کهن شهرها: تفاوت میان نسخه‌ها
A-esmaeili (بحث | مشارکتها) (صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NUR100837J1.jpg | عنوان = کهن شهرها | عنوان‌های دیگر = المسالک و الممالک. برگزیده ** تلخیص و باز نویسی کتاب مسالک الممالک اثر ابو اسحاق ابراهیم بن محمد فارسی اصطخری | پدیدآورندگان | پدیدآوران = صفی‌نژاد، جواد (نويسنده) ...» ایجاد کرد) |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - '( ' به '(') |
||
| (۶ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۷: | خط ۷: | ||
[[صفی‌نژاد، جواد]] (نويسنده) | [[صفی‌نژاد، جواد]] (نويسنده) | ||
[[اصطخری، ابراهیم بن محمد ]] (نويسنده) | [[اصطخری، ابراهیم بن محمد ]] (نويسنده) | ||
[[ایرانی، اکبر ]] ( سایر) | [[ایرانی، اکبر ]] (سایر) | ||
[[مختارپور قهرودی، علیرضا]] ( سایر) | [[مختارپور قهرودی، علیرضا]] (سایر) | ||
|زبان | |زبان | ||
| زبان = فارسی | | زبان = فارسی | ||
| خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''کهن‌شهرها'''، تلخیص و بازنویسی کتاب مسالك | '''کهن‌شهرها'''، تلخیص و بازنویسی کتاب [[المسالك و الممالك (اصطخري)|مسالك الممالك]]، اثر [[اصطخری، ابراهیم بن محمد|ابواسحاق ابراهیم بن محمد فارسی اصطخری]] (متوفی 340/346ق)، به کوشش [[صفی‌نژاد، جواد|جواد صفی‌نژاد]] (متولد 1308ش) است. | ||
کتاب کم‌حجمی که پیش رو دارید، تلخیص و تحریری است از کتاب « مسالك | کتاب کم‌حجمی که پیش رو دارید، تلخیص و تحریری است از کتاب «[[المسالك و الممالك (اصطخري)|مسالك الممالك]]» [[اصطخری، ابراهیم بن محمد|اصطخری]]، تألیف‌شده در قرن چهارم هجری قمری. این کتاب ارزشمند بازگوکننده شناختی از کشورهای مختلف جهان شناخته‌شده در آن روزگار، به‌خصوص سرزمین‌های کشورهای اسلامی است که مطالب ارزنده‌ای درباره جغرافیای انسانی، جغرافیای تاریخی، تاریخ محلی، مردم‌شناسی و کشاورزی بومی، در بر دارد<ref>ر.ک: مقدمه، ص3</ref>. | ||
کتاب حاضر تلخیص و تحریری است از کتاب مسالك الممالك | کتاب حاضر تلخیص و تحریری است از کتاب [[المسالك و الممالك (اصطخري)|مسالك الممالك اصطخری]]، بر اساس دو ترجمه فارسی کهن از آن در چارچوب مفهومی و ادغامی هر دو متن در تحریر واحد. این دو ترجمه عبارتند از: اول، ترجمه [[المسالك و الممالك (اصطخري)|مسالک و ممالک]] مربوط به قرن پنجم یا ششم که نسخه موجود رونوشتی است از اصل به کتابت [[ابن ساوجی]] در سال 726ق؛ دوم، ترجمه دیگری به قلم [[محمد بن اسعد بن عبدالله تستری]] در سال 696ق. هر دو ترجمه به کوشش [[افشار، ایرج|ایرج افشار]] تصحیح و منتشر شده‌اند<ref>ر.ک: بررسی محتوای کتاب اصطخری، ص5-6</ref>. | ||
جواد صفی‌نژاد نکات برجسته کم‌نظیری که در فصول متن کهن کتاب نهفته است و پژوهشگران درگذشته توجهی بدانها ننموده‌اند را برگزیده و پیش از ارائه متن کتاب، به تحلیل و تفسیر آنها پرداخته است: | [[صفی‌نژاد، جواد|جواد صفی‌نژاد]] نکات برجسته کم‌نظیری که در فصول متن کهن کتاب نهفته است و پژوهشگران درگذشته توجهی بدانها ننموده‌اند را برگزیده و پیش از ارائه متن کتاب، به تحلیل و تفسیر آنها پرداخته است: | ||
# نظریه مکه مرکزی: نظریه مکه مرکزی که در دنیای اسلام از جایگاه والایی برخوردار است، این است که رسّامان نقشه در اوایل اسلام پذیرفته بودند که نصف‌النهار خالدات، خطی است فرضی در سطح کره زمین بین دو نیم‌کره شرقی و غربی...، ولی مسلمانان نسبت به اعتقادات خود، خانه کعبه در مکه را مرکز زمین تصور می‌کردند و نصف‌النهار مکه را مرز بین سرزمین‌های شرق و غرب محاسبه می‌نمودند. | # نظریه مکه مرکزی: نظریه مکه مرکزی که در دنیای اسلام از جایگاه والایی برخوردار است، این است که رسّامان نقشه در اوایل اسلام پذیرفته بودند که نصف‌النهار خالدات، خطی است فرضی در سطح کره زمین بین دو نیم‌کره شرقی و غربی...، ولی مسلمانان نسبت به اعتقادات خود، خانه کعبه در مکه را مرکز زمین تصور می‌کردند و نصف‌النهار مکه را مرز بین سرزمین‌های شرق و غرب محاسبه می‌نمودند. | ||
# آبیاری مدّی: اصطخری در کتاب خود خبر از آبیاری مدّی [آب افزون] در شهر اَبُلَّه می‌دهد... این آبیاری مدی در تمامی بریدگی‌های سواحل دریا اثرگذار بود و به همین ترتیب در نخلستان‌های آبادان و اطراف هم به همین شیوه آبیاری می‌گردیدند. | # آبیاری مدّی: [[اصطخری، ابراهیم بن محمد|اصطخری]] در کتاب خود خبر از آبیاری مدّی [آب افزون] در شهر اَبُلَّه می‌دهد... این آبیاری مدی در تمامی بریدگی‌های سواحل دریا اثرگذار بود و به همین ترتیب در نخلستان‌های آبادان و اطراف هم به همین شیوه آبیاری می‌گردیدند. | ||
# تقسیم‌بندی پهنه ایالت‌ها: در زمان ساسانیان هر ایالت به چندین «کوره» و هر کوره به چندین طَسوج [معرّب‌شده تسو (ناحیه)] تقسیم می‌گردیدند؛ مثلاً در تاریخ قم می‌خوانیم: «کوره قم» و یا «کوره همدان» و یا در مسالك الممالك اصطخری آمده: ولایت اهواز را «کوره هرمز» می‌گفتند<ref>ر.ک: همان، ص19-23</ref>. | # تقسیم‌بندی پهنه ایالت‌ها: در زمان ساسانیان هر ایالت به چندین «کوره» و هر کوره به چندین طَسوج [معرّب‌شده تسو (ناحیه)] تقسیم می‌گردیدند؛ مثلاً در تاریخ قم می‌خوانیم: «کوره قم» و یا «کوره همدان» و یا در [[المسالك و الممالك (اصطخري)|مسالك الممالك اصطخری]] آمده: ولایت اهواز را «کوره هرمز» می‌گفتند<ref>ر.ک: همان، ص19-23</ref>. | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
| خط ۴۹: | خط ۴۹: | ||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده:جغرافیا (عمومی)، اطلس، نقشه]] | |||
[[رده:مقالات بازبینی | [[رده:مقالات بازبینی شده2 اردیبهشت 1403]] | ||
[[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ فروردین 1403 توسط سید محمد رضا موسوی]] | [[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ فروردین 1403 توسط سید محمد رضا موسوی]] | ||
[[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ فروردین 1403 توسط محسن عزیزی]] | [[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ فروردین 1403 توسط محسن عزیزی]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۷ ژوئیهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۰۸:۴۵
| کهن شهرها | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | صفی‌نژاد، جواد (نويسنده)
اصطخری، ابراهیم بن محمد (نويسنده) ایرانی، اکبر (سایر) مختارپور قهرودی، علیرضا (سایر) |
| عنوان‌های دیگر | المسالک و الممالک. برگزیده ** تلخیص و باز نویسی کتاب مسالک الممالک اثر ابو اسحاق ابراهیم بن محمد فارسی اصطخری |
| ناشر | اهل قلم |
| مکان نشر | ایران - تهران |
| سال نشر | 1383ش |
| چاپ | 1 |
| موضوع | جغرافیا - ایران - جغرافیا - کشورهای اسلامی - جغرافیا - اصطخری، ابراهیم بن محمد، - 346ق. - المسالک و الممالک - اقتباسها |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | ص7ک9 123 G |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
کهن‌شهرها، تلخیص و بازنویسی کتاب مسالك الممالك، اثر ابواسحاق ابراهیم بن محمد فارسی اصطخری (متوفی 340/346ق)، به کوشش جواد صفی‌نژاد (متولد 1308ش) است.
کتاب کم‌حجمی که پیش رو دارید، تلخیص و تحریری است از کتاب «مسالك الممالك» اصطخری، تألیف‌شده در قرن چهارم هجری قمری. این کتاب ارزشمند بازگوکننده شناختی از کشورهای مختلف جهان شناخته‌شده در آن روزگار، به‌خصوص سرزمین‌های کشورهای اسلامی است که مطالب ارزنده‌ای درباره جغرافیای انسانی، جغرافیای تاریخی، تاریخ محلی، مردم‌شناسی و کشاورزی بومی، در بر دارد[۱].
کتاب حاضر تلخیص و تحریری است از کتاب مسالك الممالك اصطخری، بر اساس دو ترجمه فارسی کهن از آن در چارچوب مفهومی و ادغامی هر دو متن در تحریر واحد. این دو ترجمه عبارتند از: اول، ترجمه مسالک و ممالک مربوط به قرن پنجم یا ششم که نسخه موجود رونوشتی است از اصل به کتابت ابن ساوجی در سال 726ق؛ دوم، ترجمه دیگری به قلم محمد بن اسعد بن عبدالله تستری در سال 696ق. هر دو ترجمه به کوشش ایرج افشار تصحیح و منتشر شده‌اند[۲].
جواد صفی‌نژاد نکات برجسته کم‌نظیری که در فصول متن کهن کتاب نهفته است و پژوهشگران درگذشته توجهی بدانها ننموده‌اند را برگزیده و پیش از ارائه متن کتاب، به تحلیل و تفسیر آنها پرداخته است:
- نظریه مکه مرکزی: نظریه مکه مرکزی که در دنیای اسلام از جایگاه والایی برخوردار است، این است که رسّامان نقشه در اوایل اسلام پذیرفته بودند که نصف‌النهار خالدات، خطی است فرضی در سطح کره زمین بین دو نیم‌کره شرقی و غربی...، ولی مسلمانان نسبت به اعتقادات خود، خانه کعبه در مکه را مرکز زمین تصور می‌کردند و نصف‌النهار مکه را مرز بین سرزمین‌های شرق و غرب محاسبه می‌نمودند.
- آبیاری مدّی: اصطخری در کتاب خود خبر از آبیاری مدّی [آب افزون] در شهر اَبُلَّه می‌دهد... این آبیاری مدی در تمامی بریدگی‌های سواحل دریا اثرگذار بود و به همین ترتیب در نخلستان‌های آبادان و اطراف هم به همین شیوه آبیاری می‌گردیدند.
- تقسیم‌بندی پهنه ایالت‌ها: در زمان ساسانیان هر ایالت به چندین «کوره» و هر کوره به چندین طَسوج [معرّب‌شده تسو (ناحیه)] تقسیم می‌گردیدند؛ مثلاً در تاریخ قم می‌خوانیم: «کوره قم» و یا «کوره همدان» و یا در مسالك الممالك اصطخری آمده: ولایت اهواز را «کوره هرمز» می‌گفتند[۳].
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و بررسی محتوای کتاب اصطخری.