جرعه‌ای از دریای راز

ایجاد جرعه‌ای از دریای راز
پدیدآوران	مصباح یزدی، محمدتقی
ناشر	انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)
مکان نشر	ایران - قم
چاپ	یکم
شابک	‎۹۷۸-۹۶۴-۴۱۱-۸۸۲-۱
زبان	فارسی
تعداد جلد	1

جرعه‌ای از دریای راز، بخشی از دروس اخلاق آیت‌الله مصباح یزدی (1313-1319ش) است که در رمضان سال ۱۴۳۲ه‍.ق بیان شده است. موضوع بحث كتاب، شرح و بررسی دو روایت از امام باقر(ع)، و امیرمؤمنان علی‌(ع) است.

ساختار

کتاب در دو بخش تنظیم شده است.

گزارش محتوا

بخش نخست با نوزده گفتار، شرحی بر وصایای امام باقر(ع) به جابر‌ بن‌ یزید جعفی است. در ابتدای این بخش روایت مذکور همراه با ترجمه ذکر شده است تا خواننده، تصوری کلی از فضای حاکم بر روایت به‌دست آورد و زمینه لازم را برای مطالعه شرح آن کسب کند. فرض مسئله در این روایت انسان مؤمن است؛ اوست که در این دنیا با نفس خود درگیر است و می‌کوشد هر لحظه دشمنِ درونش را زمین‌گیر و مغلوب کند؛ اما این پرسش باقی است که چگونه باید خودِ ایمان را حفظ کرد؟ و اساساً ایمان بر چه پایه‌هایی استوار است؟

اصلی‌ترین مباحث بخش نخست کتاب:

مفهوم‌شناسی ظلم ضمن تشریح پرهیز از ظلم؛ نقش جهل، غفلت و دل‌بستگی به دنیا در ظلم؛ انگیزه‌های ظلم؛ عفو یا استیفای حق، ضمن توضیح وجه برتری هر یك بر دیگری؛ پرهیز از خیانت در امانت با تأکید بر مفهوم‌شناسی خیانت، امانت‌داری و وفای به عهد به عنوان ارکان اساسی زندگی اجتماعی؛ پرهیز از خشم؛ پرهیز از خوشحالی افراطی در مواجهه با ستایش دیگران، همراه با بیان راهکارهایی برای پرهیز از خوشحالی افراطی؛ شکیبایی در برابر بدگویی دیگران با اشاره به لزوم تفکر برای پی‌بردن به عیب خویش؛ اهمیت شكر و بیان راهكارهای قرآنی ایجاد انگیزه برای آن؛ آمادگی برای مبارزه با نفس و و چگونگی یاری جستن از عقل و علم در این میدان؛ استقامت در میدان جهاد با نفس؛ بررسی مفهومی و مصداقی مفاهیم اخلاقی زهد، حرص و طمع، عجب، رقت قلب و نورانیت آن، خوف و رجا؛ تذكر چند نكته در باره فلسفه شرور در بینش توحیدی، ارتباط نظام تكوین و تشریع و نیاز فطری انسان به محبوبیت؛ و نیز، توضیحی در باره تسویف، غفلت و سستی به عنوان موانع محبوبیت نزد خدا، و راه جبران خطاهای گذشته.

بخش دوم کتاب با هدف تکمیل مباحث پیشین و پاسخ‌گویی به پرسش‌های مطرح شده در باره ایمان در هشت گفتار به شرح و بررسی حدیثی از مولای متقیان، امیر مؤمنان، علی‌علیه‌السلام تنظیم شده است.

مهم‌ترین مباحث بخش دوم این کتاب:

چیستی، و ارکان ایمان؛ معنا و اقسام صبر، نقش یاد مرگ در صبر؛ مفهوم‌شناسی یقین و رابطه آن با ایمان؛ اهمیت و ضرورت عدل و شعبه‌های آن؛ واکاوی مفهوم جهاد و بیان شعبه‌های آن، با تأکید بر مسأله امر به معروف و نهی از منکر؛ بیان مقصود از دعائم‌الکفر با توضیح پایه‌های کفر و شعبه‌های شک.

منابع مقاله

پایگاه اطلاع رسانی حدیث شیعه (حدیث نت) به آدرس: https://hadith.net/post/74015