اساطیر و فرهنگ ایران در نوشته‌های پهلوی

اساطیر و فرهنگ ایران در نوشته‌های پهلوی
پدیدآوران	عفیفی، رحیم (مؤلف)
ناشر	توس
مکان نشر	ایران - تهران
سال نشر	1374
چاپ	یکم
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
کد کنگره	BL 2270/ع۷/الف۵

اساطیر و فرهنگ ایران در نوشته‌های پهلوی، نوشته رحیم عفیفی، دربردارنده مطالبی چند درباره اسطوره‌های ایرانی و مفاهیم دینی مردمان ایران باستان بر پایه نوشته‌های پهلوی و همچنین توضیح مهم‌ترین اصطلاح‌های مربوط به حوزه‌های یاد شده است.

همان‌طور که پیداست، اصلی‌ترین منابع عفیفی، متون دینی زرتشتی و آثار پژوهشگران بوده است. کتاب مشتمل بر مقدمه و دو بخش اصلی است. مقدمه دربرگیرنده مباحثی چند درباره چگونگی زبان و خط مردمان ایران و تحول آن در دوره‌های گوناگون است.

بخش نخست مشتمل بر سلسله گفتارهایی می‌باشد که مؤلف به تدریج در مدت چهارده سال در مجله دانشکده ادبیات مشهد به چاپ رسانده است.

نویسنده در این بخش، ضمن مقاله‌های جداگانه و با آوردن ترجمه فارسی و اصل متن آن‌ها، برخی اصطلاح‌ها و مفهوم‌ها و باورهای زرتشتی از جمله آفرینش، توبه جم (پَتِت جم)، اورمزد و گرشاسب، زرتشت و گرشاسب، آتش بهرام و... را بررسی کرده است.

از مهم‌ترین متونی که مؤلف از آن‌ها استفاده کرده، می‌توان به بخش‌های مختلف اوستا، آفرین پیامبر زرتشت، ائوگمدیچا، زند وهمن یسن، مینوی خرد و... اشاره کرد. بخش دوم کتاب، گزارش و شرح 267 واژه می‌باشد که بسیاری از آنها در زبان فارسی به‌کار می‌روند.

برخی دیگر از واژه‌ها نیز اصطلاح‌های ویژه آیین مزدیسنا است. مؤلف با این کار، مجموعه‌ای همانند فرهنگ‌نامه مربوط به فرهنگ و اساطیر ایران باستان تدوین کرده که برای محققان راهگشا می‌باشد.

منابع مقاله

شرفایی، محسن؛ اکبری چناری، علی، کتاب‌شناسی توصیفی ادیان (دفتر چهارم: ادیان ایران باستان)، مشهد، بنیاد پژوهش‌های اسلامی، چاپ اول، 1396.