ابن عنین، محمد بن نصرالله: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - '| کد مؤلف = AUTHORCODE' به '| کد مؤلف =AUTHORCODE'
جز (جایگزینی متن - '| کد مؤلف = AUTHORCODE' به '| کد مؤلف =AUTHORCODE')
 
(۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۲۵: خط ۲۵:
| پیشه = شاعر، سفیر، وزیر
| پیشه = شاعر، سفیر، وزیر
| منصب = سفارت، وزارت؛
| منصب = سفارت، وزارت؛
| پس از =  
| پس از =  
| پیش از =  
| پیش از =  
خط ۴۱: خط ۴۰:
| وبگاه =  
| وبگاه =  
| امضا =  
| امضا =  
| کد مؤلف = AUTHORCODE34241AUTHORCODE
| کد مؤلف =AUTHORCODE34241AUTHORCODE
}}
}}
'''ابن‌ عُنَیْن‌، ابوالمحاسن‌ شرف‌الدین‌ محمد بن‌ نصرالله‌ بن‌ حسین‌ بن‌ عُنین‌''' (549 -630ق‌/1154-1233م‌)، شاعر هجوسرای دمشقى‌.
'''ابن‌ عُنَیْن‌، ابوالمحاسن‌ شرف‌الدین‌ محمد بن‌ نصرالله‌ بن‌ حسین‌ بن‌ عُنین‌''' (549 -630ق‌/1154-1233م‌)، شاعر هجوسرای دمشقى‌.
خط ۴۸: خط ۴۷:
نیاکان‌ وی از انصار بودند که‌ از مدینه‌ به‌ کوفه‌ کوچ‌ کردند و در محلى‌ موسوم‌ به‌ مسجد بنى‌ نجار ساکن‌ شدند، اما خود وی در دمشق‌ زاده‌ شد.
نیاکان‌ وی از انصار بودند که‌ از مدینه‌ به‌ کوفه‌ کوچ‌ کردند و در محلى‌ موسوم‌ به‌ مسجد بنى‌ نجار ساکن‌ شدند، اما خود وی در دمشق‌ زاده‌ شد.


یاقوت‌ که‌ از هم‌روزگاران‌ اوست‌، شرح‌ مفصلى‌ درباره وی نوشته‌ است‌.
[[یاقوت حموی، یاقوت بن عبدالله|یاقوت‌]] که‌ از هم‌روزگاران‌ اوست‌، شرح‌ مفصلى‌ درباره وی نوشته‌ است‌.


==تحصیلات==
==تحصیلات==
وی در زادگاهش‌ از محضر ابن‌ عساکر بهره‌ گرفت‌ و نحو و لغت‌ را از ابوالثناء محمود بن‌ ارسلان‌ (رسلان‌) شیزری آموخت‌.
وی در زادگاهش‌ از محضر ابن‌ عساکر بهره‌ گرفت‌ و نحو و لغت‌ را از ابوالثناء محمود بن‌ ارسلان‌ (رسلان‌) شیزری آموخت‌.  
همچنین‌ نزد قطب‌الدین‌ نیشابوری که‌ در آن‌ زمان‌ ریاست‌ شافعیه‌ را به‌ عهده‌ داشت‌ و در جامع‌ اموی دمشق‌ مجلس‌ تشکیل‌ مى‌داد و نیز کمال‌الدین‌ شهرزوری قاضى‌ القضاه دمشق‌ اندکى‌ فقه‌ آموخت‌. در بغداد از محضر منوچهر بن‌ ترکانشاه‌، راوی مقامات‌ حریری، بهره‌مند شد.  
 
همچنین‌ نزد [[قطب‌الدین‌ نیشابوری]] که‌ در آن‌ زمان‌ ریاست‌ شافعیه‌ را به‌ عهده‌ داشت‌ و در جامع‌ اموی دمشق‌ مجلس‌ تشکیل‌ مى‌داد و نیز کمال‌الدین‌ شهرزوری قاضى‌ القضاه دمشق‌ اندکى‌ فقه‌ آموخت‌. در بغداد از محضر منوچهر بن‌ ترکانشاه‌، راوی مقامات‌ حریری، بهره‌مند شد.  


== شاعری==
== شاعری==
خط ۱۰۴: خط ۱۰۴:
دو صفت‌ عدل‌ و انصاف‌ در نظر وی ستودنى‌ بود و رجال‌ و کارگزاران‌ حکومت‌ را از اینکه‌ از این‌ دو صفت‌ عاریند، تحقیر مى‌کرد.
دو صفت‌ عدل‌ و انصاف‌ در نظر وی ستودنى‌ بود و رجال‌ و کارگزاران‌ حکومت‌ را از اینکه‌ از این‌ دو صفت‌ عاریند، تحقیر مى‌کرد.


ستایش‌ بسیار وی از فخر رازی به‌ دلیل‌ دانش‌ و معرفت‌ او بود، اما با فقیهان‌ و رجال‌ دین‌ میانه خوشى‌ نداشت‌ و همواره‌ آنان‌ را به‌ استهزا مى‌گرفت، چنانکه‌ یکى‌ از سرگرمی‌های وی آن‌ بود که‌ به‌ جامع‌ دمشق‌ رود و در رواق‌های آن‌ به‌ گردش‌ بپردازد و در مجالس‌ درس‌ و وعظ نکته‌ای برای هزل‌ و بذله‌گویی‌های خویش‌ بیابد. احتمالاً به‌ همین‌ سبب‌ است‌ که‌ یاقوت‌ درباره وی گوید «یُحّل‌ بالصلوه».
ستایش‌ بسیار وی از فخر رازی به‌ دلیل‌ دانش‌ و معرفت‌ او بود، اما با فقیهان‌ و رجال‌ دین‌ میانه خوشى‌ نداشت‌ و همواره‌ آنان‌ را به‌ استهزا مى‌گرفت، چنانکه‌ یکى‌ از سرگرمی‌های وی آن‌ بود که‌ به‌ جامع‌ دمشق‌ رود و در رواق‌های آن‌ به‌ گردش‌ بپردازد و در مجالس‌ درس‌ و وعظ نکته‌ای برای هزل‌ و بذله‌گویی‌های خویش‌ بیابد. احتمالاً به‌ همین‌ سبب‌ است‌ که‌ یاقوت‌ درباره وی گوید «یُخِل‌ّ بالصلوه».


گرچه‌ وی به‌ بد دینى‌ متهم‌ شد، اما همو فخر رازی را به‌ دلیل‌ دفاع‌ عالمانه‌اش‌ از دین‌ ستود.
گرچه‌ وی به‌ بد دینى‌ متهم‌ شد، اما همو فخر رازی را به‌ دلیل‌ دفاع‌ عالمانه‌اش‌ از دین‌ ستود.
خط ۱۱۱: خط ۱۱۱:
بى‌سبب‌ نیست‌ که‌ سبط ابن‌ جوزی، او را بد زبان‌، فاسق‌ و هرزه‌ خوانده‌ است‌.
بى‌سبب‌ نیست‌ که‌ سبط ابن‌ جوزی، او را بد زبان‌، فاسق‌ و هرزه‌ خوانده‌ است‌.


طرفه‌ آنکه‌ در میان‌ کسانى‌ که‌ هجو شده‌اند، برخى‌ از استادان‌ او و از آن‌ جمله‌ کمال‌الدین‌ شهرزوری و نیز پدر خودش‌ به‌ چشم‌ مى‌خورند.
طرفه‌ آنکه‌ در میان‌ کسانى‌ که‌ هجو شده‌اند، برخى‌ از استادان‌ او و از آن‌ جمله‌ [[کمال‌الدین‌ شهرزوری]] و نیز پدر خودش‌ به‌ چشم‌ مى‌خورند.


