پرش به محتوا

ابن فورجه‌، محمد بن‌ حمد: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - '| کد مؤلف = AUTHORCODE' به '| کد مؤلف =AUTHORCODE'
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - '| کد مؤلف = AUTHORCODE' به '| کد مؤلف =AUTHORCODE')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
 
(۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱۷: خط ۱۷:
| شهادت =  
| شهادت =  
| مدفن =  
| مدفن =  
| طول عمر =  
| طول عمر =  
| نام همسر =  
| نام همسر =  
خط ۲۶: خط ۲۵:
| پیشه = شاعر، اديب‌؛
| پیشه = شاعر، اديب‌؛
| منصب = وزیر؛
| منصب = وزیر؛
| پس از =  
| پس از =  
| پیش از =  
| پیش از =  
| اساتید = ابوالعلاء معری؛
| اساتید = [[ابوالعلاء معری]]؛
| مشایخ =  
| مشایخ =  
| معاصرین = ابن‌ سيده، ‌ثعالبى،باخرزی؛
| معاصرین = ابن‌ سيده، ‌ثعالبى،باخرزی؛
خط ۴۲: خط ۴۰:
| وبگاه =  
| وبگاه =  
| امضا =  
| امضا =  
| کد مؤلف = AUTHORCODE34033AUTHORCODE
| کد مؤلف =AUTHORCODE34033AUTHORCODE
}}
}}


''' اِبْن‌ِ فُوَرَّجه‌، ابوعلى‌ محمد بن‌ حمد بروجردی ''' شاعر و اديب‌ ايرانى‌ سده 5ق‌/11م‌.  
''' اِبْن‌ِ فُوَرَّجه‌، ابوعلى‌ محمد بن‌ حمد بروجردی''' شاعر و اديب‌ ايرانى‌ سده 5ق‌/11م‌.  
== معنای فورجه‌==
== معنای فورجه‌==


خط ۶۷: خط ۶۵:
اندكى‌ قبل‌ از [[قفطی، علی بن یوسف|قفطى‌]]، [[یاقوت حموی، یاقوت بن عبدالله|ياقوت‌]] نيز دو كتاب‌ مذكور را به‌ محمد بن‌ حمد نسبت‌ داده‌، اما ولادت‌ او را در 330ق‌ نوشته‌ و يادآور شده‌ كه‌ وی تا 455ق‌ زنده‌ بوده‌ است‌ و اين‌ اندكى‌ شگفت‌ مى‌نمايد.
اندكى‌ قبل‌ از [[قفطی، علی بن یوسف|قفطى‌]]، [[یاقوت حموی، یاقوت بن عبدالله|ياقوت‌]] نيز دو كتاب‌ مذكور را به‌ محمد بن‌ حمد نسبت‌ داده‌، اما ولادت‌ او را در 330ق‌ نوشته‌ و يادآور شده‌ كه‌ وی تا 455ق‌ زنده‌ بوده‌ است‌ و اين‌ اندكى‌ شگفت‌ مى‌نمايد.


با توجه‌ به‌ آنچه‌ گذشت‌ و نيز اينكه‌ اغلب‌ منابع‌ قابل‌ اعتماد، محمد بن‌ حمد را صاحب‌ دو كتاب‌ التجنى‌ و الفتح‌ دانسته‌اند، در اين‌ مقاله‌ به‌ شرح‌ حال‌ وی مى‌پردازيم‌: برخى‌ ولادت‌ او را 380ق‌ در نهاوند دانسته‌اند، ولى‌ ياقوت‌ بدون‌ اشاره‌ به‌ زادگاه‌ او، ولادتش‌ را در 330ق‌ نوشته‌، اما با توجه‌ به‌ برخى‌ قراين‌ از جمله‌ قصيده ياد شده ابوالعلاء معری كه‌ در 400ق‌ در جواب‌ ابن‌ فورجه‌ نوشته‌ و در خلال‌ آن‌ او را در آغاز جوانى‌ دانسته‌ است‌، حدود 380ق‌ برای تولد او صحيح‌تر مى‌نمايد. نيز در جايى‌ ديگر صريحاً از بروجردی بودن‌ ابن‌ فورجه‌ ياد شده‌ است‌.
با توجه‌ به‌ آنچه‌ گذشت‌ و نيز اينكه‌ اغلب‌ منابع‌ قابل‌ اعتماد، محمد بن‌ حمد را صاحب‌ دو كتاب‌ التجنى‌ و الفتح‌ دانسته‌اند، در اين‌ مقاله‌ به‌ شرح‌ حال‌ وی مى‌پردازيم‌: برخى‌ ولادت‌ او را 380ق‌ در نهاوند دانسته‌اند، ولى‌ ياقوت‌ بدون‌ اشاره‌ به‌ زادگاه‌ او، ولادتش‌ را در 330ق‌ نوشته‌، اما با توجه‌ به‌ برخى‌ قراين‌ از جمله‌ قصيده ياد شده [[ابوالعلاء معری]] كه‌ در 400ق‌ در جواب‌ ابن‌ فورجه‌ نوشته‌ و در خلال‌ آن‌ او را در آغاز جوانى‌ دانسته‌ است‌، حدود 380ق‌ برای تولد او صحيح‌تر مى‌نمايد. نيز در جايى‌ ديگر صريحاً از بروجردی بودن‌ ابن‌ فورجه‌ ياد شده‌ است‌.




== ابن‌ فورجه‌ و ابوالعلاء معری==
== ابن‌ فورجه‌ و [[ابوالعلاء معری]]==


ابن‌ فورجه‌ در جوانى‌ به‌ بغداد رفت‌ تا از مجالس‌ درس‌ علمای آن‌ روزگار بهره‌ گيرد.
ابن‌ فورجه‌ در جوانى‌ به‌ بغداد رفت‌ تا از مجالس‌ درس‌ علمای آن‌ روزگار بهره‌ گيرد.


ورود او به‌ بغداد مقارن‌ با دوران‌ اقامت‌ يک سال‌ و نه‌ ماهه ابوالعلاء معری در اين‌ شهر بود و ابوالعلاء اگرچه‌ در آن‌ روزگار نزديک به‌ 40 سال‌ بيشتر نداشت‌ و هنوز به‌ اوج‌ شهرت‌ خود نرسيده‌ بود، باز در علم‌ و ادب‌ اعتبار فراوان‌ داشت‌، از اين‌ رو، ابن‌ فورجه‌ نزد او شتافت‌ و برخى‌ از آثار ادبى‌ آن‌ روز از جمله‌ ديوان‌ متنبى‌ را نزد او خواند. با توجه‌ به‌ اينكه‌ ابوالعلاء در رمضان‌ 400 بغداد را به‌ قصد معره النعمان‌ ترک كرد، مى‌توان‌ گفت‌ كه‌ ابن‌ فورجه‌ در بغداد حدود 9 ماه‌ بيشتر در ملازمت‌ ابوالعلاء نبوده‌ است‌.
ورود او به‌ بغداد مقارن‌ با دوران‌ اقامت‌ يک سال‌ و نه‌ ماهه [[ابوالعلاء معری]] در اين‌ شهر بود و ابوالعلاء اگرچه‌ در آن‌ روزگار نزديک به‌ 40 سال‌ بيشتر نداشت‌ و هنوز به‌ اوج‌ شهرت‌ خود نرسيده‌ بود، باز در علم‌ و ادب‌ اعتبار فراوان‌ داشت‌، از اين‌ رو، ابن‌ فورجه‌ نزد او شتافت‌ و برخى‌ از آثار ادبى‌ آن‌ روز از جمله‌ ديوان‌ متنبى‌ را نزد او خواند. با توجه‌ به‌ اينكه‌ ابوالعلاء در رمضان‌ 400 بغداد را به‌ قصد معره النعمان‌ ترک كرد، مى‌توان‌ گفت‌ كه‌ ابن‌ فورجه‌ در بغداد حدود 9 ماه‌ بيشتر در ملازمت‌ ابوالعلاء نبوده‌ است‌.


اما در همين‌ مدت‌ كوتاه‌ پيوند عاطفى‌ چنان‌ عميقى‌ بين‌ آن‌ دو به‌ وجود آمد كه‌ ابوالعلاء هنگام‌ ترک بغداد، در قصيده‌ای، او را ستود و جدايى‌ از او را سخت‌ غم‌انگيز خواند. گويا پس‌ از بازگشت‌ ابوالعلاء به‌ معره النعمان‌ نيز ارتباط بين‌ آن‌ دو قطع‌ نشد و به‌ گفته قفطى‌ ابن‌ فورجه‌ برای كسب‌ فيض‌ بيشتر از محضر او به‌ معره‌ رفت‌.
اما در همين‌ مدت‌ كوتاه‌ پيوند عاطفى‌ چنان‌ عميقى‌ بين‌ آن‌ دو به‌ وجود آمد كه‌ ابوالعلاء هنگام‌ ترک بغداد، در قصيده‌ای، او را ستود و جدايى‌ از او را سخت‌ غم‌انگيز خواند. گويا پس‌ از بازگشت‌ ابوالعلاء به‌ معره النعمان‌ نيز ارتباط بين‌ آن‌ دو قطع‌ نشد و به‌ گفته قفطى‌ ابن‌ فورجه‌ برای كسب‌ فيض‌ بيشتر از محضر او به‌ معره‌ رفت‌.


ابوالعلاء معری در زندگى‌ علمى‌ و ادبى‌ ابن‌ فورجه‌ تأثير شگرفى‌ برجای گذاشت‌ و او را همچون‌ خود مجذوب‌ اشعار متنبى‌ ساخت‌، چنانكه‌ در زمره راويان‌ معروف‌ شعر متنبى‌ درآمد.
[[ابوالعلاء معری]] در زندگى‌ علمى‌ و ادبى‌ ابن‌ فورجه‌ تأثير شگرفى‌ برجای گذاشت‌ و او را همچون‌ خود مجذوب‌ اشعار متنبى‌ ساخت‌، چنانكه‌ در زمره راويان‌ معروف‌ شعر متنبى‌ درآمد.




خط ۱۳۶: خط ۱۳۴:
==منابع مقاله==
==منابع مقاله==


فاتحى‌ نژاد، عنايت‌الله؛ يوسفى‌ اشكوری، حسن، دائر‌ه‌المعارف بزرگ اسلامی زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائر‌ه‌المعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1377.
[https://www.cgie.org.ir/fa/article/223989/%D8%A7%D8%A8%D9%86-%D9%81%D9%88%D8%B1%D8%AC%D9%87 فاتحى‌ نژاد، عنايت‌الله؛ يوسفى‌ اشكوری، حسن، دائر‌ةالمعارف بزرگ اسلامی زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائر‌ةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1377.]




خط ۱۴۷: خط ۱۴۵:
[[رده:زندگی‌نامه]]  
[[رده:زندگی‌نامه]]  
[[رده:مقالات بازبینی شده2 مهر 1402]]
[[رده:مقالات بازبینی شده2 مهر 1402]]
[[رده:فاقد کد پدیدآور]]