ابن شحنه، احمد بن محمد (اثیرالدین): تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    بدون خلاصۀ ویرایش
    جز (جایگزینی متن - '| کد مؤلف = AUTHORCODE' به '| کد مؤلف =AUTHORCODE')
     
    (۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
    خط ۱: خط ۱:
    {{جعبه اطلاعات زندگی‌نامه
    {{جعبه اطلاعات زندگی‌نامه
    | عنوان اِبْن‌ِ شِحْنه‌، ابوالوليد لسان‌الدين‌ احمد بن‌ محمد(اثيرالدين‌) بن‌ محمد(ابوالفضل‌)
    | عنوان اِبْن‌ِ شِحْنه‌، ابوالولید لسان‌الدین‌ احمد بن‌ محمد(اثیرالدین‌) بن‌ محمد(ابوالفضل‌)
    | تصویر = NUR00000.jpg
    | تصویر = NUR69924.jpg
    | اندازه تصویر =  
    | اندازه تصویر =  
    | توضیح تصویر =  
    | توضیح تصویر =  
    | نام کامل = ابوالوليد لسان‌الدين‌ احمد بن‌ محمد(اثيرالدين‌) بن‌ محمد(ابوالفضل‌)
    | نام کامل = ابوالولید لسان‌الدین‌ احمد بن‌ محمد(اثیرالدین‌) بن‌ محمد(ابوالفضل‌)
     
    | نام‌های دیگر =  
    | نام‌های دیگر =  
    | لقب = لسان‌الدين
    | لقب = لسان‌الدین
    | تخلص =  
    | تخلص =  
    | نسب = بنو شحنه
    | نسب = بنو شحنه
    | نام پدر = محمد(اثيرالدين‌) بن‌ محمد(ابوالفضل‌)
    | نام پدر = محمد(اثیرالدین‌) بن‌ محمد(ابوالفضل‌)
    | ولادت = (844ق‌)
    | ولادت = (844ق‌)
    | محل تولد = حلب
    | محل تولد = حلب
    خط ۲۰: خط ۱۹:
    | طول عمر =38
    | طول عمر =38
    | نام همسر =  
    | نام همسر =  
    | فرزندان = اثيرالدين
    | فرزندان = اثیرالدین
    | خویشاوندان = جده: ام‌ الحياء دختر اثيرالدين‌ محمد بن‌ ابى‌الفضل‌ محمد ابن‌ شحنه‌ ملقب‌ به‌ ام‌ القضاة
    | خویشاوندان = جده: ام‌ الحیاء دختر اثیرالدین‌ محمد بن‌ ابى‌الفضل‌ محمد ابن‌ شحنه‌ ملقب‌ به‌ ام‌ القضاة
    | دین = اسلام
    | دین = اسلام
    | مذهب = حنفی
    | مذهب = حنفی
    خط ۲۸: خط ۲۷:
    | پس از =  
    | پس از =  
    | پیش از =  
    | پیش از =  
    | اساتید = زين‌الدين‌ قاسم‌، ابن‌ عبيدالله‌، ابراهيم‌ حلبى‌ و نجم بن قاضى‌ عحلون‌؛
    | اساتید = زین‌الدین‌ قاسم‌، ابن‌ عبیدالله‌، ابراهیم‌ حلبى‌ و نجم بن قاضى‌ عحلون‌؛
    | مشایخ  = محمد(ابوالفضل‌) و بدر نسابه؛‌
    | مشایخ  = محمد(ابوالفضل‌) و بدر نسابه؛‌
    | معاصرین =  
    | معاصرین =  
    خط ۳۸: خط ۳۷:
    | علایق پژوهشی =  
    | علایق پژوهشی =  
    | سبک نوشتاری =  
    | سبک نوشتاری =  
    | آثار = لسان‌ الحكام‌ في‌ معرفة الاحكام‌؛
    | آثار = لسان‌ الحکام‌ فی‌ معرفة الاحکام‌
     
     
    | وبگاه =  
    | وبگاه =  
    | امضا =  
    | امضا =  
    | کد مؤلف = AUTHORCODE69924AUTHORCODE
    | کد مؤلف =AUTHORCODE69924AUTHORCODE
    }}
    }}




    ''' اِبْن‌ِ شِحْنه‌، ابوالوليد لسان‌الدين‌ احمد بن‌ محمد(اثيرالدين‌) بن‌ محمد(ابوالفضل‌) '''
    ''' اِبْن‌ِ شِحْنه‌، ابوالولید لسان‌الدین‌ احمد بن‌ محمد(اثیرالدین‌) بن‌ محمد(ابوالفضل‌)''' (844 -882ق‌/1440-1447م‌)، قاضی حلب و از کسانی که در خاندان ابن شحنه به شهرت رسیده است.


    == اِبْن‌ِ شِحْنه‌==
    == اِبْن‌ِ شِحْنه‌==


    اِبْن‌ِ شِحْنه‌، عنوان‌ چند تن‌ از قاضيان‌ و مورخان‌ ترک‌نژاد حلب‌ در سده 9ق‌/15م‌. نياي‌ آنان‌، حسام‌الدين‌ محمود بن‌ خُتلو(د 616ق‌/ 1219م‌)، از اميران‌ دولت‌ الصالح‌ اسماعيل‌ زنگى‌ در حلب‌، شحنگى‌ آن‌ ديار را برعهده‌ داشت‌ و اين‌ خاندان‌ به‌ وي‌ منسوب‌ شده‌اند. حسام‌الدین در 615ق‌ در حلب‌ مدرسه‌ و مسجدي‌ ساخت‌ و آن‌ مدرسه‌ هنوز به‌ نام‌ مدرسه بنى‌ شحنه‌ معروف‌ است‌. گذشته‌ از آن‌، اوقافى‌ كه‌ افراد اين‌ خاندان‌ از خود برجاي‌ نهادند و نيز آثار و تأليفات‌ علمى‌ برجای‌مانده از آنان‌، بر توجه‌ اين‌ خاندان‌ به‌ علم‌ گواهى‌ دارد.  
    اِبْن‌ِ شِحْنه‌، عنوان‌ چند تن‌ از قاضیان‌ و مورخان‌ ترک‌نژاد حلب‌ در سده 9ق‌/15م‌. نیای‌ آنان‌، حسام‌الدین‌ محمود بن‌ خُتلو(د 616ق‌/ 1219م‌)، از امیران‌ دولت‌ الصالح‌ اسماعیل‌ زنگى‌ در حلب‌، شحنگى‌ آن‌ دیار را برعهده‌ داشت‌ و این‌ خاندان‌ به‌ وی‌ منسوب‌ شده‌اند. حسام‌الدین در 615ق‌ در حلب‌ مدرسه‌ و مسجدی‌ ساخت‌ و آن‌ مدرسه‌ هنوز به‌ نام‌ مدرسه بنى‌ شحنه‌ معروف‌ است‌. گذشته‌ از آن‌، اوقافى‌ که‌ افراد این‌ خاندان‌ از خود برجای‌ نهادند و نیز آثار و تألیفات‌ علمى‌ برجای‌مانده از آنان‌، بر توجه‌ این‌ خاندان‌ به‌ علم‌ گواهى‌ دارد.  
     
    در ميان‌ خاندان‌ ابن‌ شحنه‌، اين‌ كسان‌ آوازه‌ يافته‌اند:
    ==تولد و تحصیل==


    4- ابوالوليد لسان‌الدين‌ احمد بن‌ محمد(اثيرالدين‌) بن‌ محمد(ابوالفضل‌)(844 -882ق‌/1440-1447م‌)، در حلب‌ به‌ دنيا آمد و با سرپرستى‌ جدش‌ ابوالفضل‌ به‌ فراگيري‌ قرآن‌ و کتاب‌هایی چون‌ وقايه‌ پرداخت‌ و پس‌ از آن‌ به‌ همراه‌ نيا و ديگر افراد خاندانش‌ رهسپار قاهره‌ شد و نزد زين‌الدين‌ قاسم‌، ابن‌ عبيدالله‌، ابراهيم‌ حلبى‌ و نجم بن قاضى‌ عحلون‌ به‌ فراگيري‌ علوم‌ مختلف‌ همچون‌ عروض‌ و فرائض‌ (تقسيم‌ ارث‌) پرداخت‌ و از جدش‌ و بدر نسابه‌ استماع‌ حديث‌ كرد و موفق‌ به‌ دريافت‌ اجازه‌ از جماعتى‌ گرديد.  
    ==تولد و تحصیل==
    ابوالولید لسان‌الدین‌ احمد بن‌ محمد در سال 844ق در حلب‌ به‌ دنیا آمد و با سرپرستى‌ جدش‌ ابوالفضل‌ به‌ فراگیری‌ قرآن‌ و کتاب‌هایی چون‌ وقایه‌ پرداخت‌ و پس‌ از آن‌ به‌ همراه‌ نیا و دیگر افراد خاندانش‌ رهسپار قاهره‌ شد و نزد زین‌الدین‌ قاسم‌، ابن‌ عبیدالله‌، ابراهیم‌ حلبى‌ و نجم بن قاضى‌ عحلون‌ به‌ فراگیری‌ علوم‌ مختلف‌ همچون‌ عروض‌ و فرائض‌ (تقسیم‌ ارث‌) پرداخت‌ و از جدش‌ و بدر نسابه‌ استماع‌ حدیث‌ کرد و موفق‌ به‌ دریافت‌ اجازه‌ از جماعتى‌ گردید.  


    ==مناصب و فعالیت‌ها==
    ==مناصب و فعالیت‌ها==
     
    در قاهره‌ به‌ نیابت‌ از جدش‌ به‌ کتابت‌ مى‌پرداخت‌ و سرانجام‌ به‌ مقام‌ قضای‌ حنفیه‌ به‌جای پدر در حلب‌ رسید. سخاوی‌ از او به‌‌عنوان‌ مردی‌ عاقل‌، زیرک‌ و عفیف‌ یاد مى‌کند و ابن‌ حنبلى‌ پس‌ از آنکه‌ خود، او را فردی‌ صالح‌ و رقیق‌القلب مى‌خواند، ستایش‌های بسیاری‌ درباره او به‌ نقل‌ از تاریخ‌ موفق‌الدین‌ ابوذر(د 884ق‌) مى‌آورد.
    در قاهره‌ به‌ نيابت‌ از جدش‌ به‌ كتابت‌ مى‌پرداخت‌ و سرانجام‌ به‌ مقام‌ قضاي‌ حنفيه‌ به‌جای پدر در حلب‌ رسيد. سخاوي‌ از او به‌‌عنوان‌ مردي‌ عاقل‌، زيرك‌ و عفيف‌ ياد مى‌كند و ابن‌ حنبلى‌ پس‌ از آنكه‌ خود، او را فردي‌ صالح‌ و رقیق‌القلب مى‌خواند، ستایش‌های بسياري‌ درباره او به‌ نقل‌ از تاريخ‌ موفق‌الدين‌ ابوذر(د 884ق‌) مى‌آورد.
     


    ==وفات==
    ==وفات==


    او در روزگار جوانى‌ به‌ بيماري‌ طاعون‌ درگذشت‌. ابن‌ حنبلى‌ برخى‌ از اشعاري‌ را كه‌ در وصف‌ وي‌ سروده‌ شده‌، نقل‌ كرده‌ است‌.
    او در روزگار جوانى‌ به‌ بیماری‌ طاعون‌ درگذشت‌. ابن‌ حنبلى‌ برخى‌ از اشعاری‌ را که‌ در وصف‌ وی‌ سروده‌ شده‌، نقل‌ کرده‌ است‌.


    ==آثار==
    ==آثار==
     
    از جمله‌ آثار وی‌ کتاب‌ لسان‌ الحکام‌ فی‌ معرفة الاحکام‌ را یاد کرده‌اند. ابن‌ حنبلى‌ گوید: این‌ اثر را هنگام‌ تصدی‌ قضا در حلب‌ تألیف‌ نمود و قصد داشت‌ که‌ آن‌ را در 30 فصل‌ به‌ نظم‌ درآورد، لیکن‌ تنها توانست‌ تا فصل‌ 20 و اندکى‌ از فصل‌ 21 را به‌ انجام‌ رساند، فرزندش‌ اثیرالدین‌ خواست‌ که‌ کار ناتمام‌ پدر را به‌ انجام‌ رساند، اما او نیز بیش‌ از اندکى‌ بر آن‌ نیفزود. فصل‌های 22 تا 30 این‌ کتاب‌ توسط برهان‌الدین‌ ابراهیم‌ خالصى‌ عدوی‌ و با عنوان‌ غایة المرام‌ فى‌ تتمه لسان‌ الحکام‌ نوشته‌ شده‌  و در سال‌های 1299ق‌ در اسکندریه‌، 1300ق‌ در بولاق‌ و 1310ق‌ در حاشیه معین‌ الحکام‌ فیما یتردد بین‌ الخصمین‌ من‌ الاحکام‌ علاءالدین‌ طرابلسى‌ به‌ چاپ‌ رسیده‌ است‌.
    از جمله‌ آثار وي‌ كتاب‌ لسان‌ الحكام‌ في‌ معرفة الاحكام‌ را ياد كرده‌اند. ابن‌ حنبلى‌ گويد: اين‌ اثر را هنگام‌ تصدي‌ قضا در حلب‌ تأليف‌ نمود و قصد داشت‌ كه‌ آن‌ را در 30 فصل‌ به‌ نظم‌ درآورد، ليكن‌ تنها توانست‌ تا فصل‌ 20 و اندكى‌ از فصل‌ 21 را به‌ انجام‌ رساند، فرزندش‌ اثيرالدين‌ خواست‌ كه‌ كار ناتمام‌ پدر را به‌ انجام‌ رساند، اما او نيز بيش‌ از اندكى‌ بر آن‌ نيفزود. فصل‌های 22 تا 30 اين‌ كتاب‌ توسط برهان‌الدين‌ ابراهيم‌ خالصى‌ عدوي‌ و با عنوان‌ غاية المرام‌ فى‌ تتمه لسان‌ الحكام‌ نوشته‌ شده‌  و در سال‌های 1299ق‌ در اسكندريه‌، 1300ق‌ در بولاق‌ و 1310ق‌ در حاشیه معين‌ الحكام‌ فيما يتردد بين‌ الخصمين‌ من‌ الاحكام‌ علاءالدين‌ طرابلسى‌ به‌ چاپ‌ رسيده‌ است‌.
     


    ==خویشاوندان==
    ==خویشاوندان==
    ابن‌ حنبلى‌ علاوه‌ بر افراد بسیاری‌ که‌ از این‌ خاندان‌ در جای‌جای کتابش‌ نام‌برده است‌، به‌ جده خود ام‌ الحیاء دختر اثیرالدین‌ محمد بن‌ ابى‌الفضل‌ محمد ابن‌ شحنه‌ ملقب‌ به‌ ام‌ القضاة(د 939ق‌) اشاره‌ کرده‌ و پس‌ از نقل‌ عباراتى‌ ستایش‌آمیز در وصف‌ وی‌ به‌ دو مرثیه‌ که‌ توسط عبداللطیف‌ الدیری‌ و حسن‌ سرمینى‌ ازهری‌ در سوگ‌ وی‌ سروده‌ شده‌ است‌، اشاره‌ مى‌کند<ref>صادقی، مریم، ج4، ص74-73</ref>.
    ابن‌ حنبلى‌ علاوه‌ بر افراد بسياري‌ كه‌ از اين‌ خاندان‌ در جای‌جای كتابش‌ نام‌برده است‌، به‌ جده خود ام‌ الحياء دختر اثيرالدين‌ محمد بن‌ ابى‌الفضل‌ محمد ابن‌ شحنه‌ ملقب‌ به‌ ام‌ القضاة(د 939ق‌) اشاره‌ كرده‌ و پس‌ از نقل‌ عباراتى‌ ستايش‌آميز در وصف‌ وي‌ به‌ دو مرثيه‌ كه‌ توسط عبداللطيف‌ الديري‌ و حسن‌ سرمينى‌ ازهري‌ در سوگ‌ وي‌ سروده‌ شده‌ است‌، اشاره‌ مى‌كند<ref>صادقی، مریم، ج4، ص74-73</ref>.


    پانویس==
    ==پانویس==
    <references/>
    <references/>


    ==منابع مقاله==
    ==منابع مقاله==


    صادقی، مریم، دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1377
    صادقی، مریم، دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1377

    نسخهٔ کنونی تا ‏۲ ژوئیهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۰۸:۴۳

    NUR69924.jpg
    نام کاملابوالولید لسان‌الدین‌ احمد بن‌ محمد(اثیرالدین‌) بن‌ محمد(ابوالفضل‌)
    لقبلسان‌الدین
    نسببنو شحنه
    نام پدرمحمد(اثیرالدین‌) بن‌ محمد(ابوالفضل‌)
    ولادت(844ق‌)
    محل تولدحلب، شام
    محل زندگیمصر-شام
    رحلت(882ق‌)
    طول عمر38
    فرزنداناثیرالدین
    خویشاوندانجده: ام‌ الحیاء دختر اثیرالدین‌ محمد بن‌ ابى‌الفضل‌ محمد ابن‌ شحنه‌ ملقب‌ به‌ ام‌ القضاة
    دیناسلام
    مذهبحنفی
    پیشهکتابت، قضا
    منصبقضاوت
    اطلاعات علمی
    درجه علمیاجازه نقل حدیث
    اساتیدزین‌الدین‌ قاسم‌، ابن‌ عبیدالله‌، ابراهیم‌ حلبى‌ و نجم بن قاضى‌ عحلون‌؛
    مشایخمحمد(ابوالفضل‌) و بدر نسابه؛‌
    برخی آثارلسان‌ الحکام‌ فی‌ معرفة الاحکام‌


    اِبْن‌ِ شِحْنه‌، ابوالولید لسان‌الدین‌ احمد بن‌ محمد(اثیرالدین‌) بن‌ محمد(ابوالفضل‌) (844 -882ق‌/1440-1447م‌)، قاضی حلب و از کسانی که در خاندان ابن شحنه به شهرت رسیده است.

    اِبْن‌ِ شِحْنه‌

    اِبْن‌ِ شِحْنه‌، عنوان‌ چند تن‌ از قاضیان‌ و مورخان‌ ترک‌نژاد حلب‌ در سده 9ق‌/15م‌. نیای‌ آنان‌، حسام‌الدین‌ محمود بن‌ خُتلو(د 616ق‌/ 1219م‌)، از امیران‌ دولت‌ الصالح‌ اسماعیل‌ زنگى‌ در حلب‌، شحنگى‌ آن‌ دیار را برعهده‌ داشت‌ و این‌ خاندان‌ به‌ وی‌ منسوب‌ شده‌اند. حسام‌الدین در 615ق‌ در حلب‌ مدرسه‌ و مسجدی‌ ساخت‌ و آن‌ مدرسه‌ هنوز به‌ نام‌ مدرسه بنى‌ شحنه‌ معروف‌ است‌. گذشته‌ از آن‌، اوقافى‌ که‌ افراد این‌ خاندان‌ از خود برجای‌ نهادند و نیز آثار و تألیفات‌ علمى‌ برجای‌مانده از آنان‌، بر توجه‌ این‌ خاندان‌ به‌ علم‌ گواهى‌ دارد.

    تولد و تحصیل

    ابوالولید لسان‌الدین‌ احمد بن‌ محمد در سال 844ق در حلب‌ به‌ دنیا آمد و با سرپرستى‌ جدش‌ ابوالفضل‌ به‌ فراگیری‌ قرآن‌ و کتاب‌هایی چون‌ وقایه‌ پرداخت‌ و پس‌ از آن‌ به‌ همراه‌ نیا و دیگر افراد خاندانش‌ رهسپار قاهره‌ شد و نزد زین‌الدین‌ قاسم‌، ابن‌ عبیدالله‌، ابراهیم‌ حلبى‌ و نجم بن قاضى‌ عحلون‌ به‌ فراگیری‌ علوم‌ مختلف‌ همچون‌ عروض‌ و فرائض‌ (تقسیم‌ ارث‌) پرداخت‌ و از جدش‌ و بدر نسابه‌ استماع‌ حدیث‌ کرد و موفق‌ به‌ دریافت‌ اجازه‌ از جماعتى‌ گردید.

    مناصب و فعالیت‌ها

    در قاهره‌ به‌ نیابت‌ از جدش‌ به‌ کتابت‌ مى‌پرداخت‌ و سرانجام‌ به‌ مقام‌ قضای‌ حنفیه‌ به‌جای پدر در حلب‌ رسید. سخاوی‌ از او به‌‌عنوان‌ مردی‌ عاقل‌، زیرک‌ و عفیف‌ یاد مى‌کند و ابن‌ حنبلى‌ پس‌ از آنکه‌ خود، او را فردی‌ صالح‌ و رقیق‌القلب مى‌خواند، ستایش‌های بسیاری‌ درباره او به‌ نقل‌ از تاریخ‌ موفق‌الدین‌ ابوذر(د 884ق‌) مى‌آورد.

    وفات

    او در روزگار جوانى‌ به‌ بیماری‌ طاعون‌ درگذشت‌. ابن‌ حنبلى‌ برخى‌ از اشعاری‌ را که‌ در وصف‌ وی‌ سروده‌ شده‌، نقل‌ کرده‌ است‌.

    آثار

    از جمله‌ آثار وی‌ کتاب‌ لسان‌ الحکام‌ فی‌ معرفة الاحکام‌ را یاد کرده‌اند. ابن‌ حنبلى‌ گوید: این‌ اثر را هنگام‌ تصدی‌ قضا در حلب‌ تألیف‌ نمود و قصد داشت‌ که‌ آن‌ را در 30 فصل‌ به‌ نظم‌ درآورد، لیکن‌ تنها توانست‌ تا فصل‌ 20 و اندکى‌ از فصل‌ 21 را به‌ انجام‌ رساند، فرزندش‌ اثیرالدین‌ خواست‌ که‌ کار ناتمام‌ پدر را به‌ انجام‌ رساند، اما او نیز بیش‌ از اندکى‌ بر آن‌ نیفزود. فصل‌های 22 تا 30 این‌ کتاب‌ توسط برهان‌الدین‌ ابراهیم‌ خالصى‌ عدوی‌ و با عنوان‌ غایة المرام‌ فى‌ تتمه لسان‌ الحکام‌ نوشته‌ شده‌ و در سال‌های 1299ق‌ در اسکندریه‌، 1300ق‌ در بولاق‌ و 1310ق‌ در حاشیه معین‌ الحکام‌ فیما یتردد بین‌ الخصمین‌ من‌ الاحکام‌ علاءالدین‌ طرابلسى‌ به‌ چاپ‌ رسیده‌ است‌.

    خویشاوندان

    ابن‌ حنبلى‌ علاوه‌ بر افراد بسیاری‌ که‌ از این‌ خاندان‌ در جای‌جای کتابش‌ نام‌برده است‌، به‌ جده خود ام‌ الحیاء دختر اثیرالدین‌ محمد بن‌ ابى‌الفضل‌ محمد ابن‌ شحنه‌ ملقب‌ به‌ ام‌ القضاة(د 939ق‌) اشاره‌ کرده‌ و پس‌ از نقل‌ عباراتى‌ ستایش‌آمیز در وصف‌ وی‌ به‌ دو مرثیه‌ که‌ توسط عبداللطیف‌ الدیری‌ و حسن‌ سرمینى‌ ازهری‌ در سوگ‌ وی‌ سروده‌ شده‌ است‌، اشاره‌ مى‌کند[۱].

    پانویس

    1. صادقی، مریم، ج4، ص74-73

    منابع مقاله

    صادقی، مریم، دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1377