این‌ رفتار و نیز میل‌ به‌ باده‌نوشى و فرو نهادن‌ فریضه دینى‌، موجب‌ گردید که‌ وی به‌ بد دینى‌ و کفر متهم‌ شود، چنانکه‌ سبط ابن‌ جوزی همنشینى‌ با ابن‌ عنین‌ را یکى‌ از گناهان‌ بزرگ‌ الملک‌ المعظم‌ شمرده‌ است‌ و گوید: آنگاه‌ که‌ ابن‌ عنین‌ مدتى‌ گوشه‌نشینى‌ اختیار کرد و به‌ عبادت‌ مشغول‌ شد، رفتار وی را به‌ جد نگرفتند و الملک‌ المعظم‌ با ارسال‌ اسباب‌ لهو و لعب‌ پیام‌ داده‌ که‌ با آنها به‌ عبادت‌ پردازد.
این‌ رفتار و نیز میل‌ به‌ باده‌نوشى و فرو نهادن‌ فریضه دینى‌، موجب‌ گردید که‌ وی به‌ بددینى‌ و کفر متهم‌ شود، چنانکه‌ سبط ابن‌ جوزی همنشینى‌ با ابن‌ عنین‌ را یکى‌ از گناهان‌ بزرگ‌ الملک‌ المعظم‌ شمرده‌ است‌ و گوید: آنگاه‌ که‌ ابن‌ عنین‌ مدتى‌ گوشه‌نشینى‌ اختیار کرد و به‌ عبادت‌ مشغول‌ شد، رفتار وی را به‌ جد نگرفتند و الملک‌ المعظم‌ با ارسال‌ اسباب‌ لهو و لعب‌ پیام‌ داده‌ که‌ با آنها به‌ عبادت‌ پردازد.


با این‌ حال‌ وی پس‌ از آنکه‌ بر مسند وزارت‌ تکیه‌ زد، درستکاری و صداقت‌ خویش‌ را نشان‌ داد و منابعى‌ که‌ به‌ بد دینى‌ او اشاره‌ کرده‌اند، این‌ نکته‌ را از یاد نبرده‌اند. خود وی نیز مدّعى‌ درست‌ کرداری و راستى‌ خویش‌ بود و تبعید از دمشق‌ را نتیجه راستى‌ و درستى‌ که‌ به‌ گفته خود، تنها گناهش‌ بود، مى‌دانست‌.
با این‌ حال‌ وی پس‌ از آنکه‌ بر مسند وزارت‌ تکیه‌ زد، درستکاری و صداقت‌ خویش‌ را نشان‌ داد و منابعى‌ که‌ به‌ بددینى‌ او اشاره‌ کرده‌اند، این‌ نکته‌ را از یاد نبرده‌اند. خود وی نیز مدّعى‌ درست‌ کرداری و راستى‌ خویش‌ بود و تبعید از دمشق‌ را نتیجه راستى‌ و درستى‌ که‌ به‌ گفته خود، تنها گناهش‌ بود، مى‌دانست‌.


شرف‌الدین‌ در سروده‌های هجوآمیز خویش‌ رو به‌ سوی مردم‌ عادی داشت‌. اقبال‌ مردم‌ و ستایش‌ بسیار از شعر او از همین‌ جا سرچشمه‌ مى‌گرفت‌، چنانکه‌ قطعه‌هایى‌ از شعر او را برخى‌ از مردم‌ گردآورده‌ بودند.  
شرف‌الدین‌ در سروده‌های هجوآمیز خویش‌ رو به‌ سوی مردم‌ عادی داشت‌. اقبال‌ مردم‌ و ستایش‌ بسیار از شعر او از همین‌ جا سرچشمه‌ مى‌گرفت‌، چنانکه‌ قطعه‌هایى‌ از شعر او را برخى‌ از مردم‌ گردآورده‌ بودند.  
استفاده‌ از واژه‌های عامیانه‌ در این‌ سروده‌ها  نیز گرایش‌ او را به‌ عامه مردم‌ تأیید مى‌کند. برخى‌ از سروده‌های وی یادآور زجل‌های شاعران‌ سده‌های بعدی است‌.
استفاده‌ از واژه‌های عامیانه‌ در این‌ سروده‌ها  نیز گرایش‌ او را به‌ عامه مردم‌ تأیید مى‌کند. برخى‌ از سروده‌های وی یادآور زجل‌های شاعران‌ سده‌های بعدی است‌.


خط ۱۳۴: خط ۱۳۵:


==منابع مقاله==
==منابع مقاله==
سیدی،‌ محمد؛ صفری نادری، حسن، دائر‌ه‌المعارف بزرگ اسلامی زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائر‌ه‌المعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1377.
سیدی،‌ محمد؛ صفری نادری، حسن، دائر‌ةالمعارف بزرگ اسلامی زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائر‌ةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1377.


==وابسته‌ها==
==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}
{{وابسته‌ها}}
[[دیوان ابن عنین]]


[[رده:زندگی‌نامه]]  
[[رده:زندگی‌نامه]]  
[[رده:مقالات بازبینی نشده2]]
[[رده:مقالات بازبینی شده2 مهر 1402]]