المصابيح الساطعة الأنوار: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۰: خط ۳۰:
| پیش از =  
| پیش از =  
}}
}}
'''المصابيح الساطعة الأنوار تفسير أهل‌البيت(ع)'''، مجموعه‌ای است از تفاسیر زیدی از قرن اول تا سوم هجری، نوشته زید بن علی بن الحسین(ع) (75 یا 78 یا 80-122ق)، قاسم بن ابراهیم (196-246ق)، محمد بن قاسم (متوفی 284ق) و الهادي‌إلی‌الحق یحیی بن حسن (245- 298ق) و... که با اشراف عبدالله بن احمد بن ابراهیم شرقی (1062ق) و تحقیق محمد قاسم هاشمی و عبدالسلام عباس وجیه، منتشر شده است.
'''المصابيح الساطعة الأنوار تفسير أهل‌البيت(ع)'''، مجموعه‌ای است از تفاسیر زیدی از قرن اول تا سوم هجری، نوشته [[زید بن علی بن الحسین(ع)]] (75 یا 78 یا 80-122ق)، [[رسی، قاسم بن ابراهیم|قاسم بن ابراهیم]] (196-246ق)، محمد بن قاسم (متوفی 284ق) و الهادي‌إلی‌الحق یحیی بن حسن (245- 298ق) و... که با اشراف [[شرفی‌، عبدالله‌ بن‌ احمد|عبدالله بن احمد بن ابراهیم شرقی]] (1062ق) و تحقیق [[هاشمی، محمد قاسم عبدالله|محمد قاسم هاشمی]] و [[وجیه، عبدالسلام بن عباس|عبدالسلام عباس وجیه]]، منتشر شده است.


این تفسیر، ازآنجاکه مجموعه‌ای از تفاسیر زیدی از قرن اول تا سوم است، دارای مؤلفان سه‌گانه، بلکه چهارگانه است و از سویی این تفسیر موسوعه‌ای از آثار قرآنی اهل‌بیت(ع) در مدرسه زیدیه است که در مجموعه‌ای گردآوری شده و به‌صورت ترتیبی آیات در کنار هم قرار گرفته است<ref>ر.ک: ایازی، سید محمدعلی، ص597</ref>.
این تفسیر، ازآنجاکه مجموعه‌ای از تفاسیر زیدی از قرن اول تا سوم است، دارای مؤلفان سه‌گانه، بلکه چهارگانه است و از سویی این تفسیر موسوعه‌ای از آثار قرآنی اهل‌بیت(ع) در مدرسه زیدیه است که در مجموعه‌ای گردآوری شده و به‌صورت ترتیبی آیات در کنار هم قرار گرفته است<ref>ر.ک: ایازی، سید محمدعلی، ص597</ref>.


این مجموعه تفسیری، از امامان معروف زیدیه به حساب می‌آید و قداست خاص دارد که افزون بر افراد یادشده، افراد دیگری در نگارش آن نقش دارند؛ مانند ابوالفتح دیلمی (متوفی ۴۵۰ق) و حسین بن قاسم عیانی (۳۷۶-404ق) که حوزه گسترده‌ای از قرن دوم تا تفاسیر قرن پنجم را شامل می‌شود و توسط علامه شرفی، یعنی در قرن یازدهم گردآوری شده و پنج جلد آن از سوره فاتحه آغاز و تا سوره روم شامل می‌شود؛ البته با ترتیب خاصی که از آخر قرآن شروع و به سمت اول قرآن، تفسیر ادامه می‌یابد و البته در اصل هفت جلد است و اگر با این شیوه ادامه پیدا کند، شاید به ۱۲ جلد برسد<ref>ر.ک: همان، ص601</ref>.
این مجموعه تفسیری، از امامان معروف زیدیه به حساب می‌آید و قداست خاص دارد که افزون بر افراد یادشده، افراد دیگری در نگارش آن نقش دارند؛ مانند [[ابوالفتح دیلمی]] (متوفی ۴۵۰ق) و [[حسین بن قاسم عیانی]] (۳۷۶-404ق) که حوزه گسترده‌ای از قرن دوم تا تفاسیر قرن پنجم را شامل می‌شود و توسط [[شرفی‌، عبدالله‌ بن‌ احمد|علامه شرفی]]، یعنی در قرن یازدهم گردآوری شده و پنج جلد آن از سوره فاتحه آغاز و تا سوره روم شامل می‌شود؛ البته با ترتیب خاصی که از آخر قرآن شروع و به سمت اول قرآن، تفسیر ادامه می‌یابد و البته در اصل هفت جلد است و اگر با این شیوه ادامه پیدا کند، شاید به ۱۲ جلد برسد<ref>ر.ک: همان، ص601</ref>.


نکته قابل توجه اینکه در تفسیر قاسم بن ابراهیم، برخلاف تفاسیر دیگر، به‌جز سوره حمد، بر مبنای آخر به اول است؛ یعنی از سوره الناس و فلق و اخلاص و شمس و الضحی ادامه می‌یابد<ref>ر.ک: همان</ref>.
نکته قابل توجه اینکه در تفسیر [[رسی، قاسم بن ابراهیم|قاسم بن ابراهیم]]، برخلاف تفاسیر دیگر، به‌جز سوره حمد، بر مبنای آخر به اول است؛ یعنی از سوره الناس و فلق و اخلاص و شمس و الضحی ادامه می‌یابد<ref>ر.ک: همان</ref>.


روش تفسیری مفسران، بر اساس تفسیر قرآن به قرآن و قرآن به سنت و قرآن با اتکای لغت عرب و واژه‌شناسی و عقل و گرایش‌های عقلانی و برهانی و استدلالی است، تا آنجا که محقق کتاب، این گرایش مفسران را ممتاز از دیگر تفاسیر آن دوره می‌داند؛ به‌ویژه در عصری که به تعقل توجه نمی‌شده و باعث انحراف در عقاید و ابتلای به عقایدی همچون تجسیم، تشبیه، جبر و امور دیگر گشته است<ref>ر.ک: همان</ref>.
روش تفسیری مفسران، بر اساس تفسیر قرآن به قرآن و قرآن به سنت و قرآن با اتکای لغت عرب و واژه‌شناسی و عقل و گرایش‌های عقلانی و برهانی و استدلالی است، تا آنجا که محقق کتاب، این گرایش مفسران را ممتاز از دیگر تفاسیر آن دوره می‌داند؛ به‌ویژه در عصری که به تعقل توجه نمی‌شده و باعث انحراف در عقاید و ابتلای به عقایدی همچون تجسیم، تشبیه، جبر و امور دیگر گشته است<ref>ر.ک: همان</ref>.