مشایخ دیگری چون عمر بن مفضل و احتمالاً ابوصفره عبدالملك بن صفره نیز فقه و حدیث فرا گرفته و از شخصى به نام عباد یا عُباده برخى روایات تاریخى را از طریق واقدی و دیگران اخذ كرده است. از دیگر شیوخ معاصر ابن جعفر كه وی اقوال یا روایات ایشان را در الجامع مورد نظر قرار داده، مى‌توان هاشم بن غیلان، على بن عرزة، حسن بن احمد و ابوبكر احمد بن محبوب را نام برد. | ابن جعفر مدتى نیز برای استفاده از [[ابوعبدالله محمد بن محبوب بن رحیل]] (د 260ق) در عوتب از توابع صُحار، سكنى داشته است. او سخت تحت تأثیر این دو شیخ بوده و آرای ایشان را با عناوین ابوعلى و ابوعبدالله در جای‌جای كتاب خود با لحنى تأییدآمیز نقل كرده است. وی تعالیم موسى بن على را عمدتاً از طریق شاگردانش چون عمر بن محمد و ابومروان فرا گرفته است. ابن جعفر از مشایخ دیگری چون عمر بن مفضل و احتمالاً ابوصفره عبدالملك بن صفره نیز فقه و حدیث فرا گرفته و از شخصى به نام عباد یا عُباده برخى روایات تاریخى را از طریق [[واقدی، محمد بن عمر|واقدی]] و دیگران اخذ كرده است. از دیگر شیوخ معاصر ابن جعفر كه وی اقوال یا روایات ایشان را در الجامع مورد نظر قرار داده، مى‌توان هاشم بن غیلان، على بن عرزة، حسن بن احمد و ابوبكر احمد بن محبوب را نام برد. | ||
==اوضاع سیاسی== | ==اوضاع سیاسی== | ||
درباره اوضاع سیاسى در عصر ابن جعفر باید گفت: در 272ق/ 885م موسى بن موسى بن على عالم ازكى با تمسك به برخى نقاط ضعف امام وقت، صلت بن مالك به مخالفت با وی برخاست و در 273ق صلت را به كناره‌گیری وادار ساخت و با راشد بن نظر بیعت كرد. از این تاریخ تا 280ق/893م عمان یك دوره كشمكش سخت سیاسى را به خود دید كه در همین سال با تصرف عمان توسط قوای عباسى و كشتار اباضیان پایان یافت. اختلافات سیاسى بین هواداران صلت و موسى بن موسى به‌زودی به اختلافات فكری منجر شد و دو مكتب رستاق - هواداران صلت - و نزوان - مخالفان ایشان - را به وجود آورد. اگر چه برخى منابع به صراحت ابن جعفر را از مكتب رستاق شمرده‌اند، با این‌همه سندی دال بر شكل‌گیری دو مكتب مذكور پیش از وفات ابن جعفر در دست نیست. در بخش «ولایت و برائت» از الجامع در عین این‌كه از شخصیت بخصوصى نام برده نشده و ممكن است تألیف آن اصلاً مربوط به پیش از 272ق باشد، لیكن نظرات طرح شده در آن مى‌تواند تأیید كننده یا دست‌كم معذوردارنده امام صلت باشد. | درباره اوضاع سیاسى در عصر ابن جعفر باید گفت: در 272ق/ 885م موسى بن موسى بن على عالم ازكى با تمسك به برخى نقاط ضعف امام وقت، صلت بن مالك به مخالفت با وی برخاست و در 273ق صلت را به كناره‌گیری وادار ساخت و با راشد بن نظر بیعت كرد. از این تاریخ تا 280ق/893م عمان یك دوره كشمكش سخت سیاسى را به خود دید كه در همین سال با تصرف عمان توسط قوای عباسى و كشتار اباضیان پایان یافت. اختلافات سیاسى بین هواداران صلت و موسى بن موسى به‌زودی به اختلافات فكری منجر شد و دو مكتب رستاق - هواداران صلت - و نزوان - مخالفان ایشان - را به وجود آورد. اگر چه برخى منابع به صراحت ابن جعفر را از مكتب رستاق شمرده‌اند، با این‌همه سندی دال بر شكل‌گیری دو مكتب مذكور پیش از وفات ابن جعفر در دست نیست. در بخش «ولایت و برائت» از الجامع در عین این‌كه از شخصیت بخصوصى نام برده نشده و ممكن است تألیف آن اصلاً مربوط به پیش از 272ق باشد، لیكن نظرات طرح شده در آن مى‌تواند تأیید كننده یا دست‌كم معذوردارنده امام صلت باشد. | ||
شاید بتوان اشتراك ابن جعفر با صلت در نزدیکی به ابن محبوب را كه تا پایان عمرش قاضى و حامى صلت بود عاملى برای گرایش او دانست. به هر حال عدم مخالفت جدی با اقدام موسى بن موسى در بركناری صلت توسط عالمان موافق امام نشان مى‌دهد كه نه ابن جعفر و نه دیگر همفكرانش نتوانسته بودند جای ابن محبوب را به عنوان یك عالم سیاسى مقتدر بگیرند. در منابع اباضى تصریح شده كه ابن جعفر از معدود عالمان اباضى بود كه از تیغ عباسیان رهیده و تاریخ وفات وی در 281ق نیز شاهدی بر این امر است. | شاید بتوان اشتراك ابن جعفر با صلت در نزدیکی به ابن محبوب را كه تا پایان عمرش قاضى و حامى صلت بود عاملى برای گرایش او دانست. به هر حال عدم مخالفت جدی با اقدام موسى بن موسى در بركناری صلت توسط عالمان موافق امام نشان مى‌دهد كه نه ابن جعفر و نه دیگر همفكرانش نتوانسته بودند جای ابن محبوب را به عنوان یك عالم سیاسى مقتدر بگیرند. در منابع اباضى تصریح شده كه ابن جعفر از معدود عالمان اباضى بود كه از تیغ عباسیان رهیده و تاریخ وفات وی در 281ق نیز شاهدی بر این امر است. | ||
در این‌جا یك سئوال بدون پاسخ مى‌ماند و آن این‌كه ابن جعفر در جریان كمك‌خواهى بشیر بن منذر همقطار ابن محبوب از محمد بن ثور عامل عباسى بحرین و اشغال عمان توسط او چه موضعى داشته و سال پایانى عمر خود را چگونه گذرانده است.؟ | در این‌جا یك سئوال بدون پاسخ مى‌ماند و آن این‌كه ابن جعفر در جریان كمك‌خواهى بشیر بن منذر همقطار ابن محبوب از محمد بن ثور عامل عباسى بحرین و اشغال عمان توسط او چه موضعى داشته و سال پایانى عمر خود را چگونه گذرانده است.؟ | ||