سفرنامه یوهان برگر و سفرهای یوهان برگر در ایران اروپا آسیا و آفریقا

سفرنامه یوهان برگر و سفرهای یوهان برگر در ایران اروپا آسیا و آفریقا
پدیدآوران	شیلتبرگر، یوها‌نس‌ (نویسنده) طهماسبی، ساسان (مترجم)
ناشر	امیرکبیر
مکان نشر	تهران
سال نشر	۱۳۹۶ش
موضوع	تیمور گورکا‌نی‌ ، ۷۳۶ - ۸۰۷ق‌,سفرها‌ - متون‌ قدیمی‌ تا‌ ۱۸۰۰م‌,ترکیه‌ - تا‌ریخ‌ - با‌ یزید اول‌، ۱۳۸۹ - ۱۴۰۳م‌
کد کنگره	‏G۱۶۱/ش۹س۷ ۱۳۹۶

سفرنامه یوهان برگر و سفرهای یوهان برگر در ایران اروپا آسیا و آفریقا تألیف یوهان شیلت برگر، ترجمه ساسان طهماسبی؛ این کتاب شرح سفرهای نویسنده کتاب است که یکی از اسران‌های جنگ بزرگ نیکو پولی بوده است. سالهای نخستین اسارت در آسیای صغیر سپری شد، اما مسیر حوادث وی را به شمال آفریقا، عربستان، ایران، آسیای میانه و در نهایت روسیه کشاند و از آنجا به اروپا فرار کرد.

گزاش کتاب

شیلت برگر گزارش خود را با جنگ نیکوپولی آغاز می‌کند. او بعد از خاتمه جنگ از مرگ نجات پیدا می‌کند و در کنار بایزید اول عثمانی در بسیاری از وقایعی که در جنگ آسیای صغیر اتفاق افتاد حضور داشت و اطلاعات باارزشی درباره روند گسترش امپراتوری عثمانی را به ثبت رساند. نوشته‌های او در مورد ایران گزارش منحصر به فرد از جنگ‌های عثمان بیگ، قرایولوک، سرکرده آق قویونلوها با قاضی برهان الدین حاکم سیواس شروع می‌شود و بعد از آن به شرح تصرف شهر سیواس به دست تیمور در شام و عراق می‌پردازد. در مورد تیمور و یورشهای او داستانهایی را نقل می‌کنند که اثبات صحت و سقم آنها کار مشکلی است و ممکن است منشأ بعضی از آنها شایعاتی باشد که در مورد جهانگشای خونخوار در میان مردم رواج داشته است. یکی دیگر از بخش‌های با ارزش این سفرنامه مطالب مربوط به ممالیک مصر است که با درگیری آنها با عثمانی‌ها بر سر شهرک طلاتیه شروع می‌شود. وی شرح مفصلی در مورد شیوه‌های باریابی در دربار ممالیک، چگونگی تربیت کبوترهای نامه بر و کشمکش‌های خونین جانشینی در میان سلاطین ممالیک ارائه می‌دهد و بعد از آن گزارش‌های مربوط به بیت‌المقدس مخصوصاً درباره جغرافیای مذهبی و اماکن مقدس مسیحی و یهودی و اسلامی آنجا می‌دهد. نوشته‌های شیلت برگر در مورد سبک زندگی و آداب و رسوم مغولها و جغرافیایی اولوس جوجی و همینطور جغرافیای سیاسی و اقتصادی دشت قبچاق و جنوب روسیه بسیار با اهمیت است. شیلت برگر به خاطر اقامت طولانی در میان مسلمانان اطلاعات زیادی درباره دین اسلام و تاریخ آن به دست آورد و نوشته‌های او در مواردی مانند چگونگی مسلمان شدن مسیحیان، منحصر به فرد یا حداقل کم نظیر است. در مجموعه یادداشت‌های شیلت برگر اطلاعات بسیار با ارزشی در مورد بخش‌های بزرگی از سرزمین‌های اسلامی و مسیحی در اختیار ما قرار میدهد، ولی اثر او چند ایراد بزرگ دارد، نخست اینکه نوشته‌های او از هیچ نظم و ترتیبی پیروی نمی کنند و به ندرت مسیر سفر های طولانی او مشخص می‌شود و دیگر اینکه نویسنده با هیچ زبانی به غیر از زبان آلمانی و شاید ارمنی آشنایی نداشت و در نتیجه تقریباً املای تمام اسامی در سفرنامه اشتباه است و شناسایی بیشتر اسامی این سفرنامه بسیار مشکل است.

منابع مقاله

کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران