فرخ نامه: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'مقدمه و متن كتاب رده:کتاب‌شناسی' به 'مقدمه و متن كتاب ==وابسته‌ها== {{وابسته‌ها}} رده:کتاب‌شناسی') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (یک نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱۰: | خط ۱۰: | ||
| کد کنگره =AE 2 /ج8ف4 | | کد کنگره =AE 2 /ج8ف4 | ||
| موضوع = | | موضوع = | ||
دایرةالمعارفها و | دایرةالمعارفها و واژهنامهها - متون قدیمی تا قرن 14 | ||
علوم اسلامی - | علوم اسلامی - واژهنامهها | ||
نثر فارسی - قرن 6ق. | نثر فارسی - قرن 6ق. | ||
| خط ۵۰: | خط ۵۰: | ||
كتاب به كوشش [[افشار، ایرج |ايرج افشار]] منتشر شده است. وى در ابتداى اثر مقدمه‌اى پيرامون زندگى مؤلف و معرفى اجمالى فرخ‌نامه و نسخه‌هاى خطى موجود از اين كتاب نگاشته و همچنين به شيوه تصحيح اين اثر اشاره كرده است. | كتاب به كوشش [[افشار، ایرج |ايرج افشار]] منتشر شده است. وى در ابتداى اثر مقدمه‌اى پيرامون زندگى مؤلف و معرفى اجمالى فرخ‌نامه و نسخه‌هاى خطى موجود از اين كتاب نگاشته و همچنين به شيوه تصحيح اين اثر اشاره كرده است. | ||
فهرست مطالب كتاب در ابتداى اثر آمده است. در انتهاى كتاب نيز در پيوستى، يادداشت‌هايى از [[طاهر، غلامرضا|غلامرضا طاهر]]، [[رواقی، علی|على رواقى]]، [[عبدالرحمن عمادى]] و ژيلبر لازار پيرامون اين اثر آورده شده است. | فهرست مطالب كتاب در ابتداى اثر آمده است. در انتهاى كتاب نيز در پيوستى، يادداشت‌هايى از [[طاهر، غلامرضا|غلامرضا طاهر]]، [[رواقی، علی|على رواقى]]، [[عبدالرحمن عمادى]] و [[لازار، ژیلبر|ژيلبر لازار]] پيرامون اين اثر آورده شده است. | ||
همچنين فهرست توضيحات و اصطلاحات، مفردات دارويى، جانوران، گياهان، ابزارها، اعلام اشخاص، كتب و اعلام جغرافيايى در انتهاى كتاب آمده است. | همچنين فهرست توضيحات و اصطلاحات، مفردات دارويى، جانوران، گياهان، ابزارها، اعلام اشخاص، كتب و اعلام جغرافيايى در انتهاى كتاب آمده است. | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱ ژوئن ۲۰۲۴، ساعت ۲۱:۵۵
| فرخ نامه | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | جمالی یزدی، مطهر بن محمد (نویسنده) افشار، ایرج (مصحح) |
| عنوان‌های دیگر | دایرةالمعارف علوم و فنون و عقاید |
| ناشر | امير کبير |
| مکان نشر | تهران - ایران |
| سال نشر | 1386 ش |
| چاپ | 1 |
| شابک | 964-00-1064-2 |
| موضوع | دایرةالمعارفها و واژهنامهها - متون قدیمی تا قرن 14
علوم اسلامی - واژهنامهها نثر فارسی - قرن 6ق. |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | AE 2 /ج8ف4 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
فرخ نامه اثر مطهر بن محمد بن ابى‌سعد جمالى معروف به يزدى به پيروى از نزهت‌نامه علائى و به قصد تكميل آن در سال 580ق تألیف شده است. از اين كتاب در برخى فهارس با نام فرح‌نامه نيز ياد شده است كه محقق معتقد است با توجه به اينكه در غالب نسخ خطى فرخ‌نامه ضبط شده است، فرح‌نامه را بايد نادرست دانست.
ساختار
كتاب مشتمل بر يك مقدمه تحقيقى -درباره مؤلف و كتاب- و 16 مقاله است. هر يك از مقالات نيز مشتمل بر فصولى است.
كتاب فرخ‌نامه اثرى است كه از نثر فاخر و سرشار از تشخيص قرن ششم هجرى حكايت مى‌كند و خواننده را نه تنها با چنين نثر روان و معتبرى آشنا و مأنوس مى‌سازد، بلكه نمونه‌اى بارز از نثر دوران فارسى ميانه بعد از اسلام را نيز به دست مى‌دهد.
گزارش محتوا
در تمدن اسلامى، كتبى كه به بحث در منافع جانوران و خواص نباتات و اشياء و بيان صناعات معمول زمان و علوم تجربى و فنون عملى اختصاص داشته و در حكم دائرةالمعارف امروزه بوده، متعدد است.
اگرچه در اين نوع كتب عقايد عجيب و غريب و خرافه‌نما به كثرت ديده مى‌شود از لحاظ تاريخ انديشه بشرى و نحوه تفكرات علمى و پيشرفت تمدن، اين آثار از مآخذ اصيل دست اول به‌شمار مى‌آيد و مشتمل بر نوادر اقوال و اطلاعات مفيد است.اگرچه شايد نكات علمى اين اثر امروزه چندان استوار به نظر نيايد ولى با اين حال نگاهى به چنين متونى براى آشنايى با تاريخ علوم مفيد است.
آقاى ايرج افشار در مقدمه اين اثر مى‌نويسد: «اگر چه باعث اصلى بر تصحيح و چاپ فرخ‌نامه جمالى توسط نویسنده اين سطور مخصوصاًً فوائد سبکی و لغوى كتاب است، در عين حال او را اعتقادى راسخ است كه نشر همه متون قديمى زبان فارسى از وظايف و تكاليف قطعى ما ايرانيان است. اگر هم در چنين كتاب‌هايى محتوى عقايد خرافى و نكات نيمه علمى و حتى غيرعلمی‌باشد، از لحاظ تحقيق در تاريخ علوم تجربى و نحوه تفكر وتعقل علمى پيشينگان انتشار اين نوع متون كارى موجه و كاملاً معقول و صحيح است. كسانى كه مى‌گويند نشر مطالب مرده و اطلاعات غيراساسى اين نوع كتب موجب گمراهى و اشتباه و حتى غيرمفيد است، تعمق و تصرف كافى نسبت به تاريخ علم ندارند. اگر رمل و جفر و سحر و جادو و حتى طب تجربى و مداواهاى غيربهداشتى اما سنتى قديم با موازين و معيارهاى علمى امروز تباين دارد، ولى بدون ترديد تكوين علم و رسيدن پايه‌هاى آن به مراتب و مدارج كنونى طبعاً و متوالياً بر اثر وجود و به‌كار بردن همان علوم خرافه‌گونه و مسخره‌نماى قديمى است كه به چشم انتقادكنندگان كم‌مايه و بى‌پايه مى‌آيد.»
در اين كتاب درباره منافع انسان و چهارپايان، طيور و خزندگان و حشرات، اشجار و گلها و سبزيجات، جواهرات و سنگ‌هاى قيمتى، شناخت داروها، خاصیت روغن‌ها، زهرها و پادزهرها و خواتيم ستارگان و مانند آن مطالب متنوعى شده است.
وضعيت كتاب
كتاب به كوشش ايرج افشار منتشر شده است. وى در ابتداى اثر مقدمه‌اى پيرامون زندگى مؤلف و معرفى اجمالى فرخ‌نامه و نسخه‌هاى خطى موجود از اين كتاب نگاشته و همچنين به شيوه تصحيح اين اثر اشاره كرده است.
فهرست مطالب كتاب در ابتداى اثر آمده است. در انتهاى كتاب نيز در پيوستى، يادداشت‌هايى از غلامرضا طاهر، على رواقى، عبدالرحمن عمادى و ژيلبر لازار پيرامون اين اثر آورده شده است.
همچنين فهرست توضيحات و اصطلاحات، مفردات دارويى، جانوران، گياهان، ابزارها، اعلام اشخاص، كتب و اعلام جغرافيايى در انتهاى كتاب آمده است.
پاورقى‌هاى اين اثر به گزارش اختلاف نسخ اختصاص دارد.
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب