جزائری، سید نورالدین محمد بن نعمت‌الله: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۱۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۳۳: خط ۳۳:
|-
|-
|برخی آثار
|برخی آثار
| data-type="authorWritings" |
| data-type="authorWritings" |[[فروق اللغات في التمييز بين مفاد الكلمات]]
 
[[الرحلة المکیة (تاریخ سیاسی و اجتماعی مشعشعیان)]]
|- class="articleCode"
|- class="articleCode"
|کد مؤلف
|کد مؤلف
خط ۵۷: خط ۵۹:
[[حزین لاهیجی، محمدعلی بن ابی‌طالب|حزین لاهیجی]] (متوفی 1180ق)، که در همین دوره از شوشتر دیدن کرده، نورالدین جزایری را فاضل خوانده و وی را در زمره اعیان و بزرگان آن شهر ذکر کرده است<ref>ر.ک: همان</ref>.
[[حزین لاهیجی، محمدعلی بن ابی‌طالب|حزین لاهیجی]] (متوفی 1180ق)، که در همین دوره از شوشتر دیدن کرده، نورالدین جزایری را فاضل خوانده و وی را در زمره اعیان و بزرگان آن شهر ذکر کرده است<ref>ر.ک: همان</ref>.


نورالدین، که روزگاری را صرف تدریس علوم دینی کرده بود، به شهرهای ایران، حجاز و عراق سفر و با عالمان و اعیان و بزرگان دیدار کرد. به نوشته شوشتری، در حمله نادرشاه به شوشتر و کشتار عده‎ای از اهالی آن شهر، جزایری به دیدار نادرشاه رفت و او را به سبب ظلم و تعدی در حق مردم، نکوهش کرد. به نظر می‎‌رسد که این گزارش صحت نداشته باشد؛ زیرا هیچ‌یک از مورخان معاصر جزایری از این ملاقات سخنی به میان نیاورده‌اند و تذکره‌‎نویسان دوره‎های بعد نیز به تکرار سخنان عبداللطیف شوشتری اکتفا کرده‌‎اند؛ حال آنکه وی درباره خاندان جزایری سخنان مبالغه‌‎آمیز بسیار گفته است. نورالدین در همین دوره عزلت گزید و از معاشرت با مردم پرهیز کرد<ref>ر.ک: همان، ص263-‌264</ref>.
نورالدین، که روزگاری را صرف تدریس علوم دینی کرده بود، به شهرهای ایران، حجاز و عراق سفر و با عالمان و اعیان و بزرگان دیدار کرد. به نوشته شوشتری، در حمله نادرشاه به شوشتر و کشتار عده‎ای از اهالی آن شهر، جزایری به دیدار نادرشاه رفت و او را به سبب ظلم و تعدی در حق مردم، نکوهش کرد. به نظر می‎‌رسد که این گزارش صحت نداشته باشد؛ زیرا هیچ‌یک از مورخان معاصر جزایری از این ملاقات سخنی به میان نیاورده‌اند و تذکره‌‎نویسان دوره‎‌‌های بعد نیز به تکرار سخنان عبداللطیف شوشتری اکتفا کرده‌‎اند؛ حال آنکه وی درباره خاندان جزایری سخنان مبالغه‌‎آمیز بسیار گفته است. نورالدین در همین دوره عزلت گزید و از معاشرت با مردم پرهیز کرد<ref>ر.ک: همان، ص263-‌264</ref>.


==اساتید و مشایخ==
==اساتید و مشایخ==
مهم‎ترین مشایخ و اساتید وی در حدیث عبارت بوده‌‎اند از:
مهم‎ترین مشایخ و اساتید وی در حدیث عبارت بوده‌‎اند از:
#[[حر عاملی، محمد بن حسن|محمد بن حسن حر عاملی]] که در 1098ق، هنگامی که نورالدین کمتر از ده سال داشت، به وی اجازه حدیث داد؛
#[[حر عاملی، محمد بن حسن|محمد بن حسن حر عاملی]] که در 1098ق، هنگامی که نورالدین کمتر از ده سال داشت، به وی اجازه حدیث داد؛
#پدر نورالدین، [[جزایری، سید نعمت‌الله|سید نعمت‎‌‌‌‌‌الله جزایری]]، که نورالدین پس از اتمام قرائت اربعین حدیث [[شیخ بهایی، محمد بن حسین|شیخ بهایی]] در 1099ق، از او اجازه روایت گرفت. سید نعمت‎الله جزایری، علاوه بر دادن اجازه روایت، از استادان وی نیز بشمار می‌‎آید؛ چنان‌که سید نورالدین در نسخه‌‎ای از مختصر نافع به خط خود در 1104ق، به قرائت کتاب مذکور نزد پدرش اشاره کرده است؛
#پدر نورالدین، [[جزایری، سید نعمت‌الله|سید نعمت‎‌‌‌‌‌الله جزایری]]، که نورالدین پس از اتمام قرائت اربعین حدیث [[شیخ بهایی، محمد بن حسین|شیخ بهایی]] در 1099ق، از او اجازه روایت گرفت. سید نعمت‌‎الله جزایری، علاوه بر دادن اجازه روایت، از استادان وی نیز بشمار می‌‎آید؛ چنان‌که سید نورالدین در نسخه‌‎ای از مختصر نافع به خط خود در 1104ق، به قرائت کتاب مذکور نزد پدرش اشاره کرده است؛
#[[میر محمدباقر خاتون‌‎آبادی]] (متوفی 1127ق، از عالمان و مدرسان برجسته اصفهان)؛
#[[میر محمدباقر خاتون‌‎آبادی]] (متوفی 1127ق، از عالمان و مدرسان برجسته اصفهان)؛
#میر محمدصالح خاتون‌‎‌‌‌‌آبادی (متوفی 1126ق، از شاگردان برجسته و داماد [[مجلسی، محمدباقر|علامه مجلسی]])<ref>ر.ک: همان، ص264</ref>.
#میر محمدصالح خاتون‌‎‌‌‌‌آبادی (متوفی 1126ق، از شاگردان برجسته و داماد [[مجلسی، محمدباقر|علامه مجلسی]])<ref>ر.ک: همان، ص264</ref>.
#


==شاگردان==
==شاگردان==
خط ۸۱: خط ۸۱:
نورالدین در فقه، حدیث و لغت، کتاب‎ها و رساله‎‌‌های متعددی نوشته است، از جمله:
نورالدین در فقه، حدیث و لغت، کتاب‎ها و رساله‎‌‌های متعددی نوشته است، از جمله:
# اخلاق سلطانی: در شرح و ترجمه فارسی باب طهارت کتاب «النخبة في الحكمة العملية و الأحكام الشرعية» تألیف [[فیض کاشانی، محمد بن شاه‌مرتضی|فیض کاشانی]]، که آن را به فرمان شاه حسین صفوی به فارسی ترجمه و شرح کرده است؛
# اخلاق سلطانی: در شرح و ترجمه فارسی باب طهارت کتاب «النخبة في الحكمة العملية و الأحكام الشرعية» تألیف [[فیض کاشانی، محمد بن شاه‌مرتضی|فیض کاشانی]]، که آن را به فرمان شاه حسین صفوی به فارسی ترجمه و شرح کرده است؛
# إنشاء الصلوات و التحيات باقتباس آية النور یا دوازده‌امام: که رساله‎ای مختصر در صلوات بر چهارده معصوم (ع) است و عبداللطیف شوشتری و محمدعلی کشمیری تمام آن را نقل کرده‎اند؛
# إنشاء الصلوات و التحيات باقتباس آية النور یا دوازده‌امام: که رساله‎ای مختصر در صلوات بر چهارده معصوم(ع) است و عبداللطیف شوشتری و محمدعلی کشمیری تمام آن را نقل کرده‎اند؛
# تحفة الأولياء في ترجمة قصص الأنبياء و المرسلين الموسوم بالنور المبين: که ترجمه‎ای از «قصص الأنبياء» سید نعمت‎اللّه جزایری است، شامل یک مقدمه و 32 باب؛
# تحفة الأولياء في ترجمة قصص الأنبياء و المرسلين الموسوم بالنور المبين: که ترجمه‎ای از «قصص الأنبياء» سید نعمت‎اللّه جزایری است، شامل یک مقدمه و 32 باب؛
# ترجمه حدیث وصیت هشام؛
# ترجمه حدیث وصیت هشام؛
خط ۸۹: خط ۸۹:
# کتابی ناتمام در نحو که در آن به‌تفصیل به مباحث دانش نحو پرداخته است؛
# کتابی ناتمام در نحو که در آن به‌تفصیل به مباحث دانش نحو پرداخته است؛
# رساله اضداد لغوی، که [[حسینی اشکوری، سید احمد|سید احمد حسینی اشکوری]]، آن را در زمره تألیفات نورالدین برشمرده است. این رساله به فارسی است و در آن گزیده‎‌‌ای از اضداد [[رضی‎‌‌‌الدین صغانی]] (متوفی 650ق) آمده است. این رساله به درخواست نواب مهرعلی‎خان ترجمه و تدوین شده است. البته در بخش پایانی کتاب «فروق اللغات»، فصلی مستقل با عنوان اضداد منقول از رضی‎الدین صغانی ملحق شده که به عربی است؛
# رساله اضداد لغوی، که [[حسینی اشکوری، سید احمد|سید احمد حسینی اشکوری]]، آن را در زمره تألیفات نورالدین برشمرده است. این رساله به فارسی است و در آن گزیده‎‌‌ای از اضداد [[رضی‎‌‌‌الدین صغانی]] (متوفی 650ق) آمده است. این رساله به درخواست نواب مهرعلی‎خان ترجمه و تدوین شده است. البته در بخش پایانی کتاب «فروق اللغات»، فصلی مستقل با عنوان اضداد منقول از رضی‎الدین صغانی ملحق شده که به عربی است؛
# [[فروق اللغات في التمييز بين مفاد الكلمات|فروق اللغات في التمييز بين مُفاد الكلمات]]: که مشهورترین اثر نورالدین جزایری و به‌اختصار، به فروق نیز مشهور است. خوانساری به‌اشتباه این کتاب را از تألیفات پدر نورالدین دانسته است. جزایری در این اثر، از شیوه [[کفعمی، ابراهیم بن علی|ابراهیم بن علی کفعمی]] (متوفی 905ق) در کتاب «[[لمع البرق في معرفة الفرق]]»، پیروی کرده است. روش تدوین کتاب «[[فروق اللغات في التمييز بين مفاد الكلمات|فروق اللغات]]» الفبایی، با رعایت حرف اول واژه‎ها، نه ریشه آنهاست. این کتاب بخش دومی دارد که در آن به‌صورت موضوعی (نه الفبایی) به بعضی از «فروق لغوی» اشاره شده است و از این حیث با شیوه نگارش «فقه اللغة» [[ثعالبی، عبدالملک بن محمد|عبدالملک ثعالبی]] شباهت دارد. نورالدین در همین بخش به بررسی لغات اضداد و نیز لغاتی که معنای آنها به‌تبع تغییر حرکاتشان تغییر می‎یابد، پرداخته است<ref>ر.ک: همان، ص264-‌265</ref>.
# [[فروق اللغات في التمييز بين مفاد الكلمات|فروق اللغات في التمييز بين مُفاد الكلمات]]: که مشهورترین اثر نورالدین جزایری و به‌اختصار، به فروق نیز مشهور است. خوانساری به‌اشتباه این کتاب را از تألیفات پدر نورالدین دانسته است. جزایری در این اثر، از شیوه [[کفعمی، ابراهیم بن علی|ابراهیم بن علی کفعمی]] (متوفی 905ق) در کتاب «[[لمع البرق في معرفة الفرق]]»، پیروی کرده است. روش تدوین کتاب «[[فروق اللغات في التمييز بين مفاد الكلمات|فروق اللغات]]» الفبایی، با رعایت حرف اول واژه‎‌‌ها، نه ریشه آنهاست. این کتاب بخش دومی دارد که در آن به‌صورت موضوعی (نه الفبایی) به بعضی از «فروق لغوی» اشاره شده است و از این حیث با شیوه نگارش «فقه اللغة» [[ثعالبی، عبدالملک بن محمد|عبدالملک ثعالبی]] شباهت دارد. نورالدین در همین بخش به بررسی لغات اضداد و نیز لغاتی که معنای آنها به‌تبع تغییر حرکاتشان تغییر می‎یابد، پرداخته است<ref>ر.ک: همان، ص264-‌265</ref>.


==پانویس ==
==پانویس ==
خط ۹۹: خط ۹۹:
==وابسته‌ها==
==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}
{{وابسته‌ها}}
[[معجم الفروق اللغویة الحاوی لکتاب ابی هلال العیکری و جزاءاً من کتاب السید نور الدین الجزائری]]


[[فروق اللغات في التمييز بين مفاد الكلمات]]
[[فروق اللغات في التمييز بين مفاد الكلمات]]
خط ۱۰۶: خط ۱۰۴:
[[الرحلة المکیة (تاریخ سیاسی و اجتماعی مشعشعیان)]]
[[الرحلة المکیة (تاریخ سیاسی و اجتماعی مشعشعیان)]]


[[معجم الفروق اللغویة الحاوی لکتاب ابی هلال العیکری و جزاءاً من کتاب السید نورالدین الجزائری]]




[[رده:زندگی‌نامه]]
[[رده:زندگی‌نامه]]
[[رده:فروردین(1401)]]
[[رده:فروردین(1401)]]
[[رده:ادیبان]]
[[رده:محدثان شیعه]]
[[رده:واژه‌‌شناسان]]