شریف‌الرضی، محمد بن حسین: تفاوت میان نسخه‌ها
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - ' می ت' به ' می‌ت') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
|||
| (۶۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۴۵: | خط ۴۵: | ||
</div> | </div> | ||
'''ابوالحسن، محمد بن حسين بن موسى موسوى بغدادى''' (۳۵۹-۴۰۶ق)، معروف به سيد رضى، فقیه، ادیب، شاعر، مفسر، | '''ابوالحسن، محمد بن حسين بن موسى موسوى بغدادى''' (۳۵۹-۴۰۶ق)، معروف به سيد رضى، فقیه، ادیب، شاعر، مفسر، نقیب علویان، گردآورنده [[نهجالبلاغة (صبحی صالح)|نهجالبلاغة]]، برادر [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سید مرتضی]] | ||
== ولادت == | == ولادت == | ||
در سال 359 هجرى در محله شیعه نشین کرخ بغداد به دنيا آمد. او از خانواده‌اى شريف و اصيل و از نسل ائمه معصومين است و نسبش از طرف پدر به امام كاظم عليه‌السلام و از طرف مادر به امام زين‌العابدين عليه‌السلام مى‌رسد. | در سال 359 هجرى در محله شیعه نشین کرخ بغداد به دنيا آمد. او از خانواده‌اى شريف و اصيل و از نسل ائمه معصومين است و نسبش از طرف پدر به امام كاظم عليه‌السلام و از طرف مادر به امام زين‌العابدين عليه‌السلام مى‌رسد. | ||
پدرش ابواحمد حسين، ملقب به طاهر و ذوالمنقبتين از شخصيت‌هاى برجسته و مورد توجه حكومت و نقيب سادات و مسئول رسيدگى به شكايات مردم و امير حج بود. مادرش فاطمه دختر ابومحمد، حسين بن احمد بن حسن ناصر كبير (ابی محمد اطروش شهید در آمل طبرستان سال 304ق)<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1409?pageNumber=14&viewType=html ر.ک: مفید، ابوعبدالله محمد بن محمد بن نعمان، أحكام النساء، ص 14]</ref> ، زنى دانشمند و با تقوا بود و [[شيخ مفيد]] كتاب «[[أحكام النساء]]» را به درخواست ايشان به نگارش درآوردند. | پدرش ابواحمد حسين، ملقب به طاهر و ذوالمنقبتين از شخصيت‌هاى برجسته و مورد توجه حكومت و نقيب سادات و مسئول رسيدگى به شكايات مردم و امير حج بود. مادرش فاطمه دختر ابومحمد، حسين بن احمد بن حسن ناصر كبير (ابی محمد اطروش شهید در آمل طبرستان سال 304ق)<ref>[https://noorlib.ir/book/view/1409?pageNumber=14&viewType=html ر.ک: مفید، ابوعبدالله محمد بن محمد بن نعمان، أحكام النساء، ص 14]</ref>، زنى دانشمند و با تقوا بود و [[شيخ مفيد]] كتاب «[[أحكام النساء]]» را به درخواست ايشان به نگارش درآوردند. | ||
شبى [[شيخ مفيد]] فاطمه زهرا سلام‌الله‌عليها را در خواب ديد كه دست امام حسن و امام حسين عليهماالسلام را در حالى كه دو كودك خردسال هستند گرفته و نزد او آورد و فرمود: «اى شيخ به اين دو كودك من علم فقه بياموز». صبح همان روز مادر | شبى [[شيخ مفيد]] فاطمه زهرا سلام‌الله‌عليها را در خواب ديد كه دست امام حسن و امام حسين عليهماالسلام را در حالى كه دو كودك خردسال هستند گرفته و نزد او آورد و فرمود: «اى شيخ به اين دو كودك من علم فقه بياموز». صبح همان روز مادر سيد رضى و [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]] دست دو كودك خود را گرفته و نزد او آورده و گفت: «اى شيخ به اين دو كودك من علم فقه بياموز». [[شيخ مفيد]] از اين حادثه منقلب و گريان گشت و خواب خود را براى آنان تعريف كرده و مسئوليت تربيت و تعليم اين دو سيد بزرگوار را عهده‌دار گرديد. | ||
سيد رضى شخصيتى انديشمند و داراى قدرت هوش و دركى بالا بود. او مدرسه‌اى در شهر بغداد تأسيس كرد و به تربيت شاگردانى در علوم اسلامى پرداخت. كتابخانه بزرگى نيز براى استفاده شاگردان خود در آن مدرسه برپا نمود. | سيد رضى شخصيتى انديشمند و داراى قدرت هوش و دركى بالا بود. او مدرسه‌اى در شهر بغداد تأسيس كرد و به تربيت شاگردانى در علوم اسلامى پرداخت. كتابخانه بزرگى نيز براى استفاده شاگردان خود در آن مدرسه برپا نمود. | ||
| خط ۶۳: | خط ۶۳: | ||
==وفات== | ==وفات== | ||
وى در سن 47 سالگى و در روز یکشنبه، ششم محرم سال 406 ق در شهر بغداد رحلت كرد و و او را در خانه خود، نزدیک مسجد انباریین در محله کرخ بغداد، به خاک سپردند. گویند سیدمرتضی که طاقت دیدن جنازه برادر و به خاک سپردنش را نداشت، به حرم کاظمین رفت و فخرالملک، وزیر بهاءالدوله دیلمی، بر وی نماز گزارد. | وى در سن 47 سالگى و در روز یکشنبه، ششم محرم سال 406 ق در شهر بغداد رحلت كرد و و او را در خانه خود، نزدیک مسجد انباریین در محله کرخ بغداد، به خاک سپردند. گویند سیدمرتضی که طاقت دیدن جنازه برادر و به خاک سپردنش را نداشت، به حرم کاظمین رفت و فخرالملک، وزیر بهاءالدوله دیلمی، بر وی نماز گزارد. | ||
سید مرتضی در رثای او گفته است: | |||
{{شعر}} | |||
{{ب|''یا للرجال لفجعة جذمت یدی''|2=''و وددت لو ذهبت علی برأسی''<ref>ر.ک: شرح نهج البلاغة، ابن ابي الحديد، ج1، ص41</ref>}} | |||
{{پایان شعر}} | |||
وا فریادا از مصیبتی که دستم را برید، ای کاش به جای دست راستم سرم را بُرده بود؛ | |||
پیوسته از پیش آمدنش می‌ترسیدم تا اینکه در رسید و جام زهراگینش را سر کشیدم؛ | |||
روزگاری آن را این دست و آن دست کردم لیکن همین که تصمیم گرفت، هیچ فرصتی نداد و بیدرنگ وارد شد؛به سرازیر شدن چشمه‌ی اشکم اعتراض نکنید، زیرا اشک از اختیارم بیرون رفته مرا چنانکه باید یاری نمی‌کند.خدای را چه زندگانی کوتاه و بس پاکیزه‌ای! و چه عمرهای درازی که به ناپاکی به سر می‌رسد. | |||
امروزه زیارتگاهی منسوب به سیدرضی، نزدیک آستان کاظمین وجود دارد که با محلی که مورخان، به عنوان خانه و محل دفن سیدرضی در محله کرخ بغداد، مشخص کردهاند، قابل انطباق نیست؛ زیرا محله کرخ، در جنوب بغداد قرار داشته و مقابر قریش (آستان کاظمین امروزی)، در شمال بغداد واقع بوده است. اما دلیل مهمتر بر این مسئله، قول [[ابن خلکان، احمد بن محمد|ابنخلکان]] در [[وفيات الأعيان و أنباء أبناء الزمان|وفیات الاعیان]] است که پس از بیان دفن سیدرضی در خانهاش در کرخ بغداد، نوشته است که این خانه ویران شد و قبر سیدرضی در آن، از بین رفت.<ref>[https://wikihaj.com/view/%D9%85%D8%B2%D8%A7%D8%B1_%D8%B3%DB%8C%D8%AF%D8%B1%D8%B6%DB%8C ر.ک. ویکی حج]</ref> | امروزه زیارتگاهی منسوب به سیدرضی، نزدیک آستان کاظمین وجود دارد که با محلی که مورخان، به عنوان خانه و محل دفن سیدرضی در محله کرخ بغداد، مشخص کردهاند، قابل انطباق نیست؛ زیرا محله کرخ، در جنوب بغداد قرار داشته و مقابر قریش (آستان کاظمین امروزی)، در شمال بغداد واقع بوده است. اما دلیل مهمتر بر این مسئله، قول [[ابن خلکان، احمد بن محمد|ابنخلکان]] در [[وفيات الأعيان و أنباء أبناء الزمان|وفیات الاعیان]] است که پس از بیان دفن سیدرضی در خانهاش در کرخ بغداد، نوشته است که این خانه ویران شد و قبر سیدرضی در آن، از بین رفت.<ref>[https://wikihaj.com/view/%D9%85%D8%B2%D8%A7%D8%B1_%D8%B3%DB%8C%D8%AF%D8%B1%D8%B6%DB%8C ر.ک. ویکی حج]</ref> | ||
| خط ۶۹: | خط ۸۱: | ||
مهم‌ترين اثر سيد كتاب شريف نهجالبلاغة است كه با توجه به تبحر ادبى وى به جمع‌آورى سخنان فصيح و بليغ آن حضرت پرداخته است، آثار ديگرش خصائص الأئمه، تلخيص البيان عن مجاز القرآن، المجازات النبويه و حقايق التأويل في متشابه التنزيل است. | مهم‌ترين اثر سيد كتاب شريف نهجالبلاغة است كه با توجه به تبحر ادبى وى به جمع‌آورى سخنان فصيح و بليغ آن حضرت پرداخته است، آثار ديگرش خصائص الأئمه، تلخيص البيان عن مجاز القرآن، المجازات النبويه و حقايق التأويل في متشابه التنزيل است. | ||
{{سید رضی}} | |||
==پانویس == | ==پانویس == | ||
<references /> | <references /> | ||
{{شعر و شاعری}} | |||
==وابسته‌ها== | ==وابسته‌ها== | ||
{{وابسته‌ها}} | {{وابسته‌ها}} | ||
| خط ۸۶: | خط ۹۹: | ||
[[ديوان الشريف الرضي]] | [[ديوان الشريف الرضي]] | ||
[[فروغ فقه و ادب: | [[فروغ فقه و ادب: زندگینامه فشرده علامه شریف رضی]] | ||
[[أكذوبتان ... حول الشريف الرضي التقي الزاهد]] | [[أكذوبتان... حول الشريف الرضي التقي الزاهد]] | ||
[[شرح | [[شرح نهج‌البلاغه (محمد عبده)]] | ||
[[عبقرية الشريف الرضي]] | [[عبقرية الشريف الرضي]] | ||
[[شرح نهجالبلاغة (ابن | [[شرح نهجالبلاغة (ابن ابی‌الحديد)]] | ||
[[نهجالبلاغة (صبحی صالح)]] | [[نهجالبلاغة (صبحی صالح)]] | ||
| خط ۱۰۰: | خط ۱۱۳: | ||
[[نهجالبلاغة (با تحقیق قیس بهجت عطار)]] | [[نهجالبلاغة (با تحقیق قیس بهجت عطار)]] | ||
[[ترجمه | [[ترجمه نهج‌البلاغه (کاسب)]] | ||
[[ترجمه | [[ترجمه نهج‌البلاغه؛ سروش خدا در سرود علی علیه‌السلام]] | ||
[[ترجمه | [[ترجمه نهج‌البلاغه (محمدمهدی جعفری)]] | ||
[[منهاج البراعة في شرح نهجالبلاغة (خویی)]] | [[منهاج البراعة في شرح نهجالبلاغة (خویی)]] | ||
[[ترجمه | [[ترجمه نهج‌البلاغه (مقیمی)]] | ||
[[شرح نهجالبلاغة (ابن میثم)]] | [[شرح نهجالبلاغة (ابن میثم)]] | ||
| خط ۱۱۶: | خط ۱۲۹: | ||
[[ولایت نامه]] | [[ولایت نامه]] | ||
[[ | [[نهج‌البلاغه پارسی (دین پرور)]] | ||
[[ترجمه | [[ترجمه نهج‌البلاغه (احمد‌زاده)]] | ||
[[آفرینش‌های هنری در گفتار نبوی (تلخیص و بازنویسی کتاب مجازات آثار نبوی)]] | [[آفرینش‌های هنری در گفتار نبوی (تلخیص و بازنویسی کتاب مجازات آثار نبوی)]] | ||
| خط ۱۲۴: | خط ۱۳۷: | ||
[[منهاج البراعة في شرح نهجالبلاغة (راوندی)]] | [[منهاج البراعة في شرح نهجالبلاغة (راوندی)]] | ||
[[ترجمه | [[ترجمه نهج‌البلاغه (دشتی)]] | ||
[[شرح و ترجمه نهج‌البلاغه (انصاری)]] | [[شرح و ترجمه نهج‌البلاغه (انصاری)]] | ||
| خط ۱۳۴: | خط ۱۴۷: | ||
[[نهجالبلاغة با ترجمه منظوم (امید مجد)]] | [[نهجالبلاغة با ترجمه منظوم (امید مجد)]] | ||
[[ترجمه | [[ترجمه نهج‌البلاغه (بر اساس نسخه سپهر)]] | ||
[[في ظلال نهجالبلاغة]] | [[في ظلال نهجالبلاغة]] | ||
| خط ۱۴۰: | خط ۱۵۳: | ||
[[خصائص الأئمة علیهم‌السلام]] | [[خصائص الأئمة علیهم‌السلام]] | ||
[[ترجمه | [[ترجمه نهج‌البلاغه (افتخارزاده)]] | ||
[[شرح | [[شرح نهج‌البلاغه (مدرس وحید)]] | ||
[[ترجمه گویا و شرح فشرده‌ای بر | [[ترجمه گویا و شرح فشرده‌ای بر نهج‌البلاغه]] | ||
[[شرح نهجالبلاغة المقتطف من بحارالأنوار للعلامة المجلسي]] | [[شرح نهجالبلاغة المقتطف من بحارالأنوار للعلامة المجلسي]] | ||
| خط ۱۵۴: | خط ۱۶۷: | ||
[[شرح نهجالبلاغة (دخیل)]] | [[شرح نهجالبلاغة (دخیل)]] | ||
[[ترجمه روان | [[ترجمه روان نهج‌البلاغه (ارفع)]] | ||
[[تلخیص البیان في مجازات القرآن]] | [[تلخیص البیان في مجازات القرآن]] | ||
[[ترجمه | [[ترجمه نهج‌البلاغه (شیروانی)]] | ||
[[ترجمه | [[ترجمه نهج‌البلاغه (سپهر)]] | ||
[[ترجمه | [[ترجمه نهج‌البلاغه (آقامیرزایی)]] | ||
[[مروارید حکمت از دریای عصمت]] | [[مروارید حکمت از دریای عصمت]] | ||
| خط ۱۷۰: | خط ۱۸۳: | ||
[[حقائق التأويل في متشابه التنزيل]] | [[حقائق التأويل في متشابه التنزيل]] | ||
[[ترجمه | [[تحفة العلية في شرح الخطابات الحيدرية]] | ||
[[ترجمه نهج‌البلاغه (شهیدی)]] | |||
[[یادنامه علامه شریف رضی]] | [[یادنامه علامه شریف رضی]] | ||
| خط ۱۸۴: | خط ۱۹۹: | ||
[[شروح نهجالبلاغة]] | [[شروح نهجالبلاغة]] | ||
[[منجی موعود از منظر | [[منجی موعود از منظر نهجالبلاغة]] | ||
[[كاوشی در نهجالبلاغة]] | [[كاوشی در نهجالبلاغة]] | ||
| خط ۱۹۴: | خط ۲۰۹: | ||
[[تمام نهج البلاغة]] | [[تمام نهج البلاغة]] | ||
[[ترجمه روان | [[ترجمه روان نهج‌البلاغه (سید کاظم ارفع)]] | ||
[[ترجمه | [[ترجمه نهج‌البلاغه (احمد‌زاده)]] | ||
[[ترجمه | [[ترجمه نهج‌البلاغه (اردبیلی)]] | ||
[[نهجالبلاغة (ترجمه انصاری)]] | [[نهجالبلاغة (ترجمه انصاری)]] | ||
[[ترجمه | [[ترجمه نهج‌البلاغه (انصاریان، ط. قدیم)]] | ||
[[ | [[ترجمه نهج‌البلاغه (اولیایی)]] | ||
[[ | [[ترجمه نهج‌البلاغه (بهشتی)]] | ||
[[ | [[ترجمه و شرح نهج‌البلاغه (زمانی)]] | ||
[[ | [[ترجمه نهج‌البلاغه (سپهر)]] | ||
[[ | [[ترجمه نهج‌البلاغه (شرقی)]] | ||
[[کتاب نهجالبلاغة با ترجمه فارسی قرن پنجم و ششم]] | [[کتاب نهجالبلاغة با ترجمه فارسی قرن پنجم و ششم]] | ||
[[ترجمه | [[ترجمه نهج‌البلاغه (مبشری)]] | ||
[[ترجمه | [[ترجمه نهج‌البلاغه (محسن فارسی)]] | ||
[[ترجمه و شرح | [[ترجمه و شرح نهج‌البلاغه (آملی)]] | ||
[[ترجمه و شرح | [[ترجمه و شرح نهج‌البلاغه]] | ||
[[تنبیه الغافلین و تذکرة العارفین]] | [[تنبیه الغافلین و تذکرة العارفین]] | ||
[[معارج نهجالبلاغة | [[معارج نهجالبلاغة (تحقیق طیب)]] | ||
[[خورشید | [[خورشید بی‌غروب، نهج‌البلاغه با فهرستهای دهگانه]] | ||
[[نهجالبلاغة (ترجمه فاضل)]] | [[نهجالبلاغة (ترجمه فاضل)]] | ||
| خط ۲۳۴: | خط ۲۴۹: | ||
[[سخنان علی علیه‌السلام از نهجالبلاغة (کمپانی)]] | [[سخنان علی علیه‌السلام از نهجالبلاغة (کمپانی)]] | ||
[[شرح | [[شرح نهج‌البلاغه (سید عباس موسوی)]] | ||
[[شرح نهجالبلاغة (شارح قرن هشتم)]] | [[شرح نهجالبلاغة (شارح قرن هشتم)]] | ||
[[شرح نهجالبلاغة | [[شرح نهجالبلاغة (قزوینی حائری)]] | ||
[[شرح نهجالبلاغة (دخیل)]] | [[شرح نهجالبلاغة (دخیل)]] | ||
[[شرح نهجالبلاغة]] | [[شرح نهجالبلاغة (شارح قرن هشتم)]] | ||
[[شرح | [[شرح نهج‌البلاغه (نواب لاهیجی)]] | ||
[[ | [[نهج‌البلاغه منظوم (انصاری)]] | ||
[[منهاج الولاية في شرح نهجالبلاغة]] | [[منهاج الولاية في شرح نهجالبلاغة]] | ||
| خط ۲۵۲: | خط ۲۶۷: | ||
[[نهجالبلاغة (تحقیق عطاردی قوچانی)]] | [[نهجالبلاغة (تحقیق عطاردی قوچانی)]] | ||
[[ترجمه کامل نهج‌البلاغه (شاهین)]] | |||
[[ترجمه | |||
[[ترجمه | [[ترجمه نهج‌البلاغه (عابدینی مطلق)]] | ||
[[ | [[ترجمه نهج‌البلاغه (شریعت)]] | ||
[[نهجالبلاغة]] | [[نهجالبلاغة]] | ||
[[ترجمه | [[ترجمه نهج‌البلاغه (فولادوند)]] | ||
[[ترجمه و شرح | [[ترجمه و شرح نهج‌البلاغه (زمانی)]] | ||
[[كتاب شریف | [[كتاب شریف نهج‌البلاغه همراه با شرح محمد عبده (فقیهی)]] | ||
[[ | [[منتخب نهج‌البلاغه (ترجمه اسماعیلی)]] | ||
[[ | [[ترجمه نهج‌البلاغه (شیروانی)]] | ||
[[نهجالبلاغة (ترجمه مهدی شریعتی)]] | [[نهجالبلاغة (ترجمه مهدی شریعتی)]] | ||
[[ترجمه | [[ترجمه نهج‌البلاغه (علامه جعفری)]] | ||
[[نهجالبلاغة به زبان فارسی ساده (ترجمه سید مهدی حجتی)]] | [[نهجالبلاغة به زبان فارسی ساده (ترجمه سید مهدی حجتی)]] | ||
[[ | [[نهج‌البلاغه منظوم (ترجمه علی توکلی)]] | ||
[[ | [[نهج‌البلاغه (تحقیق حسینی)]] | ||
[[شرح نهجالبلاغة]] | [[شرح نهجالبلاغة]] | ||
| خط ۳۰۰: | خط ۳۰۵: | ||
[[نهجالبلاغة]] | [[نهجالبلاغة]] | ||
[[ | [[نهج‌البلاغه (ترجمه کلمات قصار، صدرالدین بلاغی)]] | ||
[[ترجمه و شرح | [[ترجمه و شرح نهج‌البلاغه]] | ||
[[نهجالبلاغة و هو ما اختاره الشریف الرضی من کلام سیدنا و مولانا امیرالمؤمنین علی بن ابی‌طالب علیه‌السلام]] | [[نهجالبلاغة و هو ما اختاره الشریف الرضی من کلام سیدنا و مولانا امیرالمؤمنین علی بن ابی‌طالب علیه‌السلام]] | ||
[[ | [[ترجمه و شرح نهج‌البلاغه(مصطفی زمانی)]] | ||
[[مفتاح السعادة في شرح نهجالبلاغة]] | [[مفتاح السعادة في شرح نهجالبلاغة]] | ||
[[نسخه ترجمه | [[نسخه ترجمه نهج‌البلاغه (بر اساس ترجمه مکارم)]] | ||
[[تلخيص البيان في مجازات القرآن]] | [[تلخيص البيان في مجازات القرآن]] | ||
| خط ۳۲۴: | خط ۳۲۷: | ||
[[نهجالبلاغة]] | [[نهجالبلاغة]] | ||
[[ترجمه و شرح | [[ترجمه و شرح نهج‌البلاغه]] | ||
[[نهجالبلاغة با ترجمه استاد ولي]] | [[نهجالبلاغة با ترجمه استاد ولي]] | ||
| خط ۳۴۴: | خط ۳۴۷: | ||
[[شرح نهجالبلاغة]] | [[شرح نهجالبلاغة]] | ||
[[ترجمه و شرح | [[ترجمه و شرح نهج‌البلاغه]] | ||
[[رده:زندگینامه]] | [[رده:زندگینامه]] | ||
[[رده:مفسران شیعه]] | |||
[[رده:ادیبان]] | [[رده:ادیبان]] | ||
[[رده:شاعران]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۱۷ آوریل ۲۰۲۴، ساعت ۰۱:۳۸
| نام | شریف الرضی، محمد بن حسین |
|---|---|
| نامهای دیگر | رضی، ابوالحسن محمد بن حسین
سید رضی، محمد بن حسین شریف الرضی، ابوالحسن محمد بن حسین شریف رضی، محمد بن حسین |
| نام پدر | ابواحمد حسين |
| متولد | 359 ق |
| محل تولد | بغداد |
| رحلت | 394 ش یا 406 ق یا 1015 م |
| اساتید | شيخ مفيد |
| برخی آثار | تلخیص البیان في مجازات القرآن مصنف |
| کد مؤلف | AUTHORCODE02336AUTHORCODE |
ابوالحسن، محمد بن حسين بن موسى موسوى بغدادى (۳۵۹-۴۰۶ق)، معروف به سيد رضى، فقیه، ادیب، شاعر، مفسر، نقیب علویان، گردآورنده نهجالبلاغة، برادر سید مرتضی
ولادت
در سال 359 هجرى در محله شیعه نشین کرخ بغداد به دنيا آمد. او از خانواده‌اى شريف و اصيل و از نسل ائمه معصومين است و نسبش از طرف پدر به امام كاظم عليه‌السلام و از طرف مادر به امام زين‌العابدين عليه‌السلام مى‌رسد.
پدرش ابواحمد حسين، ملقب به طاهر و ذوالمنقبتين از شخصيت‌هاى برجسته و مورد توجه حكومت و نقيب سادات و مسئول رسيدگى به شكايات مردم و امير حج بود. مادرش فاطمه دختر ابومحمد، حسين بن احمد بن حسن ناصر كبير (ابی محمد اطروش شهید در آمل طبرستان سال 304ق)[۱]، زنى دانشمند و با تقوا بود و شيخ مفيد كتاب «أحكام النساء» را به درخواست ايشان به نگارش درآوردند.
شبى شيخ مفيد فاطمه زهرا سلام‌الله‌عليها را در خواب ديد كه دست امام حسن و امام حسين عليهماالسلام را در حالى كه دو كودك خردسال هستند گرفته و نزد او آورد و فرمود: «اى شيخ به اين دو كودك من علم فقه بياموز». صبح همان روز مادر سيد رضى و سيد مرتضى دست دو كودك خود را گرفته و نزد او آورده و گفت: «اى شيخ به اين دو كودك من علم فقه بياموز». شيخ مفيد از اين حادثه منقلب و گريان گشت و خواب خود را براى آنان تعريف كرده و مسئوليت تربيت و تعليم اين دو سيد بزرگوار را عهده‌دار گرديد.
سيد رضى شخصيتى انديشمند و داراى قدرت هوش و دركى بالا بود. او مدرسه‌اى در شهر بغداد تأسيس كرد و به تربيت شاگردانى در علوم اسلامى پرداخت. كتابخانه بزرگى نيز براى استفاده شاگردان خود در آن مدرسه برپا نمود.
در سال 388 هجرى بهاءالدوله او را به جانشينى خود برگزيده و لباس‌هاى فاخرى به او هديه داده و او را به مقام رياست سادات و مسئول رسيدگى به شكايات مردم و امارت حج منصوب و او را به «شريف جليل» ملقب نمود. در سال 397 هجرى نيز از طرف بهاء الملك همين مقام به او داده شد.
اساتيد
سيد رضى نزد شخصيت‌هاى زير شاگردى كرد: شيخ مفيد، محمد بن موسى خوارزمى، على بن عيسى ربعى، ابوالفتح جنى موصلى، حسن بن عبدالله سيرافى.
وفات
وى در سن 47 سالگى و در روز یکشنبه، ششم محرم سال 406 ق در شهر بغداد رحلت كرد و و او را در خانه خود، نزدیک مسجد انباریین در محله کرخ بغداد، به خاک سپردند. گویند سیدمرتضی که طاقت دیدن جنازه برادر و به خاک سپردنش را نداشت، به حرم کاظمین رفت و فخرالملک، وزیر بهاءالدوله دیلمی، بر وی نماز گزارد.
سید مرتضی در رثای او گفته است:
| یا للرجال لفجعة جذمت یدی | و وددت لو ذهبت علی برأسی[۲] |
وا فریادا از مصیبتی که دستم را برید، ای کاش به جای دست راستم سرم را بُرده بود؛
پیوسته از پیش آمدنش می‌ترسیدم تا اینکه در رسید و جام زهراگینش را سر کشیدم؛
روزگاری آن را این دست و آن دست کردم لیکن همین که تصمیم گرفت، هیچ فرصتی نداد و بیدرنگ وارد شد؛به سرازیر شدن چشمه‌ی اشکم اعتراض نکنید، زیرا اشک از اختیارم بیرون رفته مرا چنانکه باید یاری نمی‌کند.خدای را چه زندگانی کوتاه و بس پاکیزه‌ای! و چه عمرهای درازی که به ناپاکی به سر می‌رسد.
امروزه زیارتگاهی منسوب به سیدرضی، نزدیک آستان کاظمین وجود دارد که با محلی که مورخان، به عنوان خانه و محل دفن سیدرضی در محله کرخ بغداد، مشخص کردهاند، قابل انطباق نیست؛ زیرا محله کرخ، در جنوب بغداد قرار داشته و مقابر قریش (آستان کاظمین امروزی)، در شمال بغداد واقع بوده است. اما دلیل مهمتر بر این مسئله، قول ابنخلکان در وفیات الاعیان است که پس از بیان دفن سیدرضی در خانهاش در کرخ بغداد، نوشته است که این خانه ویران شد و قبر سیدرضی در آن، از بین رفت.[۳]
آثار
مهم‌ترين اثر سيد كتاب شريف نهجالبلاغة است كه با توجه به تبحر ادبى وى به جمع‌آورى سخنان فصيح و بليغ آن حضرت پرداخته است، آثار ديگرش خصائص الأئمه، تلخيص البيان عن مجاز القرآن، المجازات النبويه و حقايق التأويل في متشابه التنزيل است.
پانویس
- ↑ ر.ک: مفید، ابوعبدالله محمد بن محمد بن نعمان، أحكام النساء، ص 14
- ↑ ر.ک: شرح نهج البلاغة، ابن ابي الحديد، ج1، ص41
- ↑ ر.ک. ویکی حج
وابسته‌ها
فروغ فقه و ادب: زندگینامه فشرده علامه شریف رضی
أكذوبتان... حول الشريف الرضي التقي الزاهد
شرح نهجالبلاغة (ابن ابی‌الحديد)
نهجالبلاغة (با تحقیق قیس بهجت عطار)
ترجمه نهج‌البلاغه؛ سروش خدا در سرود علی علیه‌السلام
ترجمه نهج‌البلاغه (محمدمهدی جعفری)
منهاج البراعة في شرح نهجالبلاغة (خویی)
شرح نهج‌البلاغه (ابن میثم، ترجمه فارسی)
آفرینش‌های هنری در گفتار نبوی (تلخیص و بازنویسی کتاب مجازات آثار نبوی)
منهاج البراعة في شرح نهجالبلاغة (راوندی)
شرح و ترجمه نهج‌البلاغه (انصاری)
منهاج الولاية في شرح نهجالبلاغة
ترجمه و شرح نهج‌البلاغه (فیض‌الاسلام)
نهجالبلاغة با ترجمه منظوم (امید مجد)
ترجمه نهج‌البلاغه (بر اساس نسخه سپهر)
ترجمه نهج‌البلاغه (افتخارزاده)
ترجمه گویا و شرح فشرده‌ای بر نهج‌البلاغه
شرح نهجالبلاغة المقتطف من بحارالأنوار للعلامة المجلسي
نهجالبلاغة (تحقیق عطاردی قوچانی)
ترجمه نهج‌البلاغه (آقامیرزایی)
تنبيه الغافلين و تذكرة العارفين
حقائق التأويل في متشابه التنزيل
تحفة العلية في شرح الخطابات الحيدرية
حدائق الحقائق في شرح نهجالبلاغة
بحثی کوتاه پیرامون نهجالبلاغة و مدارک آن
منجی موعود از منظر نهجالبلاغة
نهج‌السعادة في مستدرك نهجالبلاغة
نهجالبلاغة نبراس السیاسة و منهل التربیة (مقالات کنگره سوم)
ترجمه روان نهج‌البلاغه (سید کاظم ارفع)
ترجمه نهج‌البلاغه (انصاریان، ط. قدیم)
ترجمه و شرح نهج‌البلاغه (زمانی)
کتاب نهجالبلاغة با ترجمه فارسی قرن پنجم و ششم
ترجمه نهج‌البلاغه (محسن فارسی)
ترجمه و شرح نهج‌البلاغه (آملی)
تنبیه الغافلین و تذکرة العارفین
خورشید بی‌غروب، نهج‌البلاغه با فهرستهای دهگانه
سخنان علی علیه‌السلام از نهجالبلاغة (کمپانی)
شرح نهج‌البلاغه (سید عباس موسوی)
شرح نهجالبلاغة (شارح قرن هشتم)
شرح نهجالبلاغة (قزوینی حائری)
شرح نهجالبلاغة (شارح قرن هشتم)
منهاج الولاية في شرح نهجالبلاغة
نهجالبلاغة (تحقیق عطاردی قوچانی)
ترجمه کامل نهج‌البلاغه (شاهین)
ترجمه نهج‌البلاغه (عابدینی مطلق)
ترجمه و شرح نهج‌البلاغه (زمانی)
كتاب شریف نهج‌البلاغه همراه با شرح محمد عبده (فقیهی)
منتخب نهج‌البلاغه (ترجمه اسماعیلی)
نهجالبلاغة (ترجمه مهدی شریعتی)
ترجمه نهج‌البلاغه (علامه جعفری)
نهجالبلاغة به زبان فارسی ساده (ترجمه سید مهدی حجتی)
نهج‌البلاغه منظوم (ترجمه علی توکلی)
حقائق التأویل في متشابه التنزیل
نهجالبلاغة (سخنان، نامه‌ها و حکمتهای امیرالمؤمنین امام علی بن ابی‌طالب علیه‌السلام
نهج‌البلاغه (ترجمه کلمات قصار، صدرالدین بلاغی)
ترجمه و شرح نهج‌البلاغه(مصطفی زمانی)
مفتاح السعادة في شرح نهجالبلاغة
نسخه ترجمه نهج‌البلاغه (بر اساس ترجمه مکارم)
Imam Ali Nahjul Balagha Sermons,letters and Sayings
نهجالبلاغة: خطبه‌ها، نامه‌ها و حکمتهای حضرت امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام
نهجالبلاغة با ترجمه استاد ولي
نهجالبلاغة و هو المختار من کلام امیرالمؤمنین عليه‌السلام
[[نهجالبلاغة: و هو مجموع ما أختاره الشريف ابوالحسن محمد الرضي بن الحسن الموسوي من کلام اميرالمؤمنين أبي‌الحسن علي بن أبي‌طالب عليه‌السلام (بیروت)]]
نهجالبلاغة مع ترجمه و حواشی مکمل
[[نهجالبلاغة:و بهامشه شرح الفارسی المنقول من منهاج البراعه و شرح النواب اللاهیجی مع دیوان المنسوب الی امیرالمؤمنین علیه السلم و ترجمه الدیوان منقول من شرح الدیوان للمیبدی]]
نهجالبلاغة: و هو مجموعة خطب مولانا أمیر المؤمنین(ع) و أوامره و کتبه و رسائله و حکمه و مواعظه