حديث سد الأبواب: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'موضع‌گیری ' به 'موضع‌گیری '
جز (جایگزینی متن - 'ابن‌ع' به 'ابن‌ ع')
جز (جایگزینی متن - 'موضع‌گیری ' به 'موضع‌گیری ')
 
(یک نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
خط ۳۷: خط ۳۷:
در مبحث دوم، وراونه شدن حدیث توسط علمای اهل سنت مورد بحث قرار گرفته است. پیش از این مطرح شد که پیامبر خدا(ص) حدیث سد ابواب را درباره [[علی بن ابی‎طالب(ع)، امام اول|حضرت على(ع)]] بیان فرموده و این حدیث به تواتر نقل شده است؛ ولى برخى معاندان، چون نتوانستند اصل حدیث را انکار کنند؛ ازاین‌رو نسبت آن را از «على» به «ابوبکر» تغییر دادند و در این راستا «حديث الخوخة» (حدیث دریچه) را جعل کردند؛ یعنى هم، نام على(ع) را تغییر دادند و هم کلمه «در» را با «دریچه» تعویض کردند. این حدیث وارونه را [[بخاری، محمد بن اسماعیل|بخارى]]، مسلم، ترمذى، [[ابن حنبل، احمد بن محمد|احمد بن حنبل]] و دیگر عالمان از متقدّمین و متأخّرین نقل کرده‌اند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/30928/1/13 ر.ک: همان، ص‌13]؛ [https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/33172/1/25 همان، ص‌25]</ref>
در مبحث دوم، وراونه شدن حدیث توسط علمای اهل سنت مورد بحث قرار گرفته است. پیش از این مطرح شد که پیامبر خدا(ص) حدیث سد ابواب را درباره [[علی بن ابی‎طالب(ع)، امام اول|حضرت على(ع)]] بیان فرموده و این حدیث به تواتر نقل شده است؛ ولى برخى معاندان، چون نتوانستند اصل حدیث را انکار کنند؛ ازاین‌رو نسبت آن را از «على» به «ابوبکر» تغییر دادند و در این راستا «حديث الخوخة» (حدیث دریچه) را جعل کردند؛ یعنى هم، نام على(ع) را تغییر دادند و هم کلمه «در» را با «دریچه» تعویض کردند. این حدیث وارونه را [[بخاری، محمد بن اسماعیل|بخارى]]، مسلم، ترمذى، [[ابن حنبل، احمد بن محمد|احمد بن حنبل]] و دیگر عالمان از متقدّمین و متأخّرین نقل کرده‌اند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/30928/1/13 ر.ک: همان، ص‌13]؛ [https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/33172/1/25 همان، ص‌25]</ref>


بخاری این حدیث وارونه را در چند بخش از کتاب خود نقل کرده است. او با ذکر سند، این روایت را از عکرمه از [[ابن‌ عباس، عبدالله بن عباس|ابن عباس]] چنین نقل می‌کند: رسول خدا(ص) در دوران بیمارى خود که به فوت آن‌حضرت انجامید، در حالى از خانه بیرون آمد که سر خود را با پارچه‌اى بسته بود. او پس از وارد شدن به مسجد، بر فراز منبر نشست. پس از آنکه خدا را ستود و به او درود فرستاد فرمود: در میان مردم کسى بخشنده‌تر از ابوبکر بن ابى‌قحافه نیست که جان و مالش را براى من ارزانى داشته باشد؛ اگر مى‌خواستم از میان مردم دوستى براى خود برگزینم، به‌یقین ابوبکر را برمى‌گزیدم، ولى برادرى و دوستى اسلامى برتر است. هر دریچه خانه‌اى را که به این مسجد باز مى‌شود جز دریچه خانه ابوبکر ببندید<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/30928/1/13 ر.ک: همان، ص‌13]؛ [https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/33172/1/26 همان، ص‌26]</ref>
بخاری این حدیث وارونه را در چند بخش از کتاب خود نقل کرده است. او با ذکر سند، این روایت را از عکرمه از [[ابن عباس، عبدالله بن عباس|ابن عباس]] چنین نقل می‌کند: رسول خدا(ص) در دوران بیمارى خود که به فوت آن‌حضرت انجامید، در حالى از خانه بیرون آمد که سر خود را با پارچه‌اى بسته بود. او پس از وارد شدن به مسجد، بر فراز منبر نشست. پس از آنکه خدا را ستود و به او درود فرستاد فرمود: در میان مردم کسى بخشنده‌تر از ابوبکر بن ابى‌قحافه نیست که جان و مالش را براى من ارزانى داشته باشد؛ اگر مى‌خواستم از میان مردم دوستى براى خود برگزینم، به‌یقین ابوبکر را برمى‌گزیدم، ولى برادرى و دوستى اسلامى برتر است. هر دریچه خانه‌اى را که به این مسجد باز مى‌شود جز دریچه خانه ابوبکر ببندید<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/30928/1/13 ر.ک: همان، ص‌13]؛ [https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/33172/1/26 همان، ص‌26]</ref>


نویسنده در ادامه با بررسی سندی دو روایتی که بخاری و مسلم از [[ابن‌ عباس، عبدالله بن عباس|ابن عباس]] و ابوسعید خدری نقل کرده‌اند، هر دو سند را از درجه اعتبار ساقط می‌داند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/30928/1/18 ر.ک: همان، ص‌18]؛ [https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/33172/1/32 همان، ص‌32]</ref>
نویسنده در ادامه با بررسی سندی دو روایتی که بخاری و مسلم از [[ابن عباس، عبدالله بن عباس|ابن عباس]] و ابوسعید خدری نقل کرده‌اند، هر دو سند را از درجه اعتبار ساقط می‌داند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/30928/1/18 ر.ک: همان، ص‌18]؛ [https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/33172/1/32 همان، ص‌32]</ref>


در سومین بخش کتاب اظهار نظرهای علمای اهل سنت در رابطه به حدیث سد ابواب ذکر شده است؛ مثلاً ابن حجر عسقلانى در این‌باره به‌طور مفصّل سخن گفته و مى‌نویسد: خطّابى، ابن بطّال و دیگران درباره این حدیث گفته‌اند: در این حدیث ویژگى روشنى براى ابوبکر وجود دارد و اشاره محکمى بر استحقاق وى براى خلافت و جانشینى است؛ به‌خصوص آنکه ثابت شده که این قضیه در واپسین لحظات زندگى پیامبر(ص) رخ داده است؛ همان موقع که آن‌حضرت به مردم امر فرمود که کسى جز ابوبکر پیش‌نماز آنان نشود<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/30928/1/35 ر.ک: همان، ص‌35]؛ همان، ص‌59</ref>
در سومین بخش کتاب اظهار نظرهای علمای اهل سنت در رابطه به حدیث سد ابواب ذکر شده است؛ مثلاً ابن حجر عسقلانى در این‌باره به‌طور مفصّل سخن گفته و مى‌نویسد: خطّابى، ابن بطّال و دیگران درباره این حدیث گفته‌اند: در این حدیث ویژگى روشنى براى ابوبکر وجود دارد و اشاره محکمى بر استحقاق وى براى خلافت و جانشینى است؛ به‌خصوص آنکه ثابت شده که این قضیه در واپسین لحظات زندگى پیامبر(ص) رخ داده است؛ همان موقع که آن‌حضرت به مردم امر فرمود که کسى جز ابوبکر پیش‌نماز آنان نشود<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/30928/1/35 ر.ک: همان، ص‌35]؛ همان، ص‌59</ref>
خط ۴۵: خط ۴۵:
میلانی سپس با ذکر مطالب و استدلال‌های علمای اهل سنت چنین نتیجه‌گیری می‌کند: پریشانى و اختلاف در بیان استدلال بر کسى پوشیده نیست؛ بلکه پژوهشگر و محقق درمى‌یابد که نظر برخى از آن‌ها در جایى، با نظر دیگرش در جاى دیگر مغایرت دارد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/30928/1/40 ر.ک: همان، ص40]؛ [https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/33172/1/67 همان، ص‌67]</ref>
میلانی سپس با ذکر مطالب و استدلال‌های علمای اهل سنت چنین نتیجه‌گیری می‌کند: پریشانى و اختلاف در بیان استدلال بر کسى پوشیده نیست؛ بلکه پژوهشگر و محقق درمى‌یابد که نظر برخى از آن‌ها در جایى، با نظر دیگرش در جاى دیگر مغایرت دارد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/30928/1/40 ر.ک: همان، ص40]؛ [https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/33172/1/67 همان، ص‌67]</ref>


آخرین مبحث کتاب به بررسی نظریه صحیح پرداخته و موضع‌گیری علمای اهل سنت در مقابل حدیث سدا ابواب را چنین دسته‌بندی کرده است:
آخرین مبحث کتاب به بررسی نظریه صحیح پرداخته و موضع‌گیری علمای اهل سنت در مقابل حدیث سدا ابواب را چنین دسته‌بندی کرده است:
# برخى از آن‌ها اصل حدیث «سدّوا الأبواب إلّا باب علي»؛ «همه درها جز در خانه على را ببندید» را ذکر نکردند و آن را نه نفى نمودند و نه اثبات. از این گروه مى‌توان نَوَوى در شرح [[صحیح مسلم]]، کرمانى در شرح بُخارى و ابن سید الناس در سیره خود نام برد.  
# برخى از آن‌ها اصل حدیث «سدّوا الأبواب إلّا باب علي»؛ «همه درها جز در خانه على را ببندید» را ذکر نکردند و آن را نه نفى نمودند و نه اثبات. از این گروه مى‌توان نَوَوى در شرح [[صحیح مسلم]]، کرمانى در شرح بُخارى و ابن سید الناس در سیره خود نام برد.  
# برخى این حدیث را آورده‌اند، ولى سخنانشان درباره آن ناهمگون است. از این گروه مى‌توان عینى را نام برد که به ‌نظر مى‌رسد در یک ‌جا این حدیث را رد کرده است، یا حدیث «دریچه» را بر آن ترجیح داده است و در جاى دیگر - بر اساس گفته طَحاوى و دیگران - خواسته است دو حدیث را جمع کند.  
# برخى این حدیث را آورده‌اند، ولى سخنانشان درباره آن ناهمگون است. از این گروه مى‌توان عینى را نام برد که به ‌نظر مى‌رسد در یک ‌جا این حدیث را رد کرده است، یا حدیث «دریچه» را بر آن ترجیح داده است و در جاى دیگر - بر اساس گفته طَحاوى و دیگران - خواسته است دو حدیث را جمع کند.