کرد در تاریخ همسایگان

کرد در تاریخ همسایگان
پدیدآوران	اولیاء چلبی (نويسنده) ک‍ی‍خ‍س‍روی‌، ف‍اروق‌ (مترجم)
عنوان‌های دیگر	سیاحت‌نامه اولیا چلبی
ناشر	دار جسور
مکان نشر	ایران - ارومیه
سال نشر	1364ش
چاپ	1
موضوع	اولیاء چلبی ، 1020 - 1090؟ ق. -- خاطرات - ترکیه - سیر و سیاحت -- قرن 11. - سفرنامه ها
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

کرد در تاریخ همسایگان، بخشی از سفرنامه اولیا چلبی (1020-1090ق) است که به گشت و سیاحت او در مناطق کردستان ترکیه امروز مربوط می‌شود و فاروق کیخسروی آن را به زبان فارسی ترجمه کرده است.

اولیا چلبی به نقاط دور و نزدیک جهان و مخصوصاً به مناطق مختلفی از قلمرو حکومت عثمانی سفر کرده و مشاهدات خود و نتیجه تحقیقاتش درباره وضعیت جغرافیایی، تاریخی و رویدادهای مختلف تاریخی و فرهنگ مردم هر منطقه را به‌صورت بسیار دقیق و موشکافانه‌ای به رشته تحریر درآورده و حاصل این تلاش‌ها را در سیاحت‌نامه مفصل خود گردآوری کرده است. علی‌رغم تمامی این محاسن، تذکر پاره‌ای نکات هم درباره محتوای کتاب ضرورت دارد:

1. در بسیاری موارد، مواقعی که نویسنده به تعریف و تمجید از کسی یا طایفه‌ای و یا مکانی پرداخته است، مطالب بسیار اغراق‌آمیزی را بیان نموده است که ممکن است مافوق تصور خواننده باشد؛ لیکن با توجه به زمان کتابت، که به 340 سال پیش مربوط می‌شود، شاید این موضوع چندان هم غیر قابل تصور نباشد.
2. در پاره‌ای موارد، عقاید خاص صوفی‌منشانه مؤلف در شیوه تحریر تأثیر گذاشته و برخی مطالب هم که بیشتر جنبه افسانه و یا داستان‌های خیالی دارد، به‌صورتی بیان گردیده است که ممکن است ذهن خواننده را متوجه واقعی بودن این‌گونه مطالب نماید.
3. علی‌رغم مبری نبودن نوشته‌های چلبی از افکار نژادپرستانه، و علی‌رغم جور و ستمی که سیستم حکومتی عثمانی‌ها بر اقلیت‌های غیر ترک امپراطوری عثمانی و از جمله کردها روا می‌داشته‌اند، گوشه‌های تاریکی از تاریخ مبارزاتی مردم محروم و ستمدیده کرد و اجحافاتی که بر آنها وارد آمده است، به‌خوبی نشان داده شده است.
4. شیوه کتابت در چند قرن گذشته تفاوت فراوانی با نثر امروز داشته است؛ علاوه بر آن از لحاظ سایر قوانین مربوط به اصول نگارش، از جمله فصل‌بندی کتاب ایرادات فراوانی بر نویسنده وارد است. در ترجمه کردی آن هم به‌خاطر حفظ امانت، تغییرات چندانی در اصل داده نشده؛ لذا در ترجمه فارسی هم حتی‌الامکان سعی شده ضمن رعایت امانت، مطالب به زبان فارسی روان‌تری که خواننده را چندان دچار اشکال ننماید، بیان گردند‏.

منابع مقاله

مقدمه مترجم کتاب.