۱۹٬۵۱۸
ویرایش
ابن افلیلی: تفاوت میان نسخهها
جز
جایگزینی متن - '| کد مؤلف = AUTHORCODE' به '| کد مؤلف =AUTHORCODE'
بدون خلاصۀ ویرایش |
جز (جایگزینی متن - '| کد مؤلف = AUTHORCODE' به '| کد مؤلف =AUTHORCODE') برچسبها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| (۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
| اساتید = ابوبکر زبیدی ( | | اساتید = ابوبکر زبیدی (متوفای 380ق) | ||
| مشایخ | | مشایخ = | ||
| معاصرین = | | معاصرین = | ||
| شاگردان = ابوالخطاب، ابن حزم، اعلم شنتمری، طَبْنى | | شاگردان = ابوالخطاب، ابن حزم، اعلم شنتمری، طَبْنى | ||
| خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
| وبگاه = | | وبگاه = | ||
| امضا = | | امضا = | ||
| کد مؤلف = AUTHORCODE.....AUTHORCODE | | کد مؤلف =AUTHORCODE.....AUTHORCODE | ||
}} | }} | ||
'''اِبْن اِفلیلى، ابوالقاسم ابراهیم بن محمد زهری قرشى''' | '''اِبْن اِفلیلى، ابوالقاسم ابراهیم بن محمد زهری قرشى''' (352- 441ق/963- 1050م)، ادیب و نحوی اندلسى. | ||
=زادگاه= | =زادگاه= | ||
وی در قرطبه زاده شد و از آنجا که نیاکانش از روستای افلیلاء در شام آمده بودند به ابن افلیلى شهرت یافت. | وی در قرطبه زاده شد و از آنجا که نیاکانش از روستای افلیلاء در شام آمده بودند به ابن افلیلى شهرت یافت. | ||
=اساتید و شاگردان= | =اساتید و شاگردان= | ||
در جوانى به استادان بزرگ زمان خود پیوست و از آنان، و نیز از پدر خویش، لغت و ادب روایت کرد، اما پیوند او به ابوبکر زبیدی ( | در جوانى به استادان بزرگ زمان خود پیوست و از آنان، و نیز از پدر خویش، لغت و ادب روایت کرد، اما پیوند او به ابوبکر زبیدی (متوفای 380ق/990م) استوارتر و عمیقتر بود؛ آنچنانکه نوادر ابوعلى قالى را از قول او روایت کرد. عاقبت او خود نیز به کار تدریس پرداخت و با آنکه دوستش ابن شهید، رفتار و کردار او را در مقام استادی بسیاری ناهنجار وصف کرده است، در آن کار، شهرت فراوان کسب کرد، چندانکه طلاب علم از هر سو به محضر درسش مىشتافتند. وی گویا در کار تدریس، بیشتر به کتاب الفاظ ابن سکیت و الغریب المصنف عنایت داشت. از میان شاگردان متعدد او، بىگمان شنتمری (معروف به اعلم نحوی) که در تدوین شرح دیوان متنبى با وی همکاری کرد، از همه مشهورتر است. | ||
=وضعیت شهر قرطبه درزمان وی= | =وضعیت شهر قرطبه درزمان وی= | ||
در زمان ابن افلیلى، شهر قرطبه آرام نبود و خلفای اموی شهر، دچار حملات علویان حمودی شده بودند. | در زمان ابن افلیلى، شهر قرطبه آرام نبود و خلفای اموی شهر، دچار حملات علویان حمودی شده بودند. | ||
| خط ۶۰: | خط ۶۰: | ||
با اینهمه، فضایل ابن افلیلى را نباید نادیده گرفت. شهرت شرح دیوان متنبى، و نیز آیین تدریس او، انبوهى شاگرد در محضر او گرد آورد که بعدها آثار او را در غرب و شرق عالم اسلامى بپراکندند. معروفترین این شاگردان عبارتند از: ابوالخطاب، ابن حزم، اعلم شنتمری و نیز طَبْنى. | با اینهمه، فضایل ابن افلیلى را نباید نادیده گرفت. شهرت شرح دیوان متنبى، و نیز آیین تدریس او، انبوهى شاگرد در محضر او گرد آورد که بعدها آثار او را در غرب و شرق عالم اسلامى بپراکندند. معروفترین این شاگردان عبارتند از: ابوالخطاب، ابن حزم، اعلم شنتمری و نیز طَبْنى. | ||
=آثار= | =آثار= | ||
