ابن ناجی، ابوالفضل

ابن ‌ناجی، ابوالفضل
نام کامل	ابن ‌ناجی، ابوالفضل، قاسم‌ بن ‌عیسی‌ ‌تنوخی قیروانی
لقب	تنوخی قیروانی
نام پدر	عیسی
ولادت	762ق
محل تولد	قیروان
رحلت	837ق
پیشه	قضاوت
اطلاعات علمی
اساتید	ابومحمد شبیبی و ابن ‌عرفه

ابن ‌ناجی، ابوالفضل، قاسم‌ بن ‌عیسی‌ ‌تنوخی قیروانی (762-837 یا 839ق / 1361-1434 یا 1435م)، فقیه و قاضی تونسی

کنیه

کنیه‌ی او را باباتنبکتی و حفناوی، ابوالقاسم نیز ضبط کرده‌اند.

مدت حیات

از وصیت‌نامه‌ای که از او بر جای مانده و نسخه‌ای از آن در کتابخانۀ جامع قیروان وجود دارد، معلوم می‌شود که ابن ‌ناجی احتمالاً تا 839ق در قید حیات بوده است.=

محل ولادت

وی در قیروان متولد شد و در همانجا پرورش یافت.

تحصیلات

قرآن را نزد ابومحمد عبدالسلام صفاقسی و عمویش خلیفه‌ بن ‌ناجی فرا گرفت.

استادان

از محضر استادانی چون ابومحمد شبیبی و ابن ‌عرفه و نیز از ابومهدی غبرینی، برزالی، قاضی یعقوب زغبی، قاضی قاسم قسنطینی، ابوالقاسم سلاوی و دیگران بهره برد. وی از عبداللُه  بن ‌عبدالسلام باجی و ادیب نحوی ابوعلی حسین‌ بن ‌محمد طبلی و از محمد بن ‌خلفه اُبی و محمد زیانی حدیث نقل کرده است.

پیشه

او مدتی در باجه، جربه و قیروان و نیز چندی در شهرهای اُربُض، سوسه، قابس، تبِسّه به کار قضا اشتغال یافت.

آثار

1. زیادات علی معالم ‌الایمان، تعلیقه‌ای است بر معالم ‌الایمان فی معرفة اهل القیروان تألیف عبدالرحمن‌ بن ‌محمد دباغ که همراه آن کتاب در 1320ق1902م در تونس به چاپ رسیده و بار دیگر در 1968م به کوشش ابراهیم شبوح در مصر منتشر گردیده است.
2. شرح علی رساله ابی‌زید القیروانی، که همراه شرح دیگری از احمد بن ‌عیسی برنسی فاسی معروف به زروق در 1330ق1911م و بار دیگر در 1333ق در مصر به چاپ رسیده است.
3. شرح المدوّنة، که ظاهراً تاکنون به چاپ نرسیده است.
4. شرح صغیرالمدونة.

آثار منسوب

آثار دیگری هم به وی منسوب است، چون:

1. شرح رسالة‌ الشافعی فی‌الفقه علی مذهبه.
2. المذهّب یا المهذّب.
3. مشارق انوار القلوب.
4. و شرح ‌الجلاب.

منابع مقاله

1. مقیمی، قهار، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1374.