أسماء الأمكنة في تدمر و باديتها؛ معجم تاريخي جغرافي

الأسماء الأمکنة في تدمر و بادیتها
پدیدآوران	مثقال قشعم، احمد (نويسنده)
عنوان‌های دیگر	معجم تاریخي جغرافي
ناشر	الارشاد
مکان نشر	سوریه - دمشق
سال نشر	2006م
چاپ	1
شابک	‎-
موضوع	پالیمر - فرهنگ جغرافیایی
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‎‏/‎‏ق‎‏5‎‏الف‎‏5 99 ‏DS‎‏
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

أسماء الأمكنة في تدمر و باديتها؛ معجمٌ تاريخي جغرافي، نوشته تاریخ‌نگار و جغرافی‌دان معاصر، احمد مثقال قشعم، فرهنگ‌نامه‌ای الفبایی است که شهر قدیمی تَدْمُر (پالمیرا) و بیابان آن را از نظر تاریخ و جغرافیا می‌شناساند و موقعیت‌ها و مکان‌های گوناگونش را شرح می‌دهد.

هدف و روش

• احمد مثقال قشعم، با اشاره به مشکل فقدان اطلاعات کافی درباره مناطق واقع در صحرای تدمر امروزی، افزوده است:
• من دریافتم که اندیشوری نکوشیده که تحقیقی درباره اسامی مناطق قدیمی این شهر انجام دهد و علتش را نمی‌دانم و هر پژوهشگری که تاریخ تدمر را نوشته، فقط به دوران شکوفایی آن قبل از اسلام پرداخته و از سایر مباحث چشم پوشیده است.
• پژوهشگری که در منابع به تحقیق بپردازد اسامی بسیاری از امکنه (کوه‌ها، درّه‌ها چشمه‌ها و...) را می‌یابد که در کتب قدیمی و اشعار و تاریخ وجود دارد و در دوران جدید، خیلی از این مناطق در معجم‌های جغرافیایی و در آثار گوناگون، مشخصات و حدودش معین شده، ولی در یک کتاب مستقلّ نیامده است.
• هدف من گردآوری همه مطالب مربوط به موضوع «اسامی مکان‌های تدمر» در یک اثر جداگانه است و من نهایت سعی خودم را انجام دادم، ولی ادعا ندارم که به موفقیت کامل رسیدم.
• یکی از امتیازات این کتاب، استفاده بجا و فراوان از نقشه‌های جغرافیایی است. احمد مثقال قشعم، تأکید کرده است: باید این مُصوّرات (نقشه‌ها) برای پژوهشگران ترسیم شود تا موقعیت و مشخصات بادیه و منطقه تدمر و مکان‌های آن برایش روشن گردد.

ساختار و محتوا

• نویسنده، نخست به توضیح دقیق و تعریف بادیه (صحراء) و اقسام آن و جایگاه تدمر در آن پرداخته است. برخی دیگر از مباحث مهمّ کتاب حاضر عبارت است از: عمران و آبادانی در منطقه تدمر و ماورای آن، ریشه‌های اولیه ساکنان و جامعه در استان تدمر، معرفی 35 جایگاه از 111 موقعیت بیابان تدمر و فرهنگ الفبایی امکنه تدمر.

نمونه مباحث

• «الأبيض»: نام کوهی در بادیه شام است و چون رنگ خاکش، مایل به سفیدی است به این اسم نامیده شده است.
• «تَدْمُر» (با فتحه، بعد سکون و آنگاه ضمه): شهری قدیمی و مشهور از بیابان شام که تا حلب، 5 روز فاصله دارد.

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.