سید قطب: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    جز (جایگزینی متن - '/ نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده' به '')
    جز (جایگزینی متن - ' می گ' به ' می‌گ')
    برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
     
    (۴۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد)
    خط ۱: خط ۱:
    <div class='wikiInfo'>
    <div class="wikiInfo">
    [[پرونده:NUR01232.jpg|بندانگشتی|قطب، سید]]
    [[پرونده:NUR01232.jpg|بندانگشتی|قطب، سید]]
    {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
    {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
    |-
    |-
    ! نام!! data-type='authorName'|قطب، سید
    ! نام!! data-type="authorName" |قطب، سید
    |-
    |-
    |نام های دیگر  
    |نام‎های دیگر  
    |data-type='authorOtherNames'|  
    | data-type="authorOtherNames" |  
    |-
    |-
    |نام پدر  
    |نام پدر  
    |data-type='authorfatherName'|
    | data-type="authorfatherName" |حاج ابراهیم
    |-
    |-
    |متولد  
    |متولد  
    |data-type='authorbirthDate'|1906 م
    | data-type="authorbirthDate" |1906م
    |-
    |-
    |محل تولد
    |محل تولد
    |data-type='authorBirthPlace'|
    | data-type="authorBirthPlace" |روستای موشه از توابع اسیوط مصر
    |-
    |-
    |رحلت  
    |رحلت  
    |data-type='authorDeathDate'|1344 هـ.ش یا 1387 هـ.ق یا 1966 م
    | data-type="authorDeathDate" |1345ش یا 1386ق یا 1966م
    |-
    |-
    |اساتید
    |اساتید
    |data-type='authorTeachers'|
    | data-type="authorTeachers" |[[عقاد، عباس محمود|عباس محمود عقاد]]
     
    [[مودودی، ابوالاعلی|ابوالاعلی‌ مودودی]]
    |-
    |-
    |برخی آثار
    |برخی آثار
    |data-type='authorWritings'|[[فی ظلال القرآن]]  
    | data-type="authorWritings" |[[التصویر الفنی فی القرآن]]
    [[في ظلال القرآن]]
    |- class="articleCode"
    |کد مؤلف
    | data-type="authorCode" |AUTHORCODE01232AUTHORCODE
    |}
    </div>
     
    '''سید‌ ‎قطب ابراهیم حسین شاذلى''' (1324-1386ق)، نویسنده، نظریه پرداز، ادیب، شاعر، از اندیشوران و دعوتگران و مدافعان بزرگ عرصۀ حرکت اسلامى معاصر، مؤلف کتاب [[في ظلال القرآن]]
     
    == ولادت ==
    سید قطب در سال 1906میلادى در روستاى «موشه» از توابع استان اسیوط مصر که به روستاى عبدالفتاح نیز معروف است، دیده به جهان گشود.
     
    پدرش حاج ابراهیم از معتمدین منطقه و روستا بود که از نظر سیاسى عضو حزب‌اللواى مصر و منزلش مرکز امور سیاسى روستا بود. در جریان انقلاب 1919 میلادى در مصر، اجتماعات علنى و سرى تشکیل داد و راه انقلاب را به مردم مى‌‏‌آموخت.
     
    حاجى قطب ابراهیم دوبار ازدواج کرد که حاصل ازدواج اول یک دختر و حاصل ازدواج دوم سه دختر و دو پسر بود که همگى به نوعی با دولت وقت درگیر شدند و همه آن‏ها طعم تلخ زندان را چشیدند. هنگامى که سید قطب به جرم اسلام‏‌خواهى، به زندان افتاد، خواهرش نفیسه و خواهرزاده‏‌هایش رفعت و عزمى نیز دستگیر و روانه زندان شده، مورد اذیت و آزار قرار گرفتند. پس از مدتى نفیسه آزاد شد؛ ولى فرزندان نفیسه یعنى رفعت و عزمى در زندان ماندند. دولت از رفعت خواست ضد دایی‌اش سید قطب شهادت بدهد تا آزاد شود؛ ولى او نپذیرفت و زیر شکنجه‌‏هاى شدید مأموران زندان شهید شد؛ ولى‏ عزمى پس از مدتى رهایى یافت.
     
    == تحصیلات ==
    پس از گذراندن دوران کودکى، سید در سال 1912 میلادى به مدرسه رفت. سید در سال دوم ابتدایى مشغول تحصیل بود که تصمیم گرفت هم درس بخواند و هم قرآن حفظ کند و در نتیجه، در سال دوم ابتدایى حفظ قرآن را آغاز کرد و در سال چهارم ابتدایى یعنى در ده سالگى حافظ کل قرآن کریم شد. وى به کتاب و کتابخوانى بسیار علاقه داشت؛ به طورى که بین مردم روستا به این صفت معروف شده بود.
     
    سید قطب به مدت دو سال به سبب اوضاع آشفته داخلى نتوانست تحصیلات خود را ادامه دهد؛ اما در سال 1920میلادى براى ادامه تحصیل به قاهره سفر کرد و در منزل دایى‌‏اش، احمد حسین عثمان سکونت گزید. حدود 16سالگى وارد دانش‏سراى عبدالعزیز قاهره شد. او بعد از اتمام دوره دانش‏سرا به استخدام وزارت تعلیم و تربیت درآمد و بعد آن دوران دانشجویی را تجربه کرد. او زمانى دانشجوى دانشگاه دارالعلوم بود که ریاست دانشگاه را دکتر طه حسین به عهده داشت. در سال سوم دوره دانشجویى، کنفرانسى به وسیله ریاست دانشگاه ترتیب داده شد تا سید در آن سخنرانى کند. او با مقاله‌‏اى تحت عنوان «مهمه الشاعر فى الحیاه، شعر الجیل الحاضر» همگان را به شگفتى واداشت.
     
    وى در زمان دانشجویى بسیار با نشاط و آگاه بود و با شجاعت از اوضاع علمى و فرهنگى دانشگاه انتقاد مى‌‏کرد. سید در 1932 میلادى با مدرک لیسانس در رشته ادبیات عرب، از دانشکده دارالعلوم فارغ التحصیل شد و همان سال در تشکیل جماعتى به نام جماعت دارالعلوم مشارکت کرد. هدف این جمعیت که از بین فارغ‌التحصیلان دارالعلوم انتخاب مى‌‏شدند، دفاع از ادب و لغت عربى بود که به همین مناسبت مجله‏اى به نام «دارالعلوم» منتشر مى‌‏کرد. سید علاوه بر امر تدریس در مدارس مختلف مصر، به ترتیب در بخشهاى روابط عمومى، آمار، بازرس مدارس ابتدایى وزارت تعلیم و تربیت مشغول فعالیت بود.<ref>[http://www.taghribnews.com/fa/news/436509/%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%DB%8C-%D8%B4%D8%AE%D8%B5%DB%8C%D8%AA-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AA%D9%82%D8%B1%DB%8C%D8%A8%DB%8C-8-%D8%B3%DB%8C%D8%AF-%D9%82%D8%B7%D8%A8-%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1-%D8%A7%D8%AD%DB%8C%D8%A7%DB%8C-%D8%B9%D8%B8%D9%85%D8%AA-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85 خبرگزاری تقریب]</ref>
     
    '''استادان و افراد تأثیرگذار بر سید قطب'''
     
    #[[مودودی، ابوالاعلی|ابوالاعلی‌ مودودی]] (۱۹۷۹میلادی): مودودی، یکی از متفکران بزرگ پاکستانی معتقد به ضرورت تشکیل جامعه اسلامی و مبارزه با استعمار بود.
    #:وی در سال ۱۹۴۱ میلادی در هندوستان، حزب «جماعت اسلامی» را تأسیس کرد که شباهت بسیاری به تشکیلات اخوان‌المسلمین مصر داشت.
    #:وی نویسنده کتاب‌های الاسلام الیوم، منهاج الانقلاب‌الاسلامي، الحکومة الاسلاميه، الاسلام و المدینه، تدوین الدستور الاسلامي و المصطلحات الاربعة فی القرآن است و سید قطب در زندان با افکار و آثار او آشنا شد.
    #:از نظر ابوالاعلی مودودی، اسلام دین کاملی است و اگر کسی به بخشی از اسلام عمل کند و بخش دیگری را رها سازد، مرتکب ارتداد جزئی می‌شود.
    #:آثار ابوالاعلی تأثیر شگرفی بر فکر و ذهن سید قطب داشته است تا جایی‌که آن هنگام که سید دستگیر شد، در پاسخ این پرسش که آیا افکارت را از مودودی گرفته‌ای، پاسخ داد: فکر و نظر من همان اندیشه‌های ابوالاعلی مودودی است.
    #[[عقاد، عباس محمود|عباس محمود عقاد]]: سید قطب پس از ورود به قاهره به واسطه دایی‌اش، احمد حسین عثمان با او آشنا شد و به دلیل مشترکاتی که سید با او داشت، تحت تأثیر افکار او قرار گرفت.
    #:سید مدتی در مدرسه عقادیه که زیر نظر عقاد اداره می‌شد، درس خواند و در این مدت با افکار و عقاید او آشنا شد؛ اما پس از مدتی آثار ادبی او را نقد کرد.
    #:زمانی‌که سید در سال ۱۹۵۱ میلادی به طور رسمی به اخوان المسلمین پیوست، [[عقاد، عباس محمود|عقاد]] که با اخوان المسلمین به شدت مخالف بود، از سید قطب انتقاد کرد و تحت مقاله‌ای با عنوان «ارادة الغفلة» به سید بی‌حرمتی کرد.
     
    '''فعالیت‌های مطبوعاتی سید قطب'''


    [[آينده در قلمرو اسلام]]
    سید قطب از سنین نوجوانی در مطبوعات مصر مقاله می‌نوشت و به روزنامه‌نگاری علاقه بسیاری داشت.
     
    اولین مقاله وی در سن شانزده سالگی در مجله”صحیفه بلاغ” به چاپ رسید و ایشان هم‌چنین با نشریات معروفی چون البلاغ الاسبوعی، الجهاد، الاهرام و… همکاری می‌کرد.


    [[فلسفه نهضت حسینی]]
    او در مجله “اللواء الجدید” که توسط شاخه جوان حزب وطنی مصر چاپ می‌شد مقاله می‌نوشت؛ اما حتی پس از تعطیلی این مجله دست از مبارزه نکشید و به عنوان سردبیر و نویسنده مجله “الدعوه” کار خود را ادامه داد.
    |-class='articleCode'
    |کد مولف
    |data-type='authorCode'|AUTHORCODE1232AUTHORCODE
    |}
    </div>


    ==ولادت==
    در سال ۱۹۴۸میلادی با همکاری جمعیت اخوان المسلمین مجله “الفکر الجدید” را تأسیس کرد؛ راه و روش مجله الفکر الجدید که مجله‌ای انقلابی بود، طرفداری از اصلاحات و تغییر روش‌های حاکم بود.


    '''سيّد بن قطب بن ابراهيم''' (1324-1387 ق1906/-1966 م)، از اديبان برجسته، از انديشوران و دعوتگران و مدافعان بزرگ عرصۀ حركت اسلامى معاصر است كه در قريۀ موشه از توابع آسيوط ديده به جهان گشود. روزگار جوانى را با اشتغال به اهتمامات ادبى گذراند و مقالات و تأليفات بسيارى در نقد ادبى نوشت.
    سید قطب در طول حیات ۲۵ ساله مطبوعاتی خود ۴۵۵ مقاله و قصیده در مجلات و روزنامه‌های مختلف مصر به چاپ رساند.<ref>[http://www.seraj8.ir/?p=21780 پایگاه سراج 8]</ref>


    در اين مختصر مجال آن نخواهد بود كه پيرامون اين دوران از زندگانى سيّد قطب سخن گوييم. تنها موجزى از زندگى و انس قرآنى او را از نظر مى‌گذرانيم.
    == شهادت ==
    سرانجام پس از چهار ماه به دستور جمال عبدالناصر سید قطب و چند نفر از رهبران اخوان‌المسلمین به اعدام محکوم شدند. هنگامی که رأی دادگاه خوانده شد سید گفت: «من پیش از این هم می‌دانستم طبقه حاکم نمی‌خواهد من زنده بمانم. بار دیگر اعلام می‌کنم که نه پشیمان هستم و نه اظهار ندامت می‌کنم و نه از این رأی اندوهناکم؛ بلکه خوشحال و مسرورم که در راه هدف مقدس و ایده‌آلم کشته شده‌ام. البته تاریخ آینده درباره ما و حکومت داوری خواهد کرد که کدام یک از ما صادق و برحقیم».


    ==کسب علم و دانش==
    سرانجام روز اعدام فرا رسید. 29/8/1966م. مطابق با 7/3/1345ش. هنگام طلوع خورشید سید قطب و دوستانش به سوی جوخه اعدام هدایت شدند. سید سربلند و با روی گشاده و خندان جمله‌ای به سربازان گفت که ترجمه‌اش شعر اقبال لاهوری است: نشان مرد مؤمن با تو می‌گویم / که چون مرگش رسد خندان بمیرد.


    اگر از سال‌هاى آغازين زندگانى سيّد قطب كه همچون بسيارى از كودكان آن ديار مشغول حفظ قرآن بود و تمام قرآن را در مدت سه سال، هنگامى كه تحصيلات ابتدايى را مى‌گذراند، بگذريم از رويكرد قرآنى آگاهانۀ سيّد قطب مى‌توان در دهۀ چهل سخن گفت. در اين دهه به نيّت پژوهش‌هاى ادبى، در قرآن كريم نظر داشت و همين نگرش ادبى‌اش بود كه او را به راهى آورد كه نامش را جاودانه ساخت و گستره‌اى نوين فراروى او بازگشود. نام و گستره‌اى كه در ديار ما بيش‌تر از اين منظر شناخته شده است. از آن جا بود كه پاى در وادى دعوت، عمل و جهاد گذاشت و بر همين اساس قرآن خواند و قرآن آموخت تا آن كه به يكى از مشعل‌داران بزرگ نوگرايى و حركت اسلامى معاصر تبديل شد و در نهايت پس از چندين بار دستگيرى، زندان و شكنجه، چشم دوخته به همين راه، جان باخت و دانسته‌هاى قرآنى او در خون پاكش به بار نشست و افتخار «مفسّر شهيد» بر كتاب زندگى‌اش مهر پايان زد.
    سپس تفنگها به سوی وی نشانه گرفته شد و او با آوای صفیر گلوله‌ها پرواز کرد و در سن 60 سالگی به شهادت رسید.


    ==آثار==
    ==آثار==


    از سيّد قطب مقالات و كتاب‌هاى بسيارى برجاى مانده است كه «فى ظلال القرآن» در رأس آن‌ها جاى دارد.
    سید قطب آثار ارزنده‌ای به جهان اسلام عرضه کرد و بسیاری از تألیفات او به زبان فارسی ترجمه شده است. آثاری که از او تاکنون به زبان فارسی ترجمه شده، چنین است:
    {{ستون-شروع|2}}
    # آفرینش هنری در قرآن، ترجمه [[فولادوند، محمدمهدی|محمدمهدی فولادوند]].
    # آینده در قلمرو اسلام، ترجمه [[خامنه‌ای، سید علی|آیت‌الله علی خامنه‌ای]].
    # اسلام و صلح جهانی، ترجمه و توضیح [[خسروشاهی، سید هادی|هادی خسروشاهی]] و [[قربانی لاهیجی، زین‌العابدین|زین العابدین قربانی]].
    # ترجمه تفسیر فی ظلال القرآن، [[خامنه‌ای، سید علی|آیت‌الله علی خامنه‌ای]] و تصحیح حسن نیری.
    # ترجمه فارسی فی ظلال القرآن، ترجمه [[خرم‌دل، مصطفی|مصطفی خرم دل]].
    # چرا اعدامم کردند؟ ترجمه [[مصطفی اربابی]].
    # دور نمای رستاخیز در ادیان پیشین و قرآن، ترجمه [[غلامرضا خسروی حسینی]]، مقدمه از [[مجتبوی، سید جلال‌الدین|جلال‌الدین مجتبوی]].
    # عدالت اجتماعی در اسلام: مباحثی در زمینه‌های جامعه، اقتصاد، سیاست و حکومت، ترجمه و توضیحات [[خسروشاهی، سید هادی|سید هادی خسروشاهی]] و محمدعلی گرامی.
    # فاجعه تمدن و رسالت اسلام، ترجمه [[حجتی کرمانی، علی|علی حجتی کرمانی]].
    # فی ظلال القرآن، ترجمه محمدعلی عابدی.
    # ما چه می‌گوییم، ترجمه و تفصیل از [[خسروشاهی، سید هادی|هادی خسروشاهی]].
    # نامه سید قطب به خواهرش آمنه، ترجمه جلال معروفیان.
    # نشانه‌های راه، ترجمه [[محمود محمودی]].
    # ویژگی‌های ایدئولوژی اسلامی، ترجمه [[خامنه‌ای، سید محمد|محمد خامنه‌ای]].
    {{پایان}}
    سید قطب افزون بر این آثار، کتاب‌های دیگری نیز نوشته که در زمان زندگی او چاپ شده‌اند که به برخی از آن‌ها اشاره می‌شود:
    {{ستون-شروع|2}}
    # الاسلام و مشکلات الحضاره، سید قطب.
    # التصویر الفنی فی القرآن، سید قطب.
    # هذاالدین، سید قطب.
    # خصائص التصور الاسلامي و مقوماته، سید قطب.
    # مهمة الشاعر فی الحیاه و شعر الجیل الحاضر، سید قطب.
    # الشاطئ المجهول، سید قطب.
    # نقد کتاب مستقبل الثقافة فی مصر، سید قطب.
    # الأطیاف الاربعه، سید قطب.
    # طفل من القریه، سید قطب.
    # المدینة المسحوره، سید قطب.
    # العدالة الاجتماعیة فی الاسلام، سید قطب..
    # معرکة الاسلام و الرأسمالیه، سید قطب، بیروت، (این کتاب توسط آیت‌الله سید محمد شیرازی به زبان فارسی ترجمه شده و به نام «اسلام و سرمایه‌داری» در تهران به چاپ رسیده است.)
    # السلام العالمی و الاسلام، سید قطب.
    # تفسیر فی ظلال القرآن، سید قطب.<ref>خبرگزاری تقریب</ref>
    {{پایان}}
     
    ==پانویس ==
    <references/>
     


    ==وفات==


    مفسّر شهيد ما پنجاه و نه سال و دو ماه و بيست روز زندگى كرد و عاقبت به دستور جمال عبدالناصر و حكم فؤاد الدجوى، به ديدار پروردگار خويش شتافت و فكر قرآنى‌اش استقبال عام يافت و در دل دعوتگران و قرآن انيسان جاى گرفت.
    == منابع مقاله ==
    #[http://www.taghribnews.com/fa/news/436509/%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%DB%8C-%D8%B4%D8%AE%D8%B5%DB%8C%D8%AA-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AA%D9%82%D8%B1%DB%8C%D8%A8%DB%8C-8-%D8%B3%DB%8C%D8%AF-%D9%82%D8%B7%D8%A8-%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D8%AF%DA%AF%D8%B1-%D8%A7%D8%AD خبرگزاری تقریب]
    #[http://www.seraj8.ir/?p=21780 پایگاه سراج 8]
    #[https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%D9%8A%D8%AF_%D9%82%D8%B7%D8%A8 ویکی‌پدیای عربی]


    {{الگو:شهیدان}}


    == وابسته‌ها ==
    ==وابسته‌ها==
    {{وابسته‌ها}}
    {{وابسته‌ها}}
    [[التصویر الفنی فی القرآن]]  
    [[التصویر الفنی فی القرآن]]  


    [[في ظلال القرآن]]  
    [[في ظلال القرآن]]  


    [[چراغی بر فراز راه]]  
    [[في ظلال القرآن (سید قطب)]]
     
    [[آینده در قلمرو اسلام]]
     
    [[عدالت اجتماعی در اسلام]]


    [[آينده در قلمرو اسلام]]  
    [[چراغی بر فراز راه]]


    [[آينده در قلمرو اسلام]]  
    [[آينده در قلمرو اسلام]]  
    خط ۶۸: خط ۱۴۹:
    [[در سایه قرآن]]  
    [[در سایه قرآن]]  


    [[فلسفه نهضت حسینی]]  
    [[فلسفه نهضت حسینی]]
     
    [[عدالت اجتماعی در اسلام: مباحثی در زمینه های جامعه، اقتصاد، سیاست و حکومت]]


    [[ما چه می‌گوییم]]  
    [[ما چه می‌گوییم]]  
    خط ۷۸: خط ۱۵۷:


    [[رده:زندگی‌نامه]]
    [[رده:زندگی‌نامه]]
    [[رده:شهیدان]]

    نسخهٔ کنونی تا ‏۴ مهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۷:۳۲

    قطب، سید
    نام قطب، سید
    نام‎های دیگر
    نام پدر حاج ابراهیم
    متولد 1906م
    محل تولد روستای موشه از توابع اسیوط مصر
    رحلت 1345ش یا 1386ق یا 1966م
    اساتید عباس محمود عقاد

    ابوالاعلی‌ مودودی

    برخی آثار التصویر الفنی فی القرآن

    في ظلال القرآن

    کد مؤلف AUTHORCODE01232AUTHORCODE

    سید‌ ‎قطب ابراهیم حسین شاذلى (1324-1386ق)، نویسنده، نظریه پرداز، ادیب، شاعر، از اندیشوران و دعوتگران و مدافعان بزرگ عرصۀ حرکت اسلامى معاصر، مؤلف کتاب في ظلال القرآن

    ولادت

    سید قطب در سال 1906میلادى در روستاى «موشه» از توابع استان اسیوط مصر که به روستاى عبدالفتاح نیز معروف است، دیده به جهان گشود.

    پدرش حاج ابراهیم از معتمدین منطقه و روستا بود که از نظر سیاسى عضو حزب‌اللواى مصر و منزلش مرکز امور سیاسى روستا بود. در جریان انقلاب 1919 میلادى در مصر، اجتماعات علنى و سرى تشکیل داد و راه انقلاب را به مردم مى‌‏‌آموخت.

    حاجى قطب ابراهیم دوبار ازدواج کرد که حاصل ازدواج اول یک دختر و حاصل ازدواج دوم سه دختر و دو پسر بود که همگى به نوعی با دولت وقت درگیر شدند و همه آن‏ها طعم تلخ زندان را چشیدند. هنگامى که سید قطب به جرم اسلام‏‌خواهى، به زندان افتاد، خواهرش نفیسه و خواهرزاده‏‌هایش رفعت و عزمى نیز دستگیر و روانه زندان شده، مورد اذیت و آزار قرار گرفتند. پس از مدتى نفیسه آزاد شد؛ ولى فرزندان نفیسه یعنى رفعت و عزمى در زندان ماندند. دولت از رفعت خواست ضد دایی‌اش سید قطب شهادت بدهد تا آزاد شود؛ ولى او نپذیرفت و زیر شکنجه‌‏هاى شدید مأموران زندان شهید شد؛ ولى‏ عزمى پس از مدتى رهایى یافت.

    تحصیلات

    پس از گذراندن دوران کودکى، سید در سال 1912 میلادى به مدرسه رفت. سید در سال دوم ابتدایى مشغول تحصیل بود که تصمیم گرفت هم درس بخواند و هم قرآن حفظ کند و در نتیجه، در سال دوم ابتدایى حفظ قرآن را آغاز کرد و در سال چهارم ابتدایى یعنى در ده سالگى حافظ کل قرآن کریم شد. وى به کتاب و کتابخوانى بسیار علاقه داشت؛ به طورى که بین مردم روستا به این صفت معروف شده بود.

    سید قطب به مدت دو سال به سبب اوضاع آشفته داخلى نتوانست تحصیلات خود را ادامه دهد؛ اما در سال 1920میلادى براى ادامه تحصیل به قاهره سفر کرد و در منزل دایى‌‏اش، احمد حسین عثمان سکونت گزید. حدود 16سالگى وارد دانش‏سراى عبدالعزیز قاهره شد. او بعد از اتمام دوره دانش‏سرا به استخدام وزارت تعلیم و تربیت درآمد و بعد آن دوران دانشجویی را تجربه کرد. او زمانى دانشجوى دانشگاه دارالعلوم بود که ریاست دانشگاه را دکتر طه حسین به عهده داشت. در سال سوم دوره دانشجویى، کنفرانسى به وسیله ریاست دانشگاه ترتیب داده شد تا سید در آن سخنرانى کند. او با مقاله‌‏اى تحت عنوان «مهمه الشاعر فى الحیاه، شعر الجیل الحاضر» همگان را به شگفتى واداشت.

    وى در زمان دانشجویى بسیار با نشاط و آگاه بود و با شجاعت از اوضاع علمى و فرهنگى دانشگاه انتقاد مى‌‏کرد. سید در 1932 میلادى با مدرک لیسانس در رشته ادبیات عرب، از دانشکده دارالعلوم فارغ التحصیل شد و همان سال در تشکیل جماعتى به نام جماعت دارالعلوم مشارکت کرد. هدف این جمعیت که از بین فارغ‌التحصیلان دارالعلوم انتخاب مى‌‏شدند، دفاع از ادب و لغت عربى بود که به همین مناسبت مجله‏اى به نام «دارالعلوم» منتشر مى‌‏کرد. سید علاوه بر امر تدریس در مدارس مختلف مصر، به ترتیب در بخشهاى روابط عمومى، آمار، بازرس مدارس ابتدایى وزارت تعلیم و تربیت مشغول فعالیت بود.[۱]

    استادان و افراد تأثیرگذار بر سید قطب

    1. ابوالاعلی‌ مودودی (۱۹۷۹میلادی): مودودی، یکی از متفکران بزرگ پاکستانی معتقد به ضرورت تشکیل جامعه اسلامی و مبارزه با استعمار بود.
      وی در سال ۱۹۴۱ میلادی در هندوستان، حزب «جماعت اسلامی» را تأسیس کرد که شباهت بسیاری به تشکیلات اخوان‌المسلمین مصر داشت.
      وی نویسنده کتاب‌های الاسلام الیوم، منهاج الانقلاب‌الاسلامي، الحکومة الاسلاميه، الاسلام و المدینه، تدوین الدستور الاسلامي و المصطلحات الاربعة فی القرآن است و سید قطب در زندان با افکار و آثار او آشنا شد.
      از نظر ابوالاعلی مودودی، اسلام دین کاملی است و اگر کسی به بخشی از اسلام عمل کند و بخش دیگری را رها سازد، مرتکب ارتداد جزئی می‌شود.
      آثار ابوالاعلی تأثیر شگرفی بر فکر و ذهن سید قطب داشته است تا جایی‌که آن هنگام که سید دستگیر شد، در پاسخ این پرسش که آیا افکارت را از مودودی گرفته‌ای، پاسخ داد: فکر و نظر من همان اندیشه‌های ابوالاعلی مودودی است.
    2. عباس محمود عقاد: سید قطب پس از ورود به قاهره به واسطه دایی‌اش، احمد حسین عثمان با او آشنا شد و به دلیل مشترکاتی که سید با او داشت، تحت تأثیر افکار او قرار گرفت.
      سید مدتی در مدرسه عقادیه که زیر نظر عقاد اداره می‌شد، درس خواند و در این مدت با افکار و عقاید او آشنا شد؛ اما پس از مدتی آثار ادبی او را نقد کرد.
      زمانی‌که سید در سال ۱۹۵۱ میلادی به طور رسمی به اخوان المسلمین پیوست، عقاد که با اخوان المسلمین به شدت مخالف بود، از سید قطب انتقاد کرد و تحت مقاله‌ای با عنوان «ارادة الغفلة» به سید بی‌حرمتی کرد.

    فعالیت‌های مطبوعاتی سید قطب

    سید قطب از سنین نوجوانی در مطبوعات مصر مقاله می‌نوشت و به روزنامه‌نگاری علاقه بسیاری داشت.

    اولین مقاله وی در سن شانزده سالگی در مجله”صحیفه بلاغ” به چاپ رسید و ایشان هم‌چنین با نشریات معروفی چون البلاغ الاسبوعی، الجهاد، الاهرام و… همکاری می‌کرد.

    او در مجله “اللواء الجدید” که توسط شاخه جوان حزب وطنی مصر چاپ می‌شد مقاله می‌نوشت؛ اما حتی پس از تعطیلی این مجله دست از مبارزه نکشید و به عنوان سردبیر و نویسنده مجله “الدعوه” کار خود را ادامه داد.

    در سال ۱۹۴۸میلادی با همکاری جمعیت اخوان المسلمین مجله “الفکر الجدید” را تأسیس کرد؛ راه و روش مجله الفکر الجدید که مجله‌ای انقلابی بود، طرفداری از اصلاحات و تغییر روش‌های حاکم بود.

    سید قطب در طول حیات ۲۵ ساله مطبوعاتی خود ۴۵۵ مقاله و قصیده در مجلات و روزنامه‌های مختلف مصر به چاپ رساند.[۲]

    شهادت

    سرانجام پس از چهار ماه به دستور جمال عبدالناصر سید قطب و چند نفر از رهبران اخوان‌المسلمین به اعدام محکوم شدند. هنگامی که رأی دادگاه خوانده شد سید گفت: «من پیش از این هم می‌دانستم طبقه حاکم نمی‌خواهد من زنده بمانم. بار دیگر اعلام می‌کنم که نه پشیمان هستم و نه اظهار ندامت می‌کنم و نه از این رأی اندوهناکم؛ بلکه خوشحال و مسرورم که در راه هدف مقدس و ایده‌آلم کشته شده‌ام. البته تاریخ آینده درباره ما و حکومت داوری خواهد کرد که کدام یک از ما صادق و برحقیم».

    سرانجام روز اعدام فرا رسید. 29/8/1966م. مطابق با 7/3/1345ش. هنگام طلوع خورشید سید قطب و دوستانش به سوی جوخه اعدام هدایت شدند. سید سربلند و با روی گشاده و خندان جمله‌ای به سربازان گفت که ترجمه‌اش شعر اقبال لاهوری است: نشان مرد مؤمن با تو می‌گویم / که چون مرگش رسد خندان بمیرد.

    سپس تفنگها به سوی وی نشانه گرفته شد و او با آوای صفیر گلوله‌ها پرواز کرد و در سن 60 سالگی به شهادت رسید.

    آثار

    سید قطب آثار ارزنده‌ای به جهان اسلام عرضه کرد و بسیاری از تألیفات او به زبان فارسی ترجمه شده است. آثاری که از او تاکنون به زبان فارسی ترجمه شده، چنین است:

    1. آفرینش هنری در قرآن، ترجمه محمدمهدی فولادوند.
    2. آینده در قلمرو اسلام، ترجمه آیت‌الله علی خامنه‌ای.
    3. اسلام و صلح جهانی، ترجمه و توضیح هادی خسروشاهی و زین العابدین قربانی.
    4. ترجمه تفسیر فی ظلال القرآن، آیت‌الله علی خامنه‌ای و تصحیح حسن نیری.
    5. ترجمه فارسی فی ظلال القرآن، ترجمه مصطفی خرم دل.
    6. چرا اعدامم کردند؟ ترجمه مصطفی اربابی.
    7. دور نمای رستاخیز در ادیان پیشین و قرآن، ترجمه غلامرضا خسروی حسینی، مقدمه از جلال‌الدین مجتبوی.
    8. عدالت اجتماعی در اسلام: مباحثی در زمینه‌های جامعه، اقتصاد، سیاست و حکومت، ترجمه و توضیحات سید هادی خسروشاهی و محمدعلی گرامی.
    9. فاجعه تمدن و رسالت اسلام، ترجمه علی حجتی کرمانی.
    10. فی ظلال القرآن، ترجمه محمدعلی عابدی.
    11. ما چه می‌گوییم، ترجمه و تفصیل از هادی خسروشاهی.
    12. نامه سید قطب به خواهرش آمنه، ترجمه جلال معروفیان.
    13. نشانه‌های راه، ترجمه محمود محمودی.
    14. ویژگی‌های ایدئولوژی اسلامی، ترجمه محمد خامنه‌ای.

    سید قطب افزون بر این آثار، کتاب‌های دیگری نیز نوشته که در زمان زندگی او چاپ شده‌اند که به برخی از آن‌ها اشاره می‌شود:

    1. الاسلام و مشکلات الحضاره، سید قطب.
    2. التصویر الفنی فی القرآن، سید قطب.
    3. هذاالدین، سید قطب.
    4. خصائص التصور الاسلامي و مقوماته، سید قطب.
    5. مهمة الشاعر فی الحیاه و شعر الجیل الحاضر، سید قطب.
    6. الشاطئ المجهول، سید قطب.
    7. نقد کتاب مستقبل الثقافة فی مصر، سید قطب.
    8. الأطیاف الاربعه، سید قطب.
    9. طفل من القریه، سید قطب.
    10. المدینة المسحوره، سید قطب.
    11. العدالة الاجتماعیة فی الاسلام، سید قطب..
    12. معرکة الاسلام و الرأسمالیه، سید قطب، بیروت، (این کتاب توسط آیت‌الله سید محمد شیرازی به زبان فارسی ترجمه شده و به نام «اسلام و سرمایه‌داری» در تهران به چاپ رسیده است.)
    13. السلام العالمی و الاسلام، سید قطب.
    14. تفسیر فی ظلال القرآن، سید قطب.[۳]

    پانویس

    1. ↑ خبرگزاری تقریب
    2. ↑ پایگاه سراج 8
    3. ↑ خبرگزاری تقریب


    منابع مقاله

    1. خبرگزاری تقریب
    2. پایگاه سراج 8
    3. ویکی‌پدیای عربی

    وابسته‌ها

    برگرفته از «https://fa.wikinoor.ir/w/index.php?title=سید_قطب&oldid=731038»