مزارات ایران

مزارات ایران
پدیدآوران	آستان قدس رضوی. بنیاد پژوهشهای اسلامی. گروه تراجم و انساب (نويسنده) جلالی، غلامرضا (زير نظر)
ناشر	آستان قدس رضوی. بنياد پژوهشهای اسلامى
مکان نشر	ایران - مشهد مقدس
سال نشر	1392ش
چاپ	1
شابک	‎978-964-971-593-3
موضوع	آرامگاه‏ها - ایران - زیارتگاههای اسلامی - ایران - امامزاده‎ها - ایران - امام زادگان - نسبنامه - ایران
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
کد کنگره	/م4 13 DSR
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

مزارات ایران، مشتمل بر معرفی بقاع امام‌زادگان، عرفا، حکما، فقها، شعرا و رجال مدفون در ایران اسلامی است. این اثر توسط گروه تراجم و انساب، زیر نظر غلامرضا جلالی (معاصر) تهیه شده است.

در پیشگفتار کتاب، از نقائص وارد بر آثار مزارشناسی سخن رفته است: «هرچند در سال‌های اخیر توجه به مسئله مزارشناسی و انساب گسترش یافته است، اما بیشتر آثار منتشرشده، به‌صورت انفرادی و توسط افراد غیر متخصص انجام گرفته و چندان موازین علمی در آن‌ها رعایت نشده است و جامعیت ندارند. آثار مذکور اغلب به معرفی مزارات یک شهر یا یک منطقه اختصاص دارند و نویسندگان تحت تأثیر علایق محلی، بیشتر به نتایج نامستند و غیر علمی رسیده‌اند»‏.

فعال‌ترین، پرشمارترین و پراکنده‌ترین آرامگاه‌های برجای‌مانده در دوره اسلامی به امام‌زادگان و بزرگان سادات مربوط می‌شود.‏ جدای از آرامگاه‌های امام‌زادگان، بیشترین مزارات مورد توجه مربوط به عرفاست که مردم پس از مرگ آن‌ها با ساختن بقعه و بارگاه، یاد آنان را گرامی داشته‌اند.‏

این کتاب، به بخش کوچکی از بقاع مربوط به امام‌زادگان، عرفا، حکما، فقها، شعرا و رجال سیاسی 22 استان کشور اختصاص دارد و از آن میان بیشترین تمرکز متوجه خراسان رضوی است.‏

اساس تدوین این نوشتار تقسیمات سیاسی استان‌ها و شهرستان‌های موجود کشور می‌باشد و همین امر سبب شده است در تطبیق برخی از مدخل‌ها که اطلاعات مربوط به آن با توجه به جغرافیای تاریخی گذشته در منابع بازتاب یافته است، با تقسیمات کنونی تردیدهایی به وجود آید‏.

برای انجام این پژوهش، از 470 مأخذ معتبر و اسناد و مدارک محلی و در مواردی از شفاهیات مردمی استفاده شده است. پژوهشگران، حسب مقتضیات یک تحقیق علمی، نظر خود را بر داده‌های تاریخی تحمیل نکرده، بلکه کوشیده‌اند این مطالعات، بی‌طرفانه و تنها با توجه به اسناد و با بهره‌گیری از گمانه‌زنی‌های قابل دفاع دنبال شود‏.

با نگاهی اجمالی به فهرست اثر می‌توان دریافت که اطلاعات برخی استان‌ها - در برخی بیشتر و برخی کمتر - کامل نیست؛ به‌عنوان مثال در استان فارس تنها بقاع استهبان ذکر شده است‏ و برخی نیز همچون استان قم کامل از قلم افتاده است. شاید هم به دلیل فراوانی امام‌زادگان و بقاع متبرکه، در یک جلد مجزا ارائه شود.

منابع مقاله

پیشگفتار و متن کتاب.