شعر هزارسالۀ فارسی: تفاوت میان نسخه‌ها

|زبان  

| زبان =

| موضوع =

|ناشر  

==گزارش کتاب==

طبع بیشتر شاعران به گزافه عادت داشته و نیز خود دمدمی‌حال بوده‌اند؛ بسا شاعری که از روی غرور یا کین یا حسد، شاعری را که برتر از او بوده، کمتر از خود دانسته و شاعر دیگر را که در سخن پایه‌ای فروتر از او داشته، از راه توقع و آزمندی یا بر اثر مهر و دوستی بر خویشتن برتری نهاده و استادش شناخته است. کمتر شاعری را می‌شناسیم که خودستایی نکرده و شعرهایی در وصف سخنان خویش نگفته باشد؛ بسیاری از شاعران فارسی شعر خود را بدین ستوده‌اند که پیش از ایشان چنین سخنوری نیامده و از آن پس نیز نخواهد آمد. نیز هرگاه اندک‌مایۀ دانش از علم‌های زمان خود داشته‌اند، اصطلاح‌ها و تعبیرهایی از آن را بر وجه کنایه، استعاره، تمثیل یا وجوه دیگر در شعر آورده و از این راه شعر خود را به صورتی آورده‌اند که نه عامۀ مردم هنردوست از آن به‌آسانی بهره‌مند شوند و نه آن چند اصطلاح و تعبیر علمی اهل فن را به کار می‌آید. به این بسنده نکرده، گاه به فضل و همه‌دانی خود بالیده‌اند. با این وجود، بسیاری از سخن‌سنجان، هنگام بحث دربارۀ شعر شاعری، همین‌گونه گفتارهای گزافه‌آمیز او را هم دلیل بلندی سخن شاعر یا احاطۀ کامل او بر علوم و فنون عصر خویش می‌گیرند. در این کتاب در ارزیابی سخن شاعر و تعیین پایۀ علمی او، نه لاف او دلیل گرفته شده است و نه فروتنی وی مستند شناخته شده است.

آیین تذکره‌نویسان است که هرکه در شعر خود اصطلاح یا معنایی از حکمت، به اشارت یا کتابت آورده، او را به گزافه حکیم خوانده‌اند؛ تا آنجا که به شاعری همچون قطران نیز که بهره‌ای از حکمت نداشته است، عنوان حکیم داده‌اند. توأم‌شدن عنوان حکیم با نام شاعر چندان عادی شده که بعضی از شاعران خود این عنوان را بر خویشتن نهاده‌اند؛ یکی از ایشان سوزنی است که در قصیده‌ای می‌گوید:

گردآورندگان این کتاب این عنوان گزافی را جز از یکی ـ دو شاعر که به‌حق شایستۀ این عنوان هستند، از میان برداشته‌اند.

[[رده:کتاب‌شناسی]]

[[رده:مقالات(تیر) باقی زاده]]

[[رده:فاقد اتوماسیون]]