القواعد الفقهية الميسرة

القواعد الفقهية الميسرة
پدیدآوران	جمال الدین، مرتضی (نويسنده)
سال نشر	2020م
چاپ	1
شابک	‎9789651149580
موضوع	فقه - قواعد - فقه جعفری - قرن 14
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	9ق8ج 169/5 BP
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

القواعد الفقهية المُيَسَّرَة، از آثار پژوهشگر معاصر؛ سید مرتضی جمال‌الدین است که تعداد 52 قاعده فقهی را روشمند و مستند و با زبانی آسان برای جویندگان و علاقمندان علوم اسلامی تشریح می‌کند و ادله پشتیبان آن را می‌شناساند و موارد کاربرد و استثنائاتش را شرح می‌دهد.

هدف و روش

• نویسنده، مخاطبان کتاب حاضر را جویندگان علوم دینی در مراحل اولیه دروس حوزوی و از جمله بانوان، و همچنین سایر دوستداران فرهنگ اسلامی دانسته که بخواهند قواعد فقهی را مانند فتاوا به‌شکل آسان بیاموزند. او تأکید دارد که هدفش آگاه کردن عموم مردم نسبت به قاعده‌های فقهی است.
• سید مرتضی جمال‌الدین در این اثر، مباحث هر قاعده را به این ترتیب سامان داده است:

1. اسم قاعده که از متن و نصّ قاعده گرفته می‌شود؛
2. نام قاعده یا قاعده‌های مترادف (اگر قاعده مترادفی وجود داشته باشد)؛
3. مضمون قاعده (معنایی که قاعده بر آن دلالت دارد)؛
4. توضیح قاعده (شرح واژگان و گزاره‌ها در صورت لزوم)؛
5. دلیل قاعده (کتاب، سنت، اجماع و عقل)؛
6. تطبیقات و مصادیق قاعده؛
7. استثناءهای قاعده (اگر استثنایی وجود داشته باشد).

ساختار و محتوا

این اثر، به ترتیب از مباحث ذیل تشکیل شده است:

• مقدمه (تعریف قواعد فقهی، شرح تعریف مذکور، تفاوت بین قاعده فقهی و قاعده اصولی، قواعد فقهی منحصر در شماره معینی نیست، تاریخ پژوهش در قواعد فقهی، روش اندیشوران در تنظیم قواعد فقهی، روش کتاب حاضر و منابع تشریع).
• فرهنگ الفبایی قواعد فقهی که با «الأقربُ یمنع الأبعدَ» شروع شده و با «یحرم من الرضاع ما یحرم من النسب» پایان یافته است.

نمونه مباحث

• بر اساس نوشته سید مرتضی جمال‌الدین، چهار تفاوت بین قاعده فقهی و قاعده اصولی وجود دارد؛ از جمله اینکه: فقط مجتهد است که از قاعده اصولی استفاده می‌کند؛ ولی مجتهد و مقلد هر دو از قاعده فقهی بهره می‌گیرند؛ زیرا هر دو مکلف هستند.یعنی قاعده اصولی برای استنباط است و فقط مجتهد می‌تواند استنباط کند.
• «تقیه»: مضمون قاعده: تقیه، اسم مصدر از فعل «اتّقی یتّقي» است و بنابراین بین «تقیه» و «اتّقاء» فرقی نیست؛ جز اختلاف مصدر و اسم مصدر. منظور از تقیه: إبراز موافقت قولی یا عملی با معاند برای در امان ماندن از خطر اوست.

منابع مقاله

• مقدمه و متن کتاب.