اهل‌بیت در متون اسلامی اندلس

اهل‌بیت در متون اسلامی اندلس
پدیدآوران	شهیدی پاک، محمدرضا (نویسنده)
ناشر	نشر علویون
مکان نشر	قم
سال نشر	۱۳۹۵ش
موضوع	اندلس‌ -- تا‌ریخ‌,خا‌ندان‌ نبوت‌ -- اندلس‌,اسلام‌ -- اروپا‌ -- تا‌ریخ‌,ادبیا‌ت‌ عرب‌ -- اندلس‌ -- تا‌ریخ‌ و نقد
کد کنگره	‏DP۱۰۳/ش۹،الف۹

اهل‌بیت در متون اسلامی اندلس تألیف محمدرضا شهیدی پاک؛ اهل بیت در متون اسلامی اندلس نام بخشی از کتاب تاریخ تشیع در اسپانیا و قسمتی از پژوهشی است که به جمع آوری و تألیف و تحلیل تاریخ تشیع در اندلس و مطالب مربوط به ائمه ی شیعه پرداخته است. این اثر حاصل تلاش مولف از 1378 تاکنون در بررسی میراث مکتوب شیعه در بین متون اسلامی اندلس است که بوسیله ی علما و دانشمندان و شعرای شیعه و متشیع اندلسی خلق شده است.

ساختار

کتاب در چهارده باب به نگارش درآمده است. باب اول- کلیات تاریخی و جغرافیایی اندلس

باب دوم- استبداد و سلطه ی مطلق امویان در اندلس

باب سوم - روابط خارجی دولت امویان اندلس برای مهار تشیع

باب چهارم- اهل بیت در متون اسلامی اندلس عهد اموی

باب پنجم- ملوک الطوایف؛ جنگ احزاب و پراکندگی تشیع

باب ششم- ادعای مهدویت در اسپانیا و شورش مریدین

باب هفتم - ظهور تسنن دولتی مرابطین

باب هشتم - اهل بیت در متون و منابع اسلامی عهد مرابطین

باب نهم - قیام دولت شیعی موحدین و استمرار وحدت سیاسی مغرب و اندلس

باب دهم - میراث اهل بیت در آثار دوره موحدین

باب یازدهم - ظهور و سقوط آخرین دولت اسلامی در اندلس

باب دوازدهم - متون و آثار مکتوب شیعی درعصر بنی الاحمر در اندلس

باب سیزدهم - آثار مکتوب اهل بیت در متون اندلسی دوره حفصیان

باب چهاردهم - آثار علمای متشیع پس از موحدین در متون اسلامی اندلس

گزارش کتاب

در منابع مغربی از رویداد حذف اهل بیت و علویان از جریان قدرت در صدراسلام و تأسیس دولت اموی در شام و سپس در قرطبه که استمرار استکبار اموی در غرب جهان اسلام بود، با عنوان «ملکه ی الامویه و هلکه العلویه» یاد شده است. امویان چگونه توانستند در برابر شخصیت علمی و معنوی پیامبر بایستند و از استمرار اسلام بوسیله اهل بیت که رکن دین است جلوگیری کنند. امویان این کار را با انتحال انجام دادند. انتحال اموی از اسلام در برابر تحقیق علوی قرار گرفت. معاویه با انتحال مفهوم قرآن در برابر حقیقت قرآن، از قدرت اسلام استفاده کرد و این عملکرد انتحال مفاهیم اسلامی بوسیله امویان که هیچگاه به اصل اسلام ایمان نیاوردند مورد توجه ابن سبعین اندلسی بنیانگزار تصوف فلسفی و از بانیان عرفان شیعی در اندلس قرار گرفت. او در جو خفقان ضد شیعی مغرب و آفریقایی در بیان رمزی به حقانیت اهل بیت پرداخته است و بر همین مبنا شیوه و روش مطالعاتی خود در دین را روش تحقیق نامیده است و پرده از انتحال اموی در برابر تحقیق برداشته است. او تلاش بسیاری برای اتحاد بین جریان های دینی در مغرب واندلس و آفریقایی و جلوگیری از بهره مندی جریان اموی از اختلاف تسنن و تشیع برداشت. با همه ی اقدامات انتحالی امویان شرق و امویان غرب، اهل بیت بوسیله ی ادبا و علما و دانشمندان و فلاسفه و عرفا ماندگار شد. این بقای ذکر اهل بیت از حقایق تاریخ اسلام درشبه جزیره ی ایبری مغرب و اندلس است.

اهل بیت در متون اسلامی اندلس نام بخشی از کتاب تاریخ تشیع در اسپانیا و قسمتی از پژوهشی است که به جمع آوری و تألیف و تحلیل تاریخ تشیع در اندلس و مطالب مربوط به ائمه ی شیعه پرداخته است. این اثر حاصل تلاش مولف از 1378 تاکنون در بررسی میراث مکتوب شیعه در بین متون اسلامی اندلس است که بوسیله ی علما و دانشمندان و شعرای شیعه و متشیع اندلسی خلق شده است. ابن ابار در درر السمط و ابن خطیب و ابن منظور و محی‌الدین عربی و ابن مسره و ابن عبدون وابن هانی، از بزرگان اندلسی هستند که در آثار خود به معارف اهل بیت پرداخته اند. اهل بیت علیهم السلام در متون اسلامی اندلس و مغرب، چون نگینی درخشان در تاریخ و ادبیات جهان است، وصف شخصیت حسنین در کتاب «درر السمط» ابن ابار اندلسی، میراث گرانقدر اسپانیا در دوره ی اسلامی است. با وجود شرایط ناپایدار تشیع و جلوگیری از گسترش و محو آن در اندلس، ذکر اهل بیت در ادبیات اندلسی ماندگار شده است. در تحقیق حاضر تاریخ اسپانیا در دوره ی اسلامی مورد بررسی قرار گرفته است. این نوشتار، روح و محور و اساس تاریخیت و میراث تاریخی مشترک جهانی است که تحقیق وتحلیل تاریخ اندلس به آن رسیده است و اهل بین می توانست عامل اتحاد جمعیت اسلامی دراسپانیا باشد. پژوهش پیش رو معارف مربوط به اهل بیت درادوار مختلف تاریخ حضور مسلمانان در اندلس از امویان تا بین الاحمر (983 ه / 1516 م) را آورده است.

منابع مقاله

کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران