أعلام مالقة: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'ابن‌عسکر، محمد بن علي' به 'ابن عسکر، محمد بن علی') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - '(مقدمه نویس)' به '(مقدمه‌نویس)') |
||
| (۱۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۳: | خط ۳: | ||
| عنوان =أعلام مالقة | | عنوان =أعلام مالقة | ||
| عنوان‌های دیگر = | | عنوان‌های دیگر = | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[ابن عسکر، محمد بن علی]] (نویسنده) | [[ابن عسکر، محمد بن علی]] (نویسنده) | ||
[[ترغي، عبدالله بن مرابط]] ( | [[ترغي، عبدالله بن مرابط]] (مقدمه‌نویس) | ||
[[ابن خمیس، محمد بن محمد]] (نویسنده) | [[ابن خمیس، محمد بن محمد]] (نویسنده) | ||
| زبان =عربی | | زبان =عربی | ||
| کد کنگره =DP 302 /الف2الف6 | | کد کنگره =DP 302 /الف2الف6 | ||
| موضوع = | | موضوع = | ||
1.مالاگا - تاريخ | 1.مالاگا - تاريخ | ||
2.مالاگا - | 2.مالاگا - سرگذشت‌نامه | ||
| ناشر = | |||
| ناشر = | |||
دار الأمان-دار الغرب الإسلامی | دار الأمان-دار الغرب الإسلامی | ||
| مکان نشر =مغرب - رباط؛ لبنان - بيروت | | مکان نشر =مغرب - رباط؛ لبنان - بيروت | ||
| سال نشر =1999م , 1420ق | | سال نشر =1999م , 1420ق | ||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE11715AUTOMATIONCODE | | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE11715AUTOMATIONCODE | ||
| چاپ =1 | | چاپ =1 | ||
| تعداد جلد =1 | | تعداد جلد =1 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | | کتابخانۀ دیجیتال نور =11715 | ||
| کتابخوان همراه نور =11715 | |||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''أعلام مالقة'''، اثر ابوعبدالله محمد بن علی بن عبیدالله بن خضر بن هارون | '''أعلام مالقة'''، اثر [[ابن عسکر، محمد بن علی|ابوعبدالله محمد بن علی بن عبیدالله بن خضر بن هارون غسانی]]، معروف به [[ابن عسکر، محمد بن علی|ابن عسکر]] و [[ابن خمیس، محمد بن محمد|ابوبکر محمد بن محمد بن علی بن خمیس]] دربردارنده زندگی نامه برخی از علما، فقها، ادبا و شعرای مالقه - یا مالاگا، شهری است در بخش خودمختار‌اندلس در کشور اسپانیا مرکز شهرستانی به همین نام (لغت نامه دهخدا، مدخل مالقه) - یا کسانی که به آن وارد شده یا مدتی در آن، ساکن بوده‌اند. | ||
نام دیگر کتاب، «مطلع الأنوار و نزهة البصائر و الأبصار فی ما احتوت علیه مالقة من الأعلام و الرؤساء و الأخیار و تقیید ما لهم من المناقب و الآثار» می‌باشد.<ref>ر.ک: مقدمه کتاب، ص22</ref> | نام دیگر کتاب، «مطلع الأنوار و نزهة البصائر و الأبصار فی ما احتوت علیه مالقة من الأعلام و الرؤساء و الأخیار و تقیید ما لهم من المناقب و الآثار» می‌باشد.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/7699/1/22 ر.ک: مقدمه کتاب، ص22]</ref> | ||
کتاب در ابتدا توسط ابن عسکر نوشته شده، اما به دلیل فرارسیدن مرگش، کار او ناتمام مانده، ولذا | کتاب در ابتدا توسط [[ابن عسکر، محمد بن علی|ابن عسکر]] نوشته شده، اما به دلیل فرارسیدن مرگش، کار او ناتمام مانده، ولذا خواهرزاده‌اش [[ابن خمیس، محمد بن محمد|ابن خمیس]]، کتاب را به سرانجام رسانده است.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/25240/360 ر.ک: القاضی، محمد، 1422، ص360]</ref> | ||
تحقیق، تخریج و پاورقی‌های کتاب، توسط عبدالله بن مرابط ترغی صورت گرفته است. | تحقیق، تخریج و پاورقی‌های کتاب، توسط [[ترغي، عبدالله بن مرابط|عبدالله بن مرابط ترغی]] صورت گرفته است. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
کتاب با دو مقدمه از محقق و نویسنده آغاز و اسامی افراد، به ترتیب حروف الفبا، از حرف میم تا یاء، تنظیم شده است. | کتاب با دو مقدمه از محقق و نویسنده آغاز و اسامی افراد، به ترتیب حروف الفبا، از حرف میم تا یاء، تنظیم شده است. | ||
روش نویسنده بدین گونه است که ابتدا نام کامل شخص را آورده و سپس، به ذکر کنیه او پرداخته و پس از آن، اگر شخص از اهالی مالقه بوده، به این امر اشاره کرده و در غیر این صورت، نام شهری که از آن آمده است را ذکر نموده و در صورت مجهول بودن شهر او، با عبارت «ورد علینا» یا عباراتی دیگر نظیر آن، به این امر تصریح نموده که از اهالی مالقه نبوده و بدانجا نقل مکان کرده است. پس از آن، اسامی شیوخ، شاگردان، سفرها، تألیفات و | روش نویسنده بدین گونه است که ابتدا نام کامل شخص را آورده و سپس، به ذکر کنیه او پرداخته و پس از آن، اگر شخص از اهالی مالقه بوده، به این امر اشاره کرده و در غیر این صورت، نام شهری که از آن آمده است را ذکر نموده و در صورت مجهول بودن شهر او، با عبارت «ورد علینا» یا عباراتی دیگر نظیر آن، به این امر تصریح نموده که از اهالی مالقه نبوده و بدانجا نقل مکان کرده است. پس از آن، اسامی شیوخ، شاگردان، سفرها، تألیفات و مهم‌ترین مشاغلی که به عهده داشته ذکر گردیده و سپس، به عنوان نمونه، به شعر و نثر وی اشاره‌ای شده و در پایان، با ذکر تاریخ وفات، ترجمه شخص، به اتمام رسیده است.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/25240/360 ر.ک: القاضی، محمد، 1422، ص630]</ref> | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
در مقدمه محقق، پس از بیان موضوع و اهمیت کتاب، به تعریف ترجمه و شرح حال نویسی و توضیح اقسام آن پرداخته شده و سپس، زندگی نامه مفصلی از نویسندگان کتاب، ارائه گردیده و در نهایت، توضیحاتی پیرامون اقدامات تحقیقی صورت گرفته در کتاب و نسخ خطی آن، داده شده است.<ref>مقدمه نخست، ص7-70</ref> | در مقدمه محقق، پس از بیان موضوع و اهمیت کتاب، به تعریف ترجمه و شرح حال نویسی و توضیح اقسام آن پرداخته شده و سپس، زندگی نامه مفصلی از نویسندگان کتاب، ارائه گردیده و در نهایت، توضیحاتی پیرامون اقدامات تحقیقی صورت گرفته در کتاب و نسخ خطی آن، داده شده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/7699/1/7 مقدمه نخست، ص7-70]</ref> | ||
در مقدمه کوتاه نویسنده که از چند خط تجاوز نمی‌کند، به موضوع کتاب اشاره شده است.<ref>مقدمه نویسنده، ص73</ref> | در مقدمه کوتاه نویسنده که از چند خط تجاوز نمی‌کند، به موضوع کتاب اشاره شده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/7699/1/73 مقدمه نویسنده، ص73]</ref> | ||
علما و نویسندگان بزرگی در نگارش آثار خویش، به این کتاب ارجاع داده و از آن، به عنوان منبعی معتبر، یاد کرده‌اند که این امر، نشان دهنده اهمیت ویژه کتاب می‌باشد. از جمله این نویسندگان، عبارتند از: ابن عبدالملک مراکشی در «الذیل و التکملة»، ابن زبیر عاصمی در «صلة الصلة»، ابن خطیب سلمانی در | علما و نویسندگان بزرگی در نگارش آثار خویش، به این کتاب ارجاع داده و از آن، به عنوان منبعی معتبر، یاد کرده‌اند که این امر، نشان دهنده اهمیت ویژه کتاب می‌باشد. از جمله این نویسندگان، عبارتند از: ابن عبدالملک مراکشی در «الذیل و التکملة»، ابن زبیر عاصمی در «صلة الصلة»، [[ابن خطیب، محمد بن عبدالله|ابن خطیب سلمانی]] در «[[الإحاطة في أخبار غرناطة|الإحاطة]]» و ابوالحسن نباهی در «المرتبة العلیا».<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/7699/1/37 ر.ک: مقدمه، ص37]</ref> | ||
کتاب، مشتمل بر 174 ترجمه از اعلام و بزرگان مالقه است که | کتاب، مشتمل بر 174 ترجمه از اعلام و بزرگان مالقه است که غالباً در قرن ششم و هفتم زندگی می‌کردند. تعدادی از مترجمین نیز مربوط به قرن پنجم و چهارم و پیش از آن می‌باشند.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/41621/104 الیعلاوی، محمد، 1420، ص104]</ref> | ||
اولین فرد معرفی شده در کتاب، محمد بن عمثیل عاملی، از اهالی مالقه.<ref>متن کتاب، ص73</ref>و آخرین فرد، یوسف بن محمد بن عبدالله بن یحیی بلوی (متوفی 604) می‌باشد.<ref>همان، ص373-379</ref> | اولین فرد معرفی شده در کتاب، محمد بن عمثیل عاملی، از اهالی مالقه.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/7699/1/73 متن کتاب، ص73]</ref>و آخرین فرد، یوسف بن محمد بن عبدالله بن یحیی بلوی (متوفی 604) می‌باشد.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/7699/1/373 همان، ص373-379]</ref> | ||
از دیگر افراد مذکور در کتاب، می‌توان به افراد زیر اشاره کرد: محمد بن عبدالعزیز بن عبدالرحمن بن عبدالله بن عیاش تجیبی.<ref>همان، ص155</ref>، محمد بن حسن بن محمد بن حسن جذام.<ref>همان، ص165</ref>، مسلم بن احمد بن محمد بن قزمان.<ref>همان، ص194</ref>، مسعود بن عبدالله.<ref>همان، ص196</ref>، مغاور بن عبدالملک بن مغاور.<ref>همان، ص198</ref>، المنذر بن رضی رعینی.<ref>همان، ص200</ref>، موسی بن محمد مشعلانی.<ref>همان، ص202</ref>، صالح بن جابر بن صالح بن حضرم غسانی.<ref>همان، ص212</ref>، عبدالله بن ریه مالقی.<ref>همان، ص227</ref>و... | از دیگر افراد مذکور در کتاب، می‌توان به افراد زیر اشاره کرد: محمد بن عبدالعزیز بن عبدالرحمن بن عبدالله بن عیاش تجیبی.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/7699/1/155 همان، ص155]</ref>، محمد بن حسن بن محمد بن حسن جذام.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/7699/1/165 همان، ص165]</ref>، مسلم بن احمد بن محمد بن قزمان.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/7699/1/194 همان، ص194]</ref>، مسعود بن عبدالله.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/7699/1/196 همان، ص196]</ref>، مغاور بن عبدالملک بن مغاور.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/7699/1/198 همان، ص198]</ref>، المنذر بن رضی رعینی.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/7699/1/200 همان، ص200]</ref>، موسی بن محمد مشعلانی.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/7699/1/202 همان، ص202]</ref>، صالح بن جابر بن صالح بن حضرم غسانی.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/7699/1/212 همان، ص212]</ref>، عبدالله بن ریه مالقی.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/7699/1/227 همان، ص227]</ref>و... | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||
فهرست تراجم، اعلام، اماکن، قوافی و کتاب‌ها و رسائل مذکور در متن، به همراه فهرست منابع و مصادر مورد استفاده محقق، در انتهای کتاب آمده است. | فهرست تراجم، اعلام، اماکن، قوافی و کتاب‌ها و رسائل مذکور در متن، به همراه فهرست منابع و مصادر مورد استفاده محقق، در انتهای کتاب آمده است. | ||
پاورقی‌ها توسط محقق نوشته شده و در آن‌ها، علاوه بر اشاره به اختلاف نسخ.<ref>ر.ک: پاورقی، ص266</ref>، به ذکر منابع.<ref>ر.ک: همان، ص269</ref>و توضیح برخی از مطالب متن پرداخته شده است.<ref>ر.ک: همان، ص273</ref> | پاورقی‌ها توسط محقق نوشته شده و در آن‌ها، علاوه بر اشاره به اختلاف نسخ.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/7699/1/266 ر.ک: پاورقی، ص266]</ref>، به ذکر منابع.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/7699/1/269 ر.ک: همان، ص269]</ref>و توضیح برخی از مطالب متن پرداخته شده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/7699/1/273 ر.ک: همان، ص273]</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
<references/> | <references/> | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
# مقدمه و متن کتاب. | # مقدمه و متن کتاب. | ||
#[[:noormags: | #[[:noormags:477981|القاضی، محمد، «کتاب: أعلام مالقة (تقدیم و تخریج و تعلیق: الدکتور عبدالله المرابط الترغبی)»، پایگاه مجلات تخصصی نور، مجله: الذخائر، العدد 6 و 7، ربیع 1422 (8 صفحه، از 359 تا 366)]]. | ||
#[[:noormags: | #[[:noormags:781563|الیعلاوی، محمد، «أعلام مالقة تألیف: ابن عسکر و ابن خمیس، نشر: الدکتور عبدالله المرابط الترغی دارالغرب الإسلامی بیروت (مع دارالأمان بالرباط) 1999»، پایگاه مجلات تخصصی، مجله: دراسات اندلسیه، الجزء 22، ربیع الأول 1420 (8 صفحه، از 103 تا 110)]]. | ||
==وابسته‌ها== | ==وابسته‌ها== | ||
{{وابسته‌ها}} | |||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۴ مهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۰:۳۴
| أعلام مالقة | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | ابن عسکر، محمد بن علی (نویسنده)
ترغي، عبدالله بن مرابط (مقدمه‌نویس) ابن خمیس، محمد بن محمد (نویسنده) |
| ناشر | دار الأمان-دار الغرب الإسلامی |
| مکان نشر | مغرب - رباط؛ لبنان - بيروت |
| سال نشر | 1999م , 1420ق |
| چاپ | 1 |
| موضوع | 1.مالاگا - تاريخ 2.مالاگا - سرگذشت‌نامه |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | DP 302 /الف2الف6 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
أعلام مالقة، اثر ابوعبدالله محمد بن علی بن عبیدالله بن خضر بن هارون غسانی، معروف به ابن عسکر و ابوبکر محمد بن محمد بن علی بن خمیس دربردارنده زندگی نامه برخی از علما، فقها، ادبا و شعرای مالقه - یا مالاگا، شهری است در بخش خودمختار‌اندلس در کشور اسپانیا مرکز شهرستانی به همین نام (لغت نامه دهخدا، مدخل مالقه) - یا کسانی که به آن وارد شده یا مدتی در آن، ساکن بوده‌اند.
نام دیگر کتاب، «مطلع الأنوار و نزهة البصائر و الأبصار فی ما احتوت علیه مالقة من الأعلام و الرؤساء و الأخیار و تقیید ما لهم من المناقب و الآثار» می‌باشد.[۱]
کتاب در ابتدا توسط ابن عسکر نوشته شده، اما به دلیل فرارسیدن مرگش، کار او ناتمام مانده، ولذا خواهرزاده‌اش ابن خمیس، کتاب را به سرانجام رسانده است.[۲]
تحقیق، تخریج و پاورقی‌های کتاب، توسط عبدالله بن مرابط ترغی صورت گرفته است.
ساختار
کتاب با دو مقدمه از محقق و نویسنده آغاز و اسامی افراد، به ترتیب حروف الفبا، از حرف میم تا یاء، تنظیم شده است.
روش نویسنده بدین گونه است که ابتدا نام کامل شخص را آورده و سپس، به ذکر کنیه او پرداخته و پس از آن، اگر شخص از اهالی مالقه بوده، به این امر اشاره کرده و در غیر این صورت، نام شهری که از آن آمده است را ذکر نموده و در صورت مجهول بودن شهر او، با عبارت «ورد علینا» یا عباراتی دیگر نظیر آن، به این امر تصریح نموده که از اهالی مالقه نبوده و بدانجا نقل مکان کرده است. پس از آن، اسامی شیوخ، شاگردان، سفرها، تألیفات و مهم‌ترین مشاغلی که به عهده داشته ذکر گردیده و سپس، به عنوان نمونه، به شعر و نثر وی اشاره‌ای شده و در پایان، با ذکر تاریخ وفات، ترجمه شخص، به اتمام رسیده است.[۳]
گزارش محتوا
در مقدمه محقق، پس از بیان موضوع و اهمیت کتاب، به تعریف ترجمه و شرح حال نویسی و توضیح اقسام آن پرداخته شده و سپس، زندگی نامه مفصلی از نویسندگان کتاب، ارائه گردیده و در نهایت، توضیحاتی پیرامون اقدامات تحقیقی صورت گرفته در کتاب و نسخ خطی آن، داده شده است.[۴]
در مقدمه کوتاه نویسنده که از چند خط تجاوز نمی‌کند، به موضوع کتاب اشاره شده است.[۵]
علما و نویسندگان بزرگی در نگارش آثار خویش، به این کتاب ارجاع داده و از آن، به عنوان منبعی معتبر، یاد کرده‌اند که این امر، نشان دهنده اهمیت ویژه کتاب می‌باشد. از جمله این نویسندگان، عبارتند از: ابن عبدالملک مراکشی در «الذیل و التکملة»، ابن زبیر عاصمی در «صلة الصلة»، ابن خطیب سلمانی در «الإحاطة» و ابوالحسن نباهی در «المرتبة العلیا».[۶]
کتاب، مشتمل بر 174 ترجمه از اعلام و بزرگان مالقه است که غالباً در قرن ششم و هفتم زندگی می‌کردند. تعدادی از مترجمین نیز مربوط به قرن پنجم و چهارم و پیش از آن می‌باشند.[۷]
اولین فرد معرفی شده در کتاب، محمد بن عمثیل عاملی، از اهالی مالقه.[۸]و آخرین فرد، یوسف بن محمد بن عبدالله بن یحیی بلوی (متوفی 604) می‌باشد.[۹]
از دیگر افراد مذکور در کتاب، می‌توان به افراد زیر اشاره کرد: محمد بن عبدالعزیز بن عبدالرحمن بن عبدالله بن عیاش تجیبی.[۱۰]، محمد بن حسن بن محمد بن حسن جذام.[۱۱]، مسلم بن احمد بن محمد بن قزمان.[۱۲]، مسعود بن عبدالله.[۱۳]، مغاور بن عبدالملک بن مغاور.[۱۴]، المنذر بن رضی رعینی.[۱۵]، موسی بن محمد مشعلانی.[۱۶]، صالح بن جابر بن صالح بن حضرم غسانی.[۱۷]، عبدالله بن ریه مالقی.[۱۸]و...
وضعیت کتاب
فهرست تراجم، اعلام، اماکن، قوافی و کتاب‌ها و رسائل مذکور در متن، به همراه فهرست منابع و مصادر مورد استفاده محقق، در انتهای کتاب آمده است.
پاورقی‌ها توسط محقق نوشته شده و در آن‌ها، علاوه بر اشاره به اختلاف نسخ.[۱۹]، به ذکر منابع.[۲۰]و توضیح برخی از مطالب متن پرداخته شده است.[۲۱]
پانویس
- ↑ ر.ک: مقدمه کتاب، ص22
- ↑ ر.ک: القاضی، محمد، 1422، ص360
- ↑ ر.ک: القاضی، محمد، 1422، ص630
- ↑ مقدمه نخست، ص7-70
- ↑ مقدمه نویسنده، ص73
- ↑ ر.ک: مقدمه، ص37
- ↑ الیعلاوی، محمد، 1420، ص104
- ↑ متن کتاب، ص73
- ↑ همان، ص373-379
- ↑ همان، ص155
- ↑ همان، ص165
- ↑ همان، ص194
- ↑ همان، ص196
- ↑ همان، ص198
- ↑ همان، ص200
- ↑ همان، ص202
- ↑ همان، ص212
- ↑ همان، ص227
- ↑ ر.ک: پاورقی، ص266
- ↑ ر.ک: همان، ص269
- ↑ ر.ک: همان، ص273
منابع مقاله
- مقدمه و متن کتاب.
- القاضی، محمد، «کتاب: أعلام مالقة (تقدیم و تخریج و تعلیق: الدکتور عبدالله المرابط الترغبی)»، پایگاه مجلات تخصصی نور، مجله: الذخائر، العدد 6 و 7، ربیع 1422 (8 صفحه، از 359 تا 366).
- الیعلاوی، محمد، «أعلام مالقة تألیف: ابن عسکر و ابن خمیس، نشر: الدکتور عبدالله المرابط الترغی دارالغرب الإسلامی بیروت (مع دارالأمان بالرباط) 1999»، پایگاه مجلات تخصصی، مجله: دراسات اندلسیه، الجزء 22، ربیع الأول 1420 (8 صفحه، از 103 تا 110).