تفسير غريب ما في كتاب سيبويه من الأبنية: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    بدون خلاصۀ ویرایش
    بدون خلاصۀ ویرایش
     
    خط ۴۷: خط ۴۷:
    ==وابسته‌ها==
    ==وابسته‌ها==
    {{وابسته‌ها}}
    {{وابسته‌ها}}


    [[رده:کتاب‌شناسی]]
    [[رده:کتاب‌شناسی]]


    [[رده:مقالات بازبینی نشده2]]
    [[رده:زبان و ادبیات شرقی (مصری، قبطی، سامی، آشوری، سومری، عبری، آرامی، سریانی، عربی، حبشی)‎‏]]
     
    [[رده:مقالات بازبینی شده2 اردیبهشت 1403]]
    [[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ فروردین 1403 توسط عباس مکرمی]]
    [[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ فروردین 1403 توسط عباس مکرمی]]
    [[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ فروردین 1403 توسط محسن عزیزی]]
    [[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ فروردین 1403 توسط محسن عزیزی]]

    نسخهٔ کنونی تا ‏۲۱ آوریل ۲۰۲۴، ساعت ۰۶:۲۷

    تفسير غريب ما في كتاب سيبويه من الأبنية
    تفسير غريب ما في كتاب سيبويه من الأبنية
    پدیدآورانابوحاتم سجستانی، سهل بن محمد (نويسنده) بلطه، محمد الدالی (محقق)
    ناشردار البصائر
    مکان نشرسوریه - دمشق
    سال نشر1422ق - 2001م
    چاپ1
    زبانعربی
    تعداد جلد1
    کد کنگره
    /س3ت7 6141 PJ
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    تفسير غريب ما في كتاب سيبويه من الأبنية، اثر ابوحاتم سهل بن محمد سجستانی (165- 255ق)، کتابی است در تفسیر و توضیح ابنیه و کلمات غریب و دیریاب «الكتاب» عمرو بن عثمان بن قنبر سیبویه (140-180ق)، دانشمند و نحوى مشهور ایرانى و پیشواى مکتب نحوى بصره که با تحقیق محمد احمد دالی منتشر شده است.

    سیبویه در کتاب خود، باب‌هایی را در بناهای اسماء، صفات و افعال عربی آورده و به ذکر بناهای ثلاثی و رباعی اسامی و صفات و زوائد آن و بناهای اسامی و صفات خماسی و زوائد و نیز بناهای افعال ثلاثی و رباعی و زوائد آن، پرداخته است و علما و نحویان بسیاری به تفسیر و توضیح این ابنیه، پرداخته‌اند که سجستانی در اثر حاضر، از جمله آنها می‌باشد[۱].

    ابوحاتم ابنیه‌ای که در کتاب سیبویه آمده - که عدد آن به 610 بنا می‌رسد - را بدون در نظر گرفتن ترتیب خاصی، در کتاب خود آورده است. وی نه آن‌چنان که ابن سراج، سیرافی، زبیدی و اعلم که ابنیه را مانند آنچه سیبویه در کتاب خود آورده، ذکر نموده و نه همانند عطار در «مختصر الجواليقي من كتابه»، ابن دهان و سخاوی، آن‌ها را بر اساس ترتیب حروف هجایی، آورده است؛ مثلا کلماتی مانند: خدل، حلبلاب، جحجبي، الحذرية، القندويل، الرعشن و... را در موضع واحدی ذکر کرده است. همچنین برخی از افعال را در اثنای ذکر اسماء، آورده است؛ به‌عنوان مثال، کلماتی مانند: يستعور، قبعثری، طرمساء، ميلع، کعسب، عرنقصان و... را باهم ذکر کرده است[۲].

    این در حالی است که مراعات برخی امور، در منهج و روش وی، دیده می‌شود؛ به‌عنوان مثال، برخی از الفاظی که وزن یکسانی دارند، در یک موضع ذکر شده است، مانند: الإعصار، الإسنام، الإمخاض، الإخريط، الإصليت، أسكوب، أملود، أسحلان، إربيان و... و یا اینکه در قسمتی از کتاب، به نام «بابا من الفعل»، افعال رباعی را ذکر نموده و پس از آن، اسمای رباعی را آورده است[۳].

    وی سعی کرده است پس از ذکر بنای کلمات، آنها را به‌واسطه یک کلمه، دو کلمه و گاهی بیشتر از آن، تفسیر و معنا کند، مانند:

    1. الجرول: الحجر؛
    2. جنعدل: غليظ، شديد؛
    3. العثول: الشيخ الثقيل المسترخي[۴].

    پانویس

    1. ر.ک: مقدمه تحقیق، ص37-38
    2. ر.ک: همان، ص41
    3. ر.ک: همان، ص41-42
    4. ر.ک: همان، ص42

    منابع مقاله

    مقدمه تحقیق.


    وابسته‌ها