ابن جنی، عثمان بن جنی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'م الدوله ' به 'م‌الدوله '
جز (جایگزینی متن - 'سيد‌' به 'سيد‌ ')
جز (جایگزینی متن - 'م الدوله ' به 'م‌الدوله ')
 
(۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
<div class='wikiInfo'>
<div class="wikiInfo">
[[پرونده:NUR03664.jpg|بندانگشتی|ابن‌جنی، عثمان بن جنی]]
[[پرونده:NUR03664.jpg|بندانگشتی|ابن جنی، عثمان بن جنی]]
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
|-
|-
! نام!! data-type='authorName'|ابن‌جنی، عثمان بن جنی
! نام!! data-type="authorName" |ابن جنی، عثمان بن جنی
|-
|-
|نام‌های دیگر  
|نام‌های دیگر  
|data-type='authorOtherNames'| ابن‌جنی، ابوالفتح عثمان بن جنی
| data-type="authorOtherNames" | ابن‌ جنی، ابوالفتح عثمان بن جنی


عثمان بن جنی
عثمان بن جنی
خط ۱۳: خط ۱۳:
|-
|-
|نام پدر  
|نام پدر  
|data-type='authorfatherName'|جنى
| data-type="authorfatherName" |جنى
|-
|-
|متولد  
|متولد  
|data-type='authorbirthDate'|321
| data-type="authorbirthDate" |321
|-
|-
|محل تولد
|محل تولد
|data-type='authorBirthPlace'|موصل عراق
| data-type="authorBirthPlace" |موصل عراق
|-
|-
|رحلت  
|رحلت  
|data-type='authorDeathDate'|392 ق
| data-type="authorDeathDate" |392 ق
|-
|-
|اساتید
|اساتید
|data-type='authorTeachers'|
| data-type="authorTeachers" |
|-
|-
|برخی آثار
|برخی آثار
|data-type='authorWritings'|[[کتاب شرح اللمع في النحو]]  
| data-type="authorWritings" |[[کتاب شرح اللمع في النحو]]  


[[سر صناعة الإعراب]]  
[[سر صناعة الإعراب]]  


[[الخصائص]]  
[[الخصائص]]  
|-class='articleCode'
|- class="articleCode"
|کد مؤلف
|کد مؤلف
|data-type='authorCode'|AUTHORCODE03664AUTHORCODE
| data-type="authorCode" |AUTHORCODE03664AUTHORCODE
|}
|}
</div>
</div>


'''ابن جنى، ابوالفتح عثمان بن جنى موصلى''' (321-392ق)، عالم به صرف و نحو، لغت و ادب عرب مى‌باشد.پدر او برده‌اى رومى از آن سليمان بن فهد ازدى موصلى بود كه «جنى» نام داشت و جنى خود به گفته [[سيوطى]] معرب گنى است.
'''ابوالفتح عثمان بن عبدالله جنى موصلى''' (321-392ق)، عالم به صرف و نحو، لغت و ادب عرب مى‌باشد.پدر او برده‌اى رومى از آن سليمان بن فهد ازدى موصلى بود كه «جنى» نام داشت و جنى خود به گفته [[سيوطى]] معرب گنى است.


ابن جنى در موصل زاده شد. از دوران كودكى و نوجوانى او اطلاعى در دست نيست. جز اين‌كه در آغاز جوانى، در جامع موصل، به تدريس صرف مشغول بوده است. در آن هنگام، ابوعلى فارسی بر آن ديار گذشت و مدرس جوان را در مسأله‌اى صرفى آزمود. چون ابن جنى از دادن پاسخ عاجز ماند، در سلك شاگردان ابوعلى درآمