ابن فهد مکی، یحیى بن عمر: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
جز (جایگزینی متن - '| کد مؤلف = AUTHORCODE' به '| کد مؤلف =AUTHORCODE') |
||
| (۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱۱: | خط ۱۱: | ||
| نام پدر = نجم‌الدین عمر؛ | | نام پدر = نجم‌الدین عمر؛ | ||
| ولادت = 848ق؛ | | ولادت = 848ق؛ | ||
| محل تولد =مکه؛ | | محل تولد = مکه؛ | ||
| کشور تولد = عربستان سعودی؛ | | کشور تولد = عربستان سعودی؛ | ||
| محل زندگی = مکه، مدينه، طائف، قاهره؛ | | محل زندگی = مکه، مدينه، طائف، قاهره؛ | ||
| خط ۱۷: | خط ۱۷: | ||
| شهادت = | | شهادت = | ||
| مدفن = | | مدفن = | ||
| طول عمر = 37؛ | | طول عمر = 37؛ | ||
| نام همسر = | | نام همسر = | ||
| خط ۲۴: | خط ۲۳: | ||
| دین = اسلام؛ | | دین = اسلام؛ | ||
| مذهب = شافعی؛ | | مذهب = شافعی؛ | ||
| پیشه = | | پیشه = دانشمند اسلامی؛ | ||
| منصب = | | منصب = | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
| خط ۳۴: | خط ۳۲: | ||
| شاگردان = | | شاگردان = | ||
| اجازه اجتهاد از = | | اجازه اجتهاد از = | ||
| درجه علمی = | | درجه علمی = دانشمند اسلامی؛ | ||
| دانشگاه = | | دانشگاه = | ||
| حوزه = | | حوزه = | ||
| خط ۴۲: | خط ۴۰: | ||
| وبگاه = | | وبگاه = | ||
| امضا = | | امضا = | ||
| کد مؤلف = AUTHORCODE101972AUTHORCODE | | کد مؤلف =AUTHORCODE101972AUTHORCODE | ||
}} | }} | ||
'''محیى‌الدین ابوزکریا یحیى ''' (23 ربیع الاخر 848 - 25 ذیقعده 885ق/11 اوت 1444-26 ژانویه 1481م)، | |||
''' محیى‌الدین ابوزکریا یحیى ''' (23 ربیع الاخر 848 - 25 ذیقعده 885ق/11 اوت 1444-26 ژانویه 1481م)، | |||
پسر نجم‌الدین عمر، در زادگاهش مکه بزرگ شد و تحصیل کرد. | پسر نجم‌الدین عمر، در زادگاهش مکه بزرگ شد و تحصیل کرد. | ||
==تحصیلات== | ==تحصیلات== | ||
| خط ۵۵: | خط ۵۱: | ||
پدرش او را به استفاده از بسیاری از علمای مکه واداشت و از گروهى از آنان برای او اجازه گرفت. | پدرش او را به استفاده از بسیاری از علمای مکه واداشت و از گروهى از آنان برای او اجازه گرفت. | ||
یحیى بسیاری از نوشته‌های سخاوی را از خود او فرا گرفت. به مدینه، طایف، قاهره و یمن تا عدن سفر کرد و از علمای هر محل بهره برد. مردی صالح و پرهیزکار بود و هر چند ثروتى نداشت، از پذیرفتن زکات و صدقات خودداری مى‌کرد. شعرشناس بود و در این باب ذوق نیکویى داشت. | یحیى بسیاری از نوشته‌های [[سخاوی، محمد بن عبدالرحمن|سخاوی]] را از خود او فرا گرفت. به مدینه، طایف، قاهره و یمن تا عدن سفر کرد و از علمای هر محل بهره برد. مردی صالح و پرهیزکار بود و هر چند ثروتى نداشت، از پذیرفتن زکات و صدقات خودداری مى‌کرد. شعرشناس بود و در این باب ذوق نیکویى داشت. | ||
==خاندان== | ==خاندان== | ||
اِبْن‌ِ فَهْد نام خاندانى بزرگ در مکه از فرزندان عبدالله بن محمد ابن عبدالله بن فهد. | اِبْن‌ِ فَهْد نام خاندانى بزرگ در مکه از فرزندان عبدالله بن محمد ابن عبدالله بن فهد. | ||
== نسب == | |||
برای افراد این خاندان نسبت‌های علوی، قُرَشى، هاشمى و مکى برشمرده‌اند، و این شاید بدان سبب باشد که آنان را از فرزندان محمد بن حنفیه پسر [[امام علی علیه‌السلام|على بن ابى‌طالب(ع)]] خوانده‌اند، اما از آنجا که شمار پشت‌های این خاندان تا [[امام علی علیه‌السلام|على‌بن ابى طالب(ع)]] از آنچه قاعده معروف نسب‌شناسى (در هر قرن سه پشت) اقتضا مى‌کند، کمتر است، در صحت چنین انتسابى جای تردید مى‌ماند؛ به ویژه اگر دریابیم که مردم مکه نسب این دودمان را به عتبةبن ابى لهب مى‌رساندند و این نام به تنهایى انگیزة خوبى برای تغییر شجره‌نامه تواند بود. | |||
همه افراد شناخته شده این خاندان شافعى بوده‌اند، جز عطیه (د 874ق/1470م) که [[سخاوی، محمد بن عبدالرحمن|سخاوی]] او را مالکى مذهب دانسته است. | |||
==اشتهار خاندان== | ==اشتهار خاندان== | ||
| خط ۷۵: | خط ۶۶: | ||
دانش‌ِ عالمان این خانواده بیشتر در جهت ضبط و ذکر اهمیت سرزمین حجاز (تاریخ محلى) به کار گرفته شده است. | دانش‌ِ عالمان این خانواده بیشتر در جهت ضبط و ذکر اهمیت سرزمین حجاز (تاریخ محلى) به کار گرفته شده است. | ||
برخى از افراد این خانواده برای تجارت به مصر، شام، یمن و حتى هند سفر مى‌کردند. | برخى از افراد این خانواده برای تجارت به مصر، شام، یمن و حتى هند سفر مى‌کردند. | ||
از فرزندان عبدالله افزون بر کسانى که دربارة هر یک از آنان جداگانه سخن خواهد رفت، این افراد در خور ذکرند: | از فرزندان عبدالله افزون بر کسانى که دربارة هر یک از آنان جداگانه سخن خواهد رفت، این افراد در خور ذکرند: | ||
حسن بن عبدالله (د پس از 740ق) و برادر وی جمال‌الدین محمد (د 736ق) که مدتى نایب نجم‌الدین طبری قاضى مکه‌بود؛ احمد (د 769ق) پسرجمال‌الدین محمد و قاضى جمال‌الدین ابوالخیر محمد (د 723ق) برادراحمد. این قاضى جمال‌الدین ابوالخیر 3 پسر داشت که دو تن از آنان به نام‌های عبدالرحمان ملقب به الوجیه و ابوبکر در طاعون مکه جان سپردند (جمادی - الاول 793). | حسن بن عبدالله (د پس از 740ق) و برادر وی جمال‌الدین محمد (د 736ق) که مدتى نایب نجم‌الدین طبری قاضى مکه‌بود؛ احمد (د 769ق) پسرجمال‌الدین محمد و قاضى جمال‌الدین ابوالخیر محمد (د 723ق) برادراحمد. این قاضى جمال‌الدین ابوالخیر 3 پسر داشت که دو تن از آنان به نام‌های عبدالرحمان ملقب به الوجیه و ابوبکر در طاعون مکه جان سپردند (جمادی - الاول 793). | ||
اما بلند آوازه‌ترین دانشمندان بنى فهد از نسل ابوالخیر محمد و از پسر دیگر او نجم‌الدین محمد هستند. | اما بلند آوازه‌ترین دانشمندان بنى فهد از نسل ابوالخیر محمد و از پسر دیگر او نجم‌الدین محمد هستند. | ||
==آثار== | ==آثار== | ||
| خط ۹۴: | خط ۸۰: | ||
این آثار را هم به او نسبت داده‌اند: | این آثار را هم به او نسبت داده‌اند: | ||
1. الدلائل الى معرفه الاوائل، | 1.الدلائل الى معرفه الاوائل، | ||
2. ما یکتب بالضاد و الظاء مع اختلاف المعنى، | 2. ما یکتب بالضاد و الظاء مع اختلاف المعنى، | ||
| خط ۱۱۰: | خط ۹۶: | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
رحيم‌لو، یوسف، | رحيم‌لو، یوسف، دائر‌ةالمعارف بزرگ اسلامی زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائر‌ةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1377. | ||
==وابسته‌ها== | ==وابسته‌ها== | ||
{{وابسته‌ها}} | |||
[[تجريد الوافي بالوفيات]] | |||
[[نصوص محققة في اللغة و الأدب التفسير]] | |||
[[رده:زندگی‌نامه]] | [[رده:زندگی‌نامه]] | ||
[[رده:مقالات بازبینی | [[رده:مقالات بازبینی شده2 مهر 1402]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲ ژوئیهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۰۸:۴۶
| ابن فهد مکی، محیى‌الدین ابوزکریا یحیى بن عمر | |
|---|---|
 | |
| نام کامل | محیی‌الدين ابوزکریا یحیى بن عمر؛ |
| نام‌های دیگر | ابن فهد مکی، محیى‌الدین ابوزکریا یحیى بن عمر؛ |
| لقب | محیی‌الدین؛ |
| تخلص | ابن‌فهد مکی؛ |
| نسب | علوی، هاشمی، قرشی، مکی؛ |
| نام پدر | نجم‌الدین عمر؛ |
| ولادت | 848ق؛ |
| محل تولد | مکه؛، عربستان سعودی؛ |
| محل زندگی | مکه، مدينه، طائف، قاهره؛ |
| رحلت | 885ق؛ |
| طول عمر | 37؛ |
| خویشاوندان | |
| دین | اسلام؛ |
| مذهب | شافعی؛ |
| پیشه | دانشمند اسلامی؛ |
| اطلاعات علمی | |
| درجه علمی | دانشمند اسلامی؛ |
| اساتید | سخاوی؛ |
| برخی آثار | 1. ما یکتب بالضاد و الظاء مع اختلاف المعنى؛ |
محیى‌الدین ابوزکریا یحیى (23 ربیع الاخر 848 - 25 ذیقعده 885ق/11 اوت 1444-26 ژانویه 1481م)،
پسر نجم‌الدین عمر، در زادگاهش مکه بزرگ شد و تحصیل کرد.
تحصیلات
پدرش او را به استفاده از بسیاری از علمای مکه واداشت و از گروهى از آنان برای او اجازه گرفت.
یحیى بسیاری از نوشته‌های سخاوی را از خود او فرا گرفت. به مدینه، طایف، قاهره و یمن تا عدن سفر کرد و از علمای هر محل بهره برد. مردی صالح و پرهیزکار بود و هر چند ثروتى نداشت، از پذیرفتن زکات و صدقات خودداری مى‌کرد. شعرشناس بود و در این باب ذوق نیکویى داشت.
خاندان
اِبْن‌ِ فَهْد نام خاندانى بزرگ در مکه از فرزندان عبدالله بن محمد ابن عبدالله بن فهد.
نسب
برای افراد این خاندان نسبت‌های علوی، قُرَشى، هاشمى و مکى برشمرده‌اند، و این شاید بدان سبب باشد که آنان را از فرزندان محمد بن حنفیه پسر على بن ابى‌طالب(ع) خوانده‌اند، اما از آنجا که شمار پشت‌های این خاندان تا على‌بن ابى طالب(ع) از آنچه قاعده معروف نسب‌شناسى (در هر قرن سه پشت) اقتضا مى‌کند، کمتر است، در صحت چنین انتسابى جای تردید مى‌ماند؛ به ویژه اگر دریابیم که مردم مکه نسب این دودمان را به عتبةبن ابى لهب مى‌رساندند و این نام به تنهایى انگیزة خوبى برای تغییر شجره‌نامه تواند بود.
همه افراد شناخته شده این خاندان شافعى بوده‌اند، جز عطیه (د 874ق/1470م) که سخاوی او را مالکى مذهب دانسته است.
اشتهار خاندان
اشتهار این خاندان بیشتر در سده‌های 8 -10ق/14-16م بود و در این دوره کسانى از آن خاندان در دانش و تجارت بلند آوازه شدند.
دانش‌ِ عالمان این خانواده بیشتر در جهت ضبط و ذکر اهمیت سرزمین حجاز (تاریخ محلى) به کار گرفته شده است.
برخى از افراد این خانواده برای تجارت به مصر، شام، یمن و حتى هند سفر مى‌کردند.
از فرزندان عبدالله افزون بر کسانى که دربارة هر یک از آنان جداگانه سخن خواهد رفت، این افراد در خور ذکرند:
حسن بن عبدالله (د پس از 740ق) و برادر وی جمال‌الدین محمد (د 736ق) که مدتى نایب نجم‌الدین طبری قاضى مکه‌بود؛ احمد (د 769ق) پسرجمال‌الدین محمد و قاضى جمال‌الدین ابوالخیر محمد (د 723ق) برادراحمد. این قاضى جمال‌الدین ابوالخیر 3 پسر داشت که دو تن از آنان به نام‌های عبدالرحمان ملقب به الوجیه و ابوبکر در طاعون مکه جان سپردند (جمادی - الاول 793).
اما بلند آوازه‌ترین دانشمندان بنى فهد از نسل ابوالخیر محمد و از پسر دیگر او نجم‌الدین محمد هستند.
آثار
از آثار محیى‌الدین، مجموعه‌هایى برگزیده از دیوان‌های شعر و نکته‌ها و سخنان شگفت بوده است.
این آثار را هم به او نسبت داده‌اند:
1.الدلائل الى معرفه الاوائل،
2. ما یکتب بالضاد و الظاء مع اختلاف المعنى،
که 3 نسخه از آن در دارالکتب مصر (تیموریه) وجود دارد.
وی مجمع الامثال میدانى را نیز تلخیص کرده است[۱].
پانویس
- ↑ رحيم‌لو، یوسف، ج4، ص429
منابع مقاله
رحيم‌لو، یوسف، دائر‌ةالمعارف بزرگ اسلامی زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائر‌ةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1377.