تاریخ معاصر سوریه

تاریخ معاصر سوریه
پدیدآوران	جان مک هوگو (نویسنده) آموزگار، مژگان (مترجم)
ناشر	نشر شما
مکان نشر	تهران
سال نشر	۱۳۹۸
شابک	‎7-15-6517-622-978
کد کنگره	‏

تاریخ معاصر سوریه، تألیف جان مک هوگو، و ترجمه مژگان آموزگار؛ کتابی است که تاریخ سقوط یک کشور را به خاطر جنگ داخلی در ابتدای جنگ جهانی اول ارائه می‌دهد و نقش مداوم خشونت در شکل‌گیری دولت را افشا و با نگرشی انتقادی وضعیت بحرانی جامعه عرب را بررسی می‌کند.

ساختار

کتاب از هفت فصل تشکیل شده است. عناوین فصل‌های کتاب عبارتند از:

فصل اول: سرزمینی که روزگاری به نام شام شناخته می‌شود- در این فصل راجع به تاریخ سوریه قبل از جنگ جهانی اول، سال‌هایی که جنگ اتفاق افتاد و همچنین سال‌های بعد از وقوع جنگ (1920-1919) صحبت می‌شود. این فصل همچنین اتفاقاتی را پوشش می‌دهد که بلافاصله به دنبال جنگ و پایان اشغال فرانسه در سال 1920 پیش آمدند.

فصل دوم: حاکمیت فرانسه: 1946-1920.....این فصل قیمومیت فرانسه را از شروع تا آخر آن شرح می‌دهد، زمانی که سربازان و مقامات رسمی فرانسه در سال 1946، سوریه را ترک کردند. این دوران مبارزه برای استقلال بود.

فصل سوم: از استقلال تا حافظ اسد 1970-1946.....این فصل سال‌های بعد از استقلال را توضیح می‌دهد.

فصل چهارم: حافظ اسد 2000-1970/ چالش با سیاست خارجی

فصل پنجم: درون سوریه‌ی حافظ اسد /2000-1970

فصل ششم: بشار اسد 2000 / از جانشینی تا جنگ داخلی

فصل هفتم: طرح بندی موضوعات / بررسی و نتیجه‌گیری

گزارش محتوا

یکی از بزرگ‌ترین فاجعه‌ها در تاریخ سیاسی سوریه، اتفاقاتی است که برای بعثیون رخ داد که در ابتدا یک حرکت ملی بود، که به طور آگاهانه و عمیقا به عدالت اجتماعی اهمیت می‌داد و شکاف اجتماعی موجود در دنیای اعراب را بهبود می‌بخشید، آن حرکت از جهت این که دمشق بنیان‌گذار آن بود، منافع بسیاری را برای سوریه به همراه داشت. اما راهی بود که بعثیون را به دیکتاتوری اسد سوق داد، و بایستی درس مهمی برای دیگر کشورهای عربی در زمان حاضر باشد. مثال سودمند دیگر، هرج ومرج در پارلمان سوریه‌ی تحت قیمومیت و سال‌های پس از استقلال است. نگاهی اجمالی به این رخدادها، هشدار وحشتناکی به سیاسیون ناشکیبا و قسمتی از داستانی است که سوریه را به سوی دیکتاتوری سوق داده است. سیاسیون مذهبی کشورهای عرب هیچ گاه اهمیتی را که اکنون در بین مردم دارند، نداشته‌اند،آن‌ها در مواجهه با شکست بعثیون و دیگر ملیون عرب، این اهمیت را به دست آوردند، که به احساس عمیق بیزاری از غرب پیوند داشت. به دلایل دردناکی که این کتاب سعی در روشن کردن آن دارد، اسلام گرایی، در غرب به خوبی فهمیده نمی‌شود. اسلام گرایی سرانجام یک درخواست برای اعتبار و هویت است. ارزش‌های از قبیل: درست کاری، عدالت و رحمت در قلب اسلام هستند؛ و با تمرینات خشونت آمیز ضد تبعیضی که بعضی از گروه‌های اسلامی با ایده‌های جهادی عمل می‌کنند، ناسازگار است. بسیاری از مرم سوریه ممکن است متقاضی نوعی از دموکراسی باشند، که فرهنگ اسلامی مردم را نیز دربرگیرد. چنین دموکراسی‌ای بسیار متفاوت با قانونی است که سازمان‌های نظامی‌ای مثل القاعده یا داعش (که به بی رحمی و تعصب بدنام هستند)، پیشنهاد می‌دهند.

حافظ اسد هرگز این تصور را نداشت که استقرار دموکراسی در سوریه ممکن است موقعیت او را به خطر بیندازد. بشار اسد نیز در ابتدا با هدف استقرار دموکراسی پا به میدان گذاشت ولی به زودی جریانات در جهت دیگری تغییر مسیر دادند. برای هردو - پدر و پسر- گروه‌های تروریستی‌ای نظیر داعش و القاعده تهدید به حساب می‌آمدند. برای آن‌ها همکاری با حامیان قدیمی به مصلحت نزدیک تر بود. افزایش گروه‌های تروریستی در میان آن‌هایی که امروز با رژیم اسد می‌جنگند، بخشی از بهایی است که امروزه مردم سوریه آن را می‌پردازد. در حال حاضر، به مانند دیگر کشورهای عربی، به مردم سوریه نیز فشار می‌آورند که اختلافات فرقه‌ای را علم کنند. جنگ زخم خای فرقه‌ای با باز کرده و به طور مداوم مردم را به سوی روابط بدتر با یکدیگر سوق می‌دهد و احساس نفرتی به جا می‌گذارد که می‌تواند تا نسل‌ها ادامه داشته باشد.

این کتاب تاریخ سوریه را به طور گسترده در امتداد وقوع آن دنبال می‌کند. در فصل‌های اولیه‌ی کتاب وقایع بیشتر با رویدادهای بزرگ جهانی تطابق دارد.

منابع مقاله

کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران