شرح مختصر الحوفي: تفاوت میان نسخه‌ها

'''شرح مختصر الحوفي'''، اثر محمد بن سلیمان سطی (متوفی 750ق)، شرحی است بر کتاب «المختصر» احمد بن محمد حوفی (511- 588ق) در علم فرایض و مواریث، با مقایسه و مقارنت بین مذاهب چهارگانه اهل سنت که در برخی موارد نیز به مقایسه با فقه شیعی و ظاهری نیز پرداخته شده است. کتاب، با قلم یحیی بوعرورو تحقیق و منتشر شده است.

تمامی مترجمین و شرح‌حال‌نویسانی که به شرح حال سطی پرداخته‌اند، کتاب حاضر را جزو آثار وی ثبت نموده و اختلافی در این زمینه، وجود ندارد<ref>ر.ک: مقدمه، ج1، ص205</ref>.

اثر حاضر، اهمیت خود را از خود کتاب حوفی گرفته و در بیان اهمیت کتاب حوفی، اشاره به فرموده ابن خلدون کافی است که چنین گفته است: «مردم آثار زیادی در آن [علم فرائض و مواریث] نوشته‌اند که مشهورترین آنها در میان مالکیه در میان اندلسیان متأخر، کتاب ابن ثابت و مختصر قاضی ابوالقاسم حوفی و سپس کتاب جعدی است»<ref>ر.ک: همان، ص207</ref>.

شرح حاضر، یک دایرةالمعارف فرضی بشمار می‌رود؛ زیرا منابع مهمی در علم فرایض که از بین رفته و اکنون در دست نیست را جمع‌آوری کرده و در اختیار ما قرار داده است؛ مانند: «الفرائض» عبدالغافر و ابن خروف و ابوغالب بن حباب فرضی و «الإشراف في الفرائض» ابن عبدالبر و «المبسوط في الفقه» قاضی اسماعیل. همچنین این اثر نفیس، دربردارنده اقوال شیخ و استاد شارح، ابوالحسن طنجی است که از فرضیان مشهور بوده، ولی متأسفانه، کتابی در مورد آن، ننوشته است، اما سطی بسیاری از سخنان او را در شرح خویش، جمع‌آوری نموده است. علاوه بر این، سطی در این کتاب، به گردآوری سخنان مختلف صحابه، تابعین و فقهای متقدم پرداخته و کتابی بر اساس مهم‌ترین کتاب‌ها و تحقیقات عصر خویش که از آن به‌عنوان عصر فقه یاد می‌شود، به رشته تحریر درآورده است که این امر، نشان‌دهنده اهمیت ویژه شرح حاضر می‌باشد<ref>ر.ک: همان، ص207-208</ref>.

افزون بر آنچه گفته شد، سطی به‌خوبی توانسته است در این اثر گران‌بها، اطراف و دامنه‌های وسیع این موضوع گسترده و پراکنده را از جهات مختلف، از میان ابواب متنوع و متفرق فقهی، چه در باب طهارت و یا در باب معاملات، نکاح و یا سایر ابواب فقهی، گردآوری و تنظیم نموده و اثر خویش را به مناقشات، استنباطات، تصویبات، استحسانات و تحقیقات سودمند، بیاراید<ref>ر.ک: همان</ref>.