محمدزاده صدیق، حسین: تفاوت میان نسخه‌ها
A-esmaeili (بحث | مشارکتها) (صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات زندگی‌نامه | عنوان = محمدزاده صدیق، حسین | تصویر = NUR15807.jpg | اندازه تصویر = | توضیح تصویر = | نام کامل = | نام‌های دیگر = | لقب = | تخلص = | نسب = | نام پدر = | ولادت = | محل تولد = | کشور تولد = | محل زندگی = | رحلت = | شهادت = | مدفن = | طول عمر =...» ایجاد کرد) |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۷: | خط ۷: | ||
| نام‌های دیگر = | | نام‌های دیگر = | ||
| لقب = | | لقب = | ||
| تخلص = | | تخلص =دۆزگۆن | ||
| نسب = | | نسب = | ||
| نام پدر = | | نام پدر =محمود | ||
| ولادت = | | ولادت =۲۴ تیر ماه 1324ش | ||
| محل تولد = | | محل تولد =تبریز | ||
| کشور تولد = | | کشور تولد = | ||
| محل زندگی = | | محل زندگی = | ||
| رحلت = | | رحلت =چهارشنبه دوم شهریور ۱۴۰۱ش | ||
| شهادت = | | شهادت = | ||
| مدفن = | | مدفن =قطعه نام‌آوران وادی رحمت تبریز | ||
| طول عمر = | | طول عمر =77 سال | ||
| نام همسر = | | نام همسر = | ||
| فرزندان = | | فرزندان = | ||
| خط ۴۲: | خط ۴۲: | ||
| کد مؤلف = AUTHORCODE15807AUTHORCODE | | کد مؤلف = AUTHORCODE15807AUTHORCODE | ||
}} | }} | ||
'''حسین محمدزاده صدیق'''، | '''حسین محمدزاده صدیق''' (1324-14001ش)، نویسنده، مترجم، محقق، شاعر، تخلص دۆزگۆن، استاد دانشگاه، پژوهشگر زبان و ادبیات ترکی، و از مبارزین علیه نظام ستم شاهی، او تحقیقاتی در رابطه با علویان ترکیه و اهل حق ایران دارد. | ||
== | ==ولادت== | ||
در | در ۲۴ تیر ماه 1324ش، در محله سرخاب تبریز متولد شد.<ref> [https://www.hamshahrionline.ir/news/700211 ر.ک: حسین محمدزاده صدیق درگذشت، همشهری آنلاین، چهارشنبه ۲ شهریور ۱۴۰۱]</ref> | ||
==تحصیلات== | |||
در کودکی در مسجد جامع تبریز و حوزه‌ی طالبیه نزد آقامیرزا غلامحسین هریسی، آقا میرزا عمران و مرحوم وقایعی مشکات تبریزی به تعلیم قرآن، فلسفه‌ی اسلام، فقه، احکام و اصول دین مشغول شد. | |||
او، در سال 1337 تحصیلات ابتدایی را به پایان رسانید و وارد دبیرستان شد و در رشته‌ی علوم ادبی مشغول تحصیل گشت.<ref> ر.ک: محمدزاده صديق، ائلدار، ص 8-9</ref> | |||
وی پس از دوران تحصیل در دانشسرا، به حرفه معلمی روی آورد و در روستای هریس به کودکان محروم آذربایجان تعلیم میداد. همچنین در دانشگاه تبریز در رشته ادبیات فارسی تحصیل می‌کرد.<ref> ر.ک: محمدزاده صديق، ائلدار، ص11</ref> | |||
در دوران نوجوانی الفبای اوستایی آموخت و اوستا را به فارسی ترجمه کرد؛ همچنین با مبلغان و معتقدان مذاهب و ادیان مختلف به مباحثه می‌پرداخت . پس از کسب مدرک کارشناسی و اشتغال به تدریس، نخستین مقاله خود را با عنوان «فرشته میترا و عید مهرگان» به نگارش درآورد. | |||
==مبارزات سیاسی== | |||
پس از چاپ مقالاتی به زبان ترکی در مجله آدینه، شاعران گمنام دیگری در خطه آذربایجان به آنها می‌پیوندند، او و دوست صمیمی‌اش صمد بهرنگی به فعالیت گسترده خود ادامه می‌دهند. مقاله‌های ایشان در مجله «ارمغان» و مقاله‌هایی که با عنوان «داستانهای ددهفورقود» در مجله وحید به چاپ می رسد. سپس در سال 1347ش و در دوران خفقان ستمشاهی مجله «هنر و اجتماع» را در تبریز به دو زبان ترکی و فارسی منتشر ساخت که این مجله در چاپ هفتمین شماره خود با حمله ساواک تعطیل شد و محمدزاده صدیق به زندان سیاسی ساواک انداخته شد. | |||
بخاطر درگیر شدن ایشان با مسائل سیاسی تا سال 1350ش مدرک لیسانس وی را به او ندادند و زمانی که در سال 1348(1969) به دعوت دانشکده زبان و ادبیات ترکی استانبول قصد رفتن به آنجا و تحصیل را داشت خروج ا از کشور توسط رژیم شاه ممنوع شد. | |||
همچنین زمانی که ایشان در دبیرستانهای شهر اردبیل تدریس می‌کردند، از طریق دانش‌آموزان به گردآوری مواد فولکلور و ادبیات شفاهی آذربایجان پرداختند. | |||
و در جلسات نسبتا محرمانه‌ای به تدریس زبان و ادبیات ترکی به آن می‌پرداختند. ساواک اردبیل وقتی به این فعالیتها پی برد، بلافاصله ایشان را احضار و از او تعهد گرفت که به کارهای خود خاتمه دهد، ولی طولی نکشید که او را به طور رسمی دستگیر کردند و 41 روز تحت شکنجه و بازجویی قرار دادند. زمانی که نتوانستند سندی دال بر وابستگی او به احزاب و گروهها پیدا کندف او را فقط به جرم «مبهم اقدام علیه امنیت کشور» به دادگاه نظامی برده و در دادگاه نظامی با توجه به این که یکبار در سال 1347 به همین جرم و به علت انتشار هفته نامه «هنر و اجتماع» محاکمه شده بود این بار ایشان را به شش ماه زندان و پنج سال تعلیق از خدمت دولتی محکوم کردند. پس از آزادی از زندان تا پیروزی انقلاب اسلامی ممنوع الخروج از کشور بود. و در طول این سالها به مبارزات قلمی خود جهت احقاق حقوق مردم ایران و بخصوص مردم مظلوم آذربایجان ادامه داد. | |||
در ١٣٥١ش، نخستین کتاب ایشان با نام «واقف، شاعر زیبایی و حقیقت» منتشر شد. | |||
==تحصیل در مقطع ارشد و دکتری== | |||
پس از پیروزی انقلاب اسلامی در سال 1357ش در سال ۱۳۶۰ موفق به اخذ مدرک فوق لیسانس ادبیات ترکی از دانشگاه استانبول و در ۱۳۶۲ موفق به اخذ دکترای تطبیقی زبان‌های فارسی، عربی و ترکی از همان دانشگاه گردید. رساله دکترای وی، «رساله اخلاقیه» اثر میرزاآقای تبریزی بود که در ١٣٦٢ش، از آن دفاع کرد. | |||
==روح مذهبی و انقلابی== | |||
استاد آنگونه که خود تعریف می‌کند از سال 1341 امام خمینی را به عنوان یک روحانی مبارز و ظلم ستیز شناخته و به او عشق ورزیده است. سالها پیش منظومه بلندی تحت عنوان «امام خمینی» به ترکی سروده است که بعد از انقلاب چاپ شد. موضوع این منظومه شرح مبارزات امام در سالهای پیش از انقلاب است. بعد از ارتحال امام به همکاری با «مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام» پرداخته و کتابهای وصیت نامه، کلمات قصار، منشور روحانیت، نامه به گورہاچف، مكتوبات عرفانى، غزليات ورباعيات، اربعين حديث وآثارى ديگر را به تركى ترجمه و چاپ کرده‌است. و در مصاحبه‌های خود ترجمه آثار امام را هم بسیار آسان و هم بسیار سخت توصیف کرده است و گفته است: «بسیاری از اشعار امام را من بعد از نیمه‌های شب و در میان هاله‌ای از احساس و عاطفه و هق هق گریه و امواج متلاطم درون و دلی خسته ترجمه کرده‌ام....<ref> ر.ک: محمدزاده صديق، ائلدار، ص16</ref> | |||
او همچنین دیوان اشعار امام خمینی را به ترکی منظوم درآورد. | |||
دکتر صدیق در دفاع از حکومت دینی بر این اعتقاد بود که حکومت دینی را والاترین حکومت می‌داند و معتقد است که در مقال همه حکومتهای مکتبی نظیر حکومتهای کمونیستیف حکومتهای عشیره‌ای نظیر حکومت شاهنشاهی ایران، حکومتهای نوع غربی و غیره، تنها حکومت دینی است که اگر درست اجرا شود، می‌تواند بشر را به سعادت برساند و معتقد است که ترکی ستیزان بی‌دین به دنبال ایجاد خط شکاف میان مردم و مسئولان حکومت دینی هستند. | |||
==فعالیت‌های علمی== | ==فعالیت‌های علمی== | ||
ایشان در طول | ایشان در طول حیات خود به‌صورت پیوسته به راه‌اندازی مراکز علمی مختلف، انتشار کتاب‌ها و مقالات گوناگون و شرکت در کنفرانس‌های مختلف اشتغال داشت. | ||
==وفات== | |||
سرانجام پس از گذراندن یک دوره بیماری، بامداد روز چهارشنبه دوم شهریور ۱۴۰۱ش در سن ۷۷ سالگی در بیمارستان فیروزگر تهران درگذشت.<ref> [https://www.irna.ir/news/84864195 ر.ک: حسین محمدزاده صدیق شاعر و ادیب برجسته آذربایجان درگذشت، خبرگزاری جمهوری اسلامی، ۲ شهریور ۱۴۰۱]</ref> | |||
و در قطعه نام‌آوران وادی رحمت تبریز به خاک سپرده شد. | |||
==آثار== | ==آثار== | ||
دکتر صدیق در دهه هشتاد نظریه کتاب قارا مجموعه حاوی سخنان و نصایح شیخ صفی را مطرح کرد که با استقبال مراجع علمی ترکیه و آذربایجان مواجه شد. ایشان آثار مهمی درباره صوفیه، علویان و اهل حق دارد که مهم‌ترین آنها عبارت است از: تحقیقاتی درباره «شیخ صفی‌الدین اردبیلی» و «حاج بکتاش ولی»، به‌عنوان دو قطب علویان ترکیه؛ تحقیق درباره اهل حق ایران و ارتباط با آنها. | تألیفات دکتر صدیق اعّم از تاریخ و ادبیات و شعر و ترجمه به 350 کتاب و رساله می‌رسد. او در دهه هشتاد نظریه کتاب قارا مجموعه حاوی سخنان و نصایح شیخ صفی را مطرح کرد که با استقبال مراجع علمی ترکیه و آذربایجان مواجه شد. ایشان آثار مهمی درباره صوفیه، علویان و اهل حق دارد که مهم‌ترین آنها عبارت است از: تحقیقاتی درباره «شیخ صفی‌الدین اردبیلی» و «حاج بکتاش ولی»، به‌عنوان دو قطب علویان ترکیه؛ تحقیق درباره اهل حق ایران و ارتباط با آنها. | ||
تصحیح دیوان سید عمادالدین نسیمی، فضولی بیاتلی، نباتی، ملا محمدعلی هیدجی و رسالات آیینی حاجی بکتاش ولی و «قارامجموعه» و کلمات آیینی منظوم اهل حق (از منابع اصلی علویان)، از فعالیت‌های ایشان است . همچنین وی با تسلط به خطوط و زبان‌های باستانی، تحقیقات قابل توجهی در این زمینه انجام داده است. کتاب «سه سنگیاد باستانی» از جمله آنهاست<ref>ر.ک: بهلولی، داود، ص7-8</ref>. | تصحیح دیوان سید عمادالدین نسیمی، فضولی بیاتلی، نباتی، ملا محمدعلی هیدجی و رسالات آیینی حاجی بکتاش ولی و «قارامجموعه» و کلمات آیینی منظوم اهل حق (از منابع اصلی علویان)، از فعالیت‌های ایشان است . همچنین وی با تسلط به خطوط و زبان‌های باستانی، تحقیقات قابل توجهی در این زمینه انجام داده است. کتاب «سه سنگیاد باستانی» از جمله آنهاست<ref>ر.ک: بهلولی، داود، ص7-8</ref>. | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
| خط ۵۹: | خط ۹۳: | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
بهلولی، داود، «ادیان ترکان باستان؛ گفتگو با دکتر حسین محمدزاده صدیق»، هفت آسمان، زمستان 1391 و بهار 1392، سال چهاردهم، شماره 56 و 57، ص5 تا 20 | #[[file:///C:/Users/Hasan/Downloads/mosahebeha2.pdf|محمدزاده صديق، ائلدار، مصاحبه‌های علمی پدرم، تهران، انتشارات تکدرخت، چاپ دوم، 1387]] | ||
https://www. | #[[:noormags:1033444|بهلولی، داود، «ادیان ترکان باستان؛ گفتگو با دکتر حسین محمدزاده صدیق»، هفت آسمان، زمستان 1391 و بهار 1392، سال چهاردهم، شماره 56 و 57، ص5 تا 20]]. | ||
#[https://www.irna.ir/news/84864195 خبرگزاری جمهوری اسلامی] | |||
#[https://www.hamshahrionline.ir/news/700211 خبرگزاری همشهری آنلاین] | |||
==وابسته‌ها== | ==وابسته‌ها== | ||
{{وابسته‌ها}} | {{وابسته‌ها}} | ||
نسخهٔ ۴ ژوئن ۲۰۲۴، ساعت ۱۹:۱۷
| محمدزاده صدیق، حسین | |
|---|---|
 | |
| تخلص | دۆزگۆن |
| نام پدر | محمود |
| ولادت | ۲۴ تیر ماه 1324ش |
| محل تولد | تبریز |
| رحلت | چهارشنبه دوم شهریور ۱۴۰۱ش |
| مدفن | قطعه نام‌آوران وادی رحمت تبریز |
| طول عمر | 77 سال |
حسین محمدزاده صدیق (1324-14001ش)، نویسنده، مترجم، محقق، شاعر، تخلص دۆزگۆن، استاد دانشگاه، پژوهشگر زبان و ادبیات ترکی، و از مبارزین علیه نظام ستم شاهی، او تحقیقاتی در رابطه با علویان ترکیه و اهل حق ایران دارد.
ولادت
در ۲۴ تیر ماه 1324ش، در محله سرخاب تبریز متولد شد.[۱]
تحصیلات
در کودکی در مسجد جامع تبریز و حوزه‌ی طالبیه نزد آقامیرزا غلامحسین هریسی، آقا میرزا عمران و مرحوم وقایعی مشکات تبریزی به تعلیم قرآن، فلسفه‌ی اسلام، فقه، احکام و اصول دین مشغول شد.
او، در سال 1337 تحصیلات ابتدایی را به پایان رسانید و وارد دبیرستان شد و در رشته‌ی علوم ادبی مشغول تحصیل گشت.[۲]
وی پس از دوران تحصیل در دانشسرا، به حرفه معلمی روی آورد و در روستای هریس به کودکان محروم آذربایجان تعلیم میداد. همچنین در دانشگاه تبریز در رشته ادبیات فارسی تحصیل می‌کرد.[۳]
در دوران نوجوانی الفبای اوستایی آموخت و اوستا را به فارسی ترجمه کرد؛ همچنین با مبلغان و معتقدان مذاهب و ادیان مختلف به مباحثه می‌پرداخت . پس از کسب مدرک کارشناسی و اشتغال به تدریس، نخستین مقاله خود را با عنوان «فرشته میترا و عید مهرگان» به نگارش درآورد.
مبارزات سیاسی
پس از چاپ مقالاتی به زبان ترکی در مجله آدینه، شاعران گمنام دیگری در خطه آذربایجان به آنها می‌پیوندند، او و دوست صمیمی‌اش صمد بهرنگی به فعالیت گسترده خود ادامه می‌دهند. مقاله‌های ایشان در مجله «ارمغان» و مقاله‌هایی که با عنوان «داستانهای ددهفورقود» در مجله وحید به چاپ می رسد. سپس در سال 1347ش و در دوران خفقان ستمشاهی مجله «هنر و اجتماع» را در تبریز به دو زبان ترکی و فارسی منتشر ساخت که این مجله در چاپ هفتمین شماره خود با حمله ساواک تعطیل شد و محمدزاده صدیق به زندان سیاسی ساواک انداخته شد. بخاطر درگیر شدن ایشان با مسائل سیاسی تا سال 1350ش مدرک لیسانس وی را به او ندادند و زمانی که در سال 1348(1969) به دعوت دانشکده زبان و ادبیات ترکی استانبول قصد رفتن به آنجا و تحصیل را داشت خروج ا از کشور توسط رژیم شاه ممنوع شد.
همچنین زمانی که ایشان در دبیرستانهای شهر اردبیل تدریس می‌کردند، از طریق دانش‌آموزان به گردآوری مواد فولکلور و ادبیات شفاهی آذربایجان پرداختند. و در جلسات نسبتا محرمانه‌ای به تدریس زبان و ادبیات ترکی به آن می‌پرداختند. ساواک اردبیل وقتی به این فعالیتها پی برد، بلافاصله ایشان را احضار و از او تعهد گرفت که به کارهای خود خاتمه دهد، ولی طولی نکشید که او را به طور رسمی دستگیر کردند و 41 روز تحت شکنجه و بازجویی قرار دادند. زمانی که نتوانستند سندی دال بر وابستگی او به احزاب و گروهها پیدا کندف او را فقط به جرم «مبهم اقدام علیه امنیت کشور» به دادگاه نظامی برده و در دادگاه نظامی با توجه به این که یکبار در سال 1347 به همین جرم و به علت انتشار هفته نامه «هنر و اجتماع» محاکمه شده بود این بار ایشان را به شش ماه زندان و پنج سال تعلیق از خدمت دولتی محکوم کردند. پس از آزادی از زندان تا پیروزی انقلاب اسلامی ممنوع الخروج از کشور بود. و در طول این سالها به مبارزات قلمی خود جهت احقاق حقوق مردم ایران و بخصوص مردم مظلوم آذربایجان ادامه داد.
در ١٣٥١ش، نخستین کتاب ایشان با نام «واقف، شاعر زیبایی و حقیقت» منتشر شد.
تحصیل در مقطع ارشد و دکتری
پس از پیروزی انقلاب اسلامی در سال 1357ش در سال ۱۳۶۰ موفق به اخذ مدرک فوق لیسانس ادبیات ترکی از دانشگاه استانبول و در ۱۳۶۲ موفق به اخذ دکترای تطبیقی زبان‌های فارسی، عربی و ترکی از همان دانشگاه گردید. رساله دکترای وی، «رساله اخلاقیه» اثر میرزاآقای تبریزی بود که در ١٣٦٢ش، از آن دفاع کرد.
روح مذهبی و انقلابی
استاد آنگونه که خود تعریف می‌کند از سال 1341 امام خمینی را به عنوان یک روحانی مبارز و ظلم ستیز شناخته و به او عشق ورزیده است. سالها پیش منظومه بلندی تحت عنوان «امام خمینی» به ترکی سروده است که بعد از انقلاب چاپ شد. موضوع این منظومه شرح مبارزات امام در سالهای پیش از انقلاب است. بعد از ارتحال امام به همکاری با «مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام» پرداخته و کتابهای وصیت نامه، کلمات قصار، منشور روحانیت، نامه به گورہاچف، مكتوبات عرفانى، غزليات ورباعيات، اربعين حديث وآثارى ديگر را به تركى ترجمه و چاپ کرده‌است. و در مصاحبه‌های خود ترجمه آثار امام را هم بسیار آسان و هم بسیار سخت توصیف کرده است و گفته است: «بسیاری از اشعار امام را من بعد از نیمه‌های شب و در میان هاله‌ای از احساس و عاطفه و هق هق گریه و امواج متلاطم درون و دلی خسته ترجمه کرده‌ام....[۴]
او همچنین دیوان اشعار امام خمینی را به ترکی منظوم درآورد.
دکتر صدیق در دفاع از حکومت دینی بر این اعتقاد بود که حکومت دینی را والاترین حکومت می‌داند و معتقد است که در مقال همه حکومتهای مکتبی نظیر حکومتهای کمونیستیف حکومتهای عشیره‌ای نظیر حکومت شاهنشاهی ایران، حکومتهای نوع غربی و غیره، تنها حکومت دینی است که اگر درست اجرا شود، می‌تواند بشر را به سعادت برساند و معتقد است که ترکی ستیزان بی‌دین به دنبال ایجاد خط شکاف میان مردم و مسئولان حکومت دینی هستند.
فعالیت‌های علمی
ایشان در طول حیات خود به‌صورت پیوسته به راه‌اندازی مراکز علمی مختلف، انتشار کتاب‌ها و مقالات گوناگون و شرکت در کنفرانس‌های مختلف اشتغال داشت.
وفات
سرانجام پس از گذراندن یک دوره بیماری، بامداد روز چهارشنبه دوم شهریور ۱۴۰۱ش در سن ۷۷ سالگی در بیمارستان فیروزگر تهران درگذشت.[۵] و در قطعه نام‌آوران وادی رحمت تبریز به خاک سپرده شد.
آثار
تألیفات دکتر صدیق اعّم از تاریخ و ادبیات و شعر و ترجمه به 350 کتاب و رساله می‌رسد. او در دهه هشتاد نظریه کتاب قارا مجموعه حاوی سخنان و نصایح شیخ صفی را مطرح کرد که با استقبال مراجع علمی ترکیه و آذربایجان مواجه شد. ایشان آثار مهمی درباره صوفیه، علویان و اهل حق دارد که مهم‌ترین آنها عبارت است از: تحقیقاتی درباره «شیخ صفی‌الدین اردبیلی» و «حاج بکتاش ولی»، به‌عنوان دو قطب علویان ترکیه؛ تحقیق درباره اهل حق ایران و ارتباط با آنها.
تصحیح دیوان سید عمادالدین نسیمی، فضولی بیاتلی، نباتی، ملا محمدعلی هیدجی و رسالات آیینی حاجی بکتاش ولی و «قارامجموعه» و کلمات آیینی منظوم اهل حق (از منابع اصلی علویان)، از فعالیت‌های ایشان است . همچنین وی با تسلط به خطوط و زبان‌های باستانی، تحقیقات قابل توجهی در این زمینه انجام داده است. کتاب «سه سنگیاد باستانی» از جمله آنهاست[۶].
پانویس
- ↑ ر.ک: حسین محمدزاده صدیق درگذشت، همشهری آنلاین، چهارشنبه ۲ شهریور ۱۴۰۱
- ↑ ر.ک: محمدزاده صديق، ائلدار، ص 8-9
- ↑ ر.ک: محمدزاده صديق، ائلدار، ص11
- ↑ ر.ک: محمدزاده صديق، ائلدار، ص16
- ↑ ر.ک: حسین محمدزاده صدیق شاعر و ادیب برجسته آذربایجان درگذشت، خبرگزاری جمهوری اسلامی، ۲ شهریور ۱۴۰۱
- ↑ ر.ک: بهلولی، داود، ص7-8
منابع مقاله
- محمدزاده صديق، ائلدار، مصاحبه‌های علمی پدرم، تهران، انتشارات تکدرخت، چاپ دوم، 1387
- بهلولی، داود، «ادیان ترکان باستان؛ گفتگو با دکتر حسین محمدزاده صدیق»، هفت آسمان، زمستان 1391 و بهار 1392، سال چهاردهم، شماره 56 و 57، ص5 تا 20.
- خبرگزاری جمهوری اسلامی
- خبرگزاری همشهری آنلاین
وابسته‌ها
ديوان اشعار فارسی مولانا حکيم ملا محمد فضولی بياتلی
پگاه باور (برگردان فارسی از مطلع الإعتقاد في معرفة المبدأ و المعاد)
نگاهی نوین به تاریخ دیرین ترک‌های ایران
تاریخ آذربایجان (از پیدایی انسان تا رسایی فئودالیسم)
صائب تبریزی در کارنامه‌ی ادبی دکتر ح. م. صدیق
البویوروق (به همراه ترجمه فارسی)
دیوان‌های سه‌گانه‌ی حکیم ملا محمد فضولی
[[سه رساله فارسی (به انضمام رساله‌ی ترکی 40 [چهل] حدیث)]]