تنها اثری که از ابن افلیلى به جای مانده، شرح دیوان متنبى است که پیوسته مورد تمجید نویسندگان پس از او بوده است. عکبری، اگر چه از ذکر نام ابن افلیلى غالباً خودداری کرده ولى از کتاب او فایده بسیار برگرفته و در مقدمه شرح البیان خود (قاهره، 1308ق) به آن اشاره کرده است. ابن حزم نیز با آنکه کتابى در نقد و تکمیل آن به نام التعقیب على ابن الافلیلى فى شرحه لدیوان المتنبى داشته، کتاب او را «بسیار نیکو» وصف کرده است. از این کتاب 5 نسخه در کتابخانههای جهان موجود است: ابن خیر | تنها اثری که از ابن افلیلى به جای مانده، شرح دیوان متنبى است که پیوسته مورد تمجید نویسندگان پس از او بوده است. عکبری، اگر چه از ذکر نام ابن افلیلى غالباً خودداری کرده ولى از کتاب او فایده بسیار برگرفته و در مقدمه شرح البیان خود (قاهره، 1308ق) به آن اشاره کرده است. ابن حزم نیز با آنکه کتابى در نقد و تکمیل آن به نام التعقیب على ابن الافلیلى فى شرحه لدیوان المتنبى داشته، کتاب او را «بسیار نیکو» وصف کرده است. از این کتاب 5 نسخه در کتابخانههای جهان موجود است: ابن خیر که سلسله روات دیوان را برشمرده، ابن افلیلى را در مرکز آن قرار داده است. نکته قابل ذکر آنکه ابن خیر همان سلسله روات را با اختلافى اندک برای دیوان ابوتمام نیز ذکر کرده است، اما هیچ جا به کتابى که توسط ابن افلیلى در این باب جمع شده باشد، اشاره نرفته است. | ||
بسیاری از منابع، تأکید دارند که وی را کتابى جز این شرح نبوده است. با اینهمه، ابن بشکوال، قفطى و ابن خلکان اشاره مىکنند که او «مقدار قابل توجهى از اشعار مردم شهر خویش را داشته است». اما از این عبارت، اطلاع روشنى حاصل نمىشود. | بسیاری از منابع، تأکید دارند که وی را کتابى جز این شرح نبوده است. با اینهمه، ابن بشکوال، قفطى و ابن خلکان اشاره مىکنند که او «مقدار قابل توجهى از اشعار مردم شهر خویش را داشته است». اما از این عبارت، اطلاع روشنى حاصل نمىشود. | ||
ابن افلیلى شعر نیز مىسرود. ابن سعید به نقل از حجاری، شعر او را «بارد» وصف کرده و مجموعاً 4 بیت از اشعار او را آورده است: دو بیت را پسندیده و دو بیت دیگر را که در مدح یحیى بن حمود است، به مسخره گرفته است. | ابن افلیلى شعر نیز مىسرود. ابن سعید به نقل از حجاری، شعر او را «بارد» وصف کرده و مجموعاً 4 بیت از اشعار او را آورده است: دو بیت را پسندیده و دو بیت دیگر را که در مدح یحیى بن حمود است، به مسخره گرفته است. | ||
شاگرد او طبنى که در سرزمینهای شرقى اسلام، اقوال او را روایت مىکرده است، به روش او در تصحیح و قرائت متون اشاراتى دارد. | شاگرد او طبنى که در سرزمینهای شرقى اسلام، اقوال او را روایت مىکرده است، به روش او در تصحیح و قرائت متون اشاراتى دارد. | ||
=وفات= | =وفات= | ||
ابن افلیلى روز شنبه 13 ذیقعده 441ق/8 آوریل 1050م در قرطبه درگذشت و حکمران شهر محمد بن جهور بر او نماز گزارد. سپس او را در صحن مسجدی ویرانه، نزدیک باب عامر به خاک سپردند. <ref> موسوی آل طعمه، محمد احمد، ج3، ص33-34 </ref> | ابن افلیلى روز شنبه 13 ذیقعده 441ق/8 آوریل 1050م در قرطبه درگذشت و حکمران شهر محمد بن جهور بر او نماز گزارد. سپس او را در صحن مسجدی ویرانه، نزدیک باب عامر به خاک سپردند.<ref>ر.ک: موسوی آل طعمه، محمد احمد، ج3، ص33-34 </ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||