۱۱۸٬۷۱۶
ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' ،' به '،') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'رده:تاریخ↵رده:تاریخ ایران' به 'رده:تاریخ رده:تاریخ آسیا رده:تاریخ ایران') |
||
(۲۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | |||
| تصویر =NUR12046J1.jpg | |||
| عنوان =نظام ایالات در دوره صفویه | |||
| | | عنوانهای دیگر = | ||
| پدیدآوران = | |||
[[جهانداری، کیکاووس]] (مترجم) | |||
| | |||
| | |||
[[ | [[رهربرن، کلاوس میشائل]] (نویسنده) | ||
| زبان =فارسی | |||
|زبان | | کد کنگره =DSR 1179 /ر4ن6 1349* | ||
| موضوع = | |||
ایران - تاریخ - صفویان، 907 - 1148ق. | |||
|کد کنگره | | ناشر = | ||
شرکت انتشارات علمی و فرهنگی | |||
| مکان نشر =تهران - ایران | |||
|موضوع | | سال نشر = 1349 ش | ||
|ناشر | |||
|مکان نشر | |||
|سال نشر | |||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE12046AUTOMATIONCODE | |||
| چاپ =3 | |||
| تعداد جلد =1 | |||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =12046 | |||
| کتابخوان همراه نور =12046 | |||
| کد پدیدآور = | |||
| پس از = | |||
| پیش از = | |||
}} | |||
'''نظام ايالات در دوره صفويه'''، تألیف [[رهربرن، کلاوس میشائل|رهر برن]] با ترجمه [[جهانداری، کیکاووس|كيكاوس جهاندارى]] به زبان فارسى درباره ايالات و وضع حكام در دوره صفويه مىباشد. اين كتاب يكى از مهمترين منابع دوره صفويه بوده و چنانكه خود مؤلف اشاره فرموده، در ضمن گزارش ايلات اين دوره به اختلافات و كشمكشهاى بين روساى طوايف قزلباش و مقام سلطنت اشاره شده است. مؤلف در كنار گزارش اين اخبار، هدف خود را از نوشتن كتاب، بحث درباره تلاش پادشاهان براى قبضه قدرت به صورت مطلق و كوشش دربار براى تضعيف موقع حكام ايالات مىباشد. | |||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
كتاب؛ شامل يك ديباچه و سه بخش مىباشد و در پايان كتاب نيز به مأخذ و فهرست مطالب اشاره شده است. مطالب كتاب به صورت تحقيقى و با نثرى ساده و روان نوشته شده است. | |||
كتاب؛ شامل يك ديباچه و سه بخش مىباشد و در پايان كتاب نيز به | |||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
ديباچه كتاب از مؤلف تنها به چگونگى نوشتن كتاب پرداخته است. در بخش اول كتاب با نام «حكام ايالات مملكت» خود از بخشهاى متعددى تشكيل شده است. | |||
الف - ملاحظات تاريخى - جغرافيايى: مؤلف بعد از اشاره به كمبود منابع در اين دوره به غير از سفرنامهها و كتاب تذكرالملوك، ايالات صفويه را به نوزده عدد تقسيم و هر كدام را نام و به ترتيب هر كدام را شرح مىكند؛ همانند: شيروان، قرباغ، ايروان، آذربايجان، دياربكر، کرمانشاهان و كلهر: «از سرزمينى كه بين ايالات كردستان، لرستان و همدان واقع است و کرمانشاهان ناميده مىشود، به ندرت در مآخذ ما ذكرى به ميان مىآيد.» | |||
الف - ملاحظات تاريخى - جغرافيايى: | |||
ب - مراتب، مناصب و عناوين: اين بخش به چگونگى انتصاب و دارا شدن اشخاص مراتب و مناصب حكومتى پرداخته شده است؛ همانند: «متنفذترين امرا يعنى حكام ايالات بزرگ و مقتدرترين حكام درجه دوم همه خان و حكام كم اهميتتر سلطان بودند. بيگ به كسانى اطلاق ميشد كه در آينده مىبايست به اميرى برسند». | ب - مراتب، مناصب و عناوين: اين بخش به چگونگى انتصاب و دارا شدن اشخاص مراتب و مناصب حكومتى پرداخته شده است؛ همانند: «متنفذترين امرا يعنى حكام ايالات بزرگ و مقتدرترين حكام درجه دوم همه خان و حكام كم اهميتتر سلطان بودند. بيگ به كسانى اطلاق ميشد كه در آينده مىبايست به اميرى برسند». | ||
عناوينى؛ مانند خانلربيگى، بيگلربيگى، خان قورچى باشى، ... در اين بخش توضيح داده شده است. | عناوينى؛ مانند خانلربيگى، بيگلربيگى، خان قورچى باشى،... در اين بخش توضيح داده شده است. | ||
ج - انتصابات: در اين بخش به انتصابات و اينكه انتصاب حكام ايالات به دست پادشاه و همواره با دست نوشته همراه بوده و بعضى مواقع نيز به يكى از صاحب منصابان دربارى محول مىشد، سخن به ميان آمده است. حكام نواحى تحت حكومت هر ايالات به دست حكام همان ايالت صورت مىگرفت. | ج - انتصابات: در اين بخش به انتصابات و اينكه انتصاب حكام ايالات به دست پادشاه و همواره با دست نوشته همراه بوده و بعضى مواقع نيز به يكى از صاحب منصابان دربارى محول مىشد، سخن به ميان آمده است. حكام نواحى تحت حكومت هر ايالات به دست حكام همان ايالت صورت مىگرفت. | ||
خط ۶۵: | خط ۴۷: | ||
ه - وابستگىهاى اجتماعى حكام: اخبارى؛ همانند اينكه شاه به استثناى واليان از نظر انتخاب حكام كاملا مستقل بودند و اين كه بيشتر حكام از سران طوايف قزلباش بودند. در اين قسمت در جدولى بيگلربيگىهاى زمان شاه عباس اول، شاه صفوى و شاه عباس دوم بيان شده است. همچنين فهرست شاهزادگانى كه در ايالات بودهاند، هم آورده شده است. | ه - وابستگىهاى اجتماعى حكام: اخبارى؛ همانند اينكه شاه به استثناى واليان از نظر انتخاب حكام كاملا مستقل بودند و اين كه بيشتر حكام از سران طوايف قزلباش بودند. در اين قسمت در جدولى بيگلربيگىهاى زمان شاه عباس اول، شاه صفوى و شاه عباس دوم بيان شده است. همچنين فهرست شاهزادگانى كه در ايالات بودهاند، هم آورده شده است. | ||
و - اختيارات حكام: | و - اختيارات حكام: | ||
#اختيارات نظامى: كه به اختيارات حكام ولايات در امور نظامى آنها پرداخته شده است و نمونهاى از اين آمار را ذكر كرده است. كه چه تعداد اسب و سلاح و.... در اختيار ايشان بوده است. | |||
#اختيارات مالى: | |||
#:ايالات به عنوان تيول در اختيار حكام واقع مىشد و آنها در برابر آن موظف به پرداخت مقدار معينى مواجب سالانه بودند، لذا آنها هم بخشهاى تحت تسلط خويش را به حكام محلى تيول مىدادند. | |||
ايالات به عنوان تيول در اختيار حكام واقع مىشد و آنها در برابر آن موظف به پرداخت مقدار معينى مواجب سالانه بودند، لذا آنها هم بخشهاى تحت تسلط خويش را به حكام محلى تيول مىدادند. | #اختيارات قضايى حكام: | ||
#:كه حكام به عنوان عالىترين مرجع دولتى حق نظارت عمومى بر سازمانهاى ادارى و قضايى حوزه حكومتى خود داشتند. | |||
#حكام و تشكيلات دينى: | |||
كه حكام به عنوان عالىترين مرجع دولتى حق نظارت عمومى بر سازمانهاى ادارى و قضايى حوزه حكومتى خود داشتند. | |||
اين بخش به روابط و مناسبات حاكم با احكام شرعى و فقهى اشاره دارد. | اين بخش به روابط و مناسبات حاكم با احكام شرعى و فقهى اشاره دارد. | ||
خط ۸۵: | خط ۶۳: | ||
ط - وزراى حكامى كه از طرف مركز منصوب شدهاند: كه اطلاعاتى از ايالات متعدد در زير عنوانهايى مثل ملاحظات تاريخى - جغرافيايى، اختيارات مىدهد. | ط - وزراى حكامى كه از طرف مركز منصوب شدهاند: كه اطلاعاتى از ايالات متعدد در زير عنوانهايى مثل ملاحظات تاريخى - جغرافيايى، اختيارات مىدهد. | ||
در بخش دوم با | در بخش دوم با نام «وزراى كل» كه به بحثهاى تاريخى و جغرافيايى اين وزرا در هر دوره و اختيارات آنها پرداخته است. | ||
در بخش پايانى كتاب | در بخش پايانى كتاب «وزراى ايالات خاصه»: الف - ملاحظات تاريخى - جغرافيايى: كه به گزارشى از ايالات خاصه و تاريخ و مناطق مختلف در جداولى در دوران شاه عباس اول گزارش شده است. ب - اداره ايالات خاصه: كه به مناسبات وزير ايالات با ساير عمال حكومت پرداخته شده است. ج - خاصه و خالصه: به توضيح اين الفاظ و تفاوت آنها پرداخته شده است. د - املاك خاصه و تناسب قدرت در مملكت: اينكه وضع و خصوصيات املاك خاصه منعكس كننده تقسيم قدرت در مملكت است. | ||
==وضعيت == | ==وضعيت == | ||
خط ۹۴: | خط ۷۲: | ||
كتاب داراى پانوشتهاى و توضيحات مىباشد. در بخش فهرستها به فهرست اعلام جغرافيايى، نام اشخاص، قبايل و امم، مشاغل، عناوين و اصطلاحات خاص اشاره شده است. كتاب حاوى نمودار سلسله صفويه و نقشه حكومت ايشان نيز مىباشد. | كتاب داراى پانوشتهاى و توضيحات مىباشد. در بخش فهرستها به فهرست اعلام جغرافيايى، نام اشخاص، قبايل و امم، مشاغل، عناوين و اصطلاحات خاص اشاره شده است. كتاب حاوى نمودار سلسله صفويه و نقشه حكومت ايشان نيز مىباشد. | ||
==منابع== | ==منابع مقاله== | ||
مقدمه و متن كتاب. | مقدمه و متن كتاب. | ||
==وابستهها== | |||
{{وابستهها}} | |||
[[رده:کتابشناسی]] | [[رده:کتابشناسی]] | ||
[[رده:تاریخ]] | [[رده:تاریخ]] | ||
[[رده:تاریخ آسیا]] | |||
[[رده:تاریخ ایران]] | [[رده:تاریخ ایران]] | ||
[[رده:سلسلهها، تقسیم بندی دوره ای]] | |||
[[رده:سلسلههای پس از اسلام]] |