ابن سکیت، یعقوب بن اسحاق: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
جز (جایگزینی متن - '| کد مؤلف = AUTHORCODE' به '| کد مؤلف =AUTHORCODE') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| (۲۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات زندگی‌نامه | {{جعبه اطلاعات زندگی‌نامه | ||
| عنوان | | عنوان = یعقوب بن اسحاق اهوازی | ||
| تصویر | | تصویر = NUR14948.jpg | ||
| اندازه تصویر | | اندازه تصویر = | ||
| توضیح تصویر | | توضیح تصویر = | ||
|سرشناسی | |سرشناسی = | ||
|نام کامل | |نام کامل = بعقوب بن اسحاق دورقی اهوازی | ||
|نام‌های دیگر | |نام‌های دیگر = | ||
|لقب | |لقب = | ||
|نسب | |نسب = | ||
|تخلص | |تخلص = | ||
|نام پدر | |نام پدر = اسحاق | ||
|ولادت | |ولادت = 186ق | ||
|محل تولد | |محل تولد = دورق(شادگان امروزی) در استان خوزستان | ||
|کشور تولد | |کشور تولد = ایران | ||
|محل زندگی | |محل زندگی = {{فهرست جعبه افقی | {{پرچم ایران}} ایران | {{پرچم عراق}} بغداد}} | ||
|رحلت | |رحلت = | ||
|شهادت | |شهادت = پنجم رجب سال 244ق | ||
|مدفن | |مدفن = | ||
|طول عمر | |طول عمر =58سال | ||
|نام همسر | |نام همسر = | ||
|فرزندان | |فرزندان = | ||
|خویشاوند سرشناس = | |خویشاوند سرشناس = | ||
|دین | |دین = اسلام | ||
|مذهب | |مذهب = تشیع | ||
|پیشه | |پیشه = | ||
|درجه علمی | |درجه علمی = | ||
|دانشگاه | |دانشگاه = | ||
|علایق پژوهشی | |علایق پژوهشی = | ||
|کد پدیدآور | |کد پدیدآور = | ||
|منصب | |منصب = | ||
|پس از | |پس از = | ||
|پیش از | |پیش از = | ||
|اساتید | |اساتید = {{فهرست جعبه افقی | [[ابوعمرو شیبانی]] | [[فرّاء]] | [[ابن اعرابی]] | [[اثرم]]}} | ||
|مشایخ | |مشایخ = | ||
|معاصرین | |معاصرین = | ||
|شاگردان | |شاگردان = | ||
|اجازه اجتهاد از = | |اجازه اجتهاد از = | ||
|آثار | |آثار = [[اصلاح المنطق]] | ||
|سبک نوشتاری | |سبک نوشتاری = | ||
|وبگاه رسمی | |وبگاه رسمی = | ||
|امضا | |امضا = | ||
| کد مؤلف =AUTHORCODE14948AUTHORCODE | |||
}} | }} | ||
''' | '''ابویوسف یعقوب بن اسحاق دورقی اهوازی''' (۱۸۶ـ۲۴۴ق)، معروف به ابن سکیت، استاد ادب و لغت‌شناسی، شاعر، عالم به علوم قرآنی، از بزرگان امامیه، از اصحاب امام جواد و امام هادی(ع) و نویسنده «[[إصلاح المنطق]]». | ||
==ولادت== | |||
ابویوسف یعقوب بن اسحاق، در سال 186ق در «دورق» (شادگان امروزی) از شهرهای خوزستان، به دنیا آمد. البته برخی بغداد را محل ولادت او دانسته‌اند<ref>ر.ک: اسلام‌پور، عسکری، ص127</ref>. | |||
== | ==تحصیلات== | ||
ابن سکیت از مجلس درس استادانی چون [[ابوعمرو شیبانی]]، [[فرّاء]]، [[ابن اعرابی]]، [[اثرم]] و [[نصران خراسانی]] که همه از مشاهیر علم و ادب آن روز بودند، بهره برد. | |||
وی مدتی را نیز به‌‌منظور آشنایی بیشتر با زبان فصیح و اصیل عربی به رسم آن روز در صحرا نزد بدویان گذراند و چون به بغداد بازگشت، ضمن بهره گرفتن از محضر دانشمندان به تعلیم و تربیت کودکان پرداخت و از جمله چندی با پدر خود در محله درب القنطره بغداد به این کار مشغول شد. | |||
سپس آموزش فرزندان بزرگان از جمله فرزندان محمد بن عبدالله بن ابی‌طاهر و متوکل خلیفه عباسی را برعهده گرفت. | |||
وی حتی آنگاه که به تدریس در رشته‌های گوناگون ادب مانند نحو، لغت، شعر، روایت و علوم‌قرآنی می‌پرداخت، باز از دانش‌اندوزی بازنایستاد و دیری نپایید که به جرگه دانشمندان عصر خود همچون ابن اعرابی و ابوالعباس ثعلب پیوست و به‌‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین لغت‌شناسان و سخن‌سنجان شناخته شد<ref>ر.ک: فاتحی‌نژاد، عنایت‌الله، ج3، ص696</ref>. | |||
ابن سکّیت به شعر، تاریخ و جغرافیا، گیاه‌شناسی، ستاره‌شناسی و جانور‌شناسی علاقه‌مند بود. او علاوه بر داشتن جایگاه علمی، راوی و محدث توانمندی نیز بشمار می‌رفت که بیشتر منابع روایی و علم رجال سنی و شیعه او را ثقه دانسته‌اند<ref>ر.ک: فروغی ابری، اصغر؛ عباسیان هراتی، علی‌اکبر، ص44</ref>. | |||
== | ==شهادت== | ||
سرانجام این یار وفادار و عالم بزرگ شیعی، در پنجم رجب سال 244ق به دست متوکل عباسی و به جرم تشیع به شهادت رسید و در سامرا به خاک سپرده شد<ref>ر.ک: اسلام‌پور، عسکری، ص129</ref>. | |||
== | ==آثار== | ||
# القلب و الإبدال؛ | |||
# إصلاح المنطق؛ | |||
# الأضداد؛ | |||
# الألفاظ؛ | |||
# شرح ديوان الخنساء؛ | |||
# شرح دیوان نابغه ذبیانی؛ | |||
# المقصور و الممدود؛ | |||
# شرح ديوان الحطيئة؛ | |||
# منطق الطير و منطق الرياحين؛ | |||
و...<ref>ر.ک: فاتحی‌نژاد، عنایت‌الله، ج3، ص697-698</ref>. | |||
==پانویس== | |||
<references/> | |||
== | ==منابع مقاله== | ||
# | # [[:noormags:486439|اسلام‌پور، عسکری، «جرعه‌نوشان اقیانوس امام هادی(ع)»، پایگاه مجلات تخصصی نور، مجله فرهنگ کوثر، زمستان 1386- شماره 72 (12 صفحه- از 123 تا 134)]]. | ||
# | # [[:noormags:1712839|فروغی ابری، اصغر؛ عباسیان هراتی، علی‌اکبر، «واکاوی جایگاه علمی و آموزشی ابن سکّیت»، پایگاه مجلات تخصصی نور، مجله شیعه‌شناسی، تابستان 1399- شماره 70 رتبه علمی - پژوهشی /ISC (22 صفحه - از 39 تا 60)]]. | ||
# | # فاتحی‌نژاد، عنایت‌الله، دایرةالمعارف بزرگ اسلامی، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دایرةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ اول، 1388. | ||
==وابسته‌ها== | |||
{{وابسته‌ها}} | |||
[[تهذیب اصلاح المنطق]] | |||
[[الإبدال (ابن سکيت)]] | |||
[[المقصور و الممدود (ابن سکیت)]] | |||
[[اصلاح المنطق]] | |||
[[الأضداد (اصمعی)]] | |||
[[ثلاثة كتب في الحروف]] | |||
[[شرح أبيات إصلاح المنطق]] | [[شرح أبيات إصلاح المنطق]] | ||
[[الألفاظ : أقدم معجم في المعاني]] | [[الألفاظ: أقدم معجم في المعاني]] | ||
[[مختصر تهذيب الألفاظ]] | |||
[[کنز الحفاظ في کتاب تهذیب الألفاظ]] | [[کنز الحفاظ في کتاب تهذیب الألفاظ]] | ||
[[ديوان الحطيئة]] | [[ديوان الحطيئة]] | ||
[[ديوان الحطيئة]] | [[ديوان الحطيئة]] | ||
| خط ۱۰۸: | خط ۱۱۱: | ||
[[ديوان عروة بن الورد]] | [[ديوان عروة بن الورد]] | ||
[[الأضداد | [[الأضداد (ابن سکیت)]] | ||
[[جوامع كتاب إصلاح المنطق]] | [[جوامع كتاب إصلاح المنطق]] | ||
| خط ۱۲۶: | خط ۱۲۷: | ||
[[رده:زندگی‌نامه]] | [[رده:زندگی‌نامه]] | ||
[[رده:مقالات خرداد 01 باقی زاده]] | [[رده:مقالات خرداد 01 باقی زاده]] | ||
[[رده:مقالات بازبینی شده مهر 01]] | |||
[[رده:مقالات بازبینی شده2 مهرماه 1401]] | |||
[[رده:مقالات کامل مهرماه باقی زاده]] | [[رده:مقالات کامل مهرماه باقی زاده]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲ ژوئیهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۰۸:۴۵
| یعقوب بن اسحاق اهوازی | |
|---|---|
 | |
| نام کامل | بعقوب بن اسحاق دورقی اهوازی |
| نام پدر | اسحاق |
| ولادت | 186ق |
| محل تولد | دورق(شادگان امروزی) در استان خوزستان، ایران |
| محل زندگی |
|
| شهادت | پنجم رجب سال 244ق |
| طول عمر | 58سال |
| دین | اسلام |
| مذهب | تشیع |
| اطلاعات علمی | |
| اساتید | |
| برخی آثار | اصلاح المنطق |
ابویوسف یعقوب بن اسحاق دورقی اهوازی (۱۸۶ـ۲۴۴ق)، معروف به ابن سکیت، استاد ادب و لغت‌شناسی، شاعر، عالم به علوم قرآنی، از بزرگان امامیه، از اصحاب امام جواد و امام هادی(ع) و نویسنده «إصلاح المنطق».
ولادت
ابویوسف یعقوب بن اسحاق، در سال 186ق در «دورق» (شادگان امروزی) از شهرهای خوزستان، به دنیا آمد. البته برخی بغداد را محل ولادت او دانسته‌اند[۱].
تحصیلات
ابن سکیت از مجلس درس استادانی چون ابوعمرو شیبانی، فرّاء، ابن اعرابی، اثرم و نصران خراسانی که همه از مشاهیر علم و ادب آن روز بودند، بهره برد. وی مدتی را نیز به‌‌منظور آشنایی بیشتر با زبان فصیح و اصیل عربی به رسم آن روز در صحرا نزد بدویان گذراند و چون به بغداد بازگشت، ضمن بهره گرفتن از محضر دانشمندان به تعلیم و تربیت کودکان پرداخت و از جمله چندی با پدر خود در محله درب القنطره بغداد به این کار مشغول شد. سپس آموزش فرزندان بزرگان از جمله فرزندان محمد بن عبدالله بن ابی‌طاهر و متوکل خلیفه عباسی را برعهده گرفت. وی حتی آنگاه که به تدریس در رشته‌های گوناگون ادب مانند نحو، لغت، شعر، روایت و علوم‌قرآنی می‌پرداخت، باز از دانش‌اندوزی بازنایستاد و دیری نپایید که به جرگه دانشمندان عصر خود همچون ابن اعرابی و ابوالعباس ثعلب پیوست و به‌‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین لغت‌شناسان و سخن‌سنجان شناخته شد[۲]. ابن سکّیت به شعر، تاریخ و جغرافیا، گیاه‌شناسی، ستاره‌شناسی و جانور‌شناسی علاقه‌مند بود. او علاوه بر داشتن جایگاه علمی، راوی و محدث توانمندی نیز بشمار می‌رفت که بیشتر منابع روایی و علم رجال سنی و شیعه او را ثقه دانسته‌اند[۳].
شهادت
سرانجام این یار وفادار و عالم بزرگ شیعی، در پنجم رجب سال 244ق به دست متوکل عباسی و به جرم تشیع به شهادت رسید و در سامرا به خاک سپرده شد[۴].
آثار
- القلب و الإبدال؛
- إصلاح المنطق؛
- الأضداد؛
- الألفاظ؛
- شرح ديوان الخنساء؛
- شرح دیوان نابغه ذبیانی؛
- المقصور و الممدود؛
- شرح ديوان الحطيئة؛
- منطق الطير و منطق الرياحين؛
و...[۵].
پانویس
منابع مقاله
- اسلام‌پور، عسکری، «جرعه‌نوشان اقیانوس امام هادی(ع)»، پایگاه مجلات تخصصی نور، مجله فرهنگ کوثر، زمستان 1386- شماره 72 (12 صفحه- از 123 تا 134).
- فروغی ابری، اصغر؛ عباسیان هراتی، علی‌اکبر، «واکاوی جایگاه علمی و آموزشی ابن سکّیت»، پایگاه مجلات تخصصی نور، مجله شیعه‌شناسی، تابستان 1399- شماره 70 رتبه علمی - پژوهشی /ISC (22 صفحه - از 39 تا 60).
- فاتحی‌نژاد، عنایت‌الله، دایرةالمعارف بزرگ اسلامی، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دایرةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ اول، 1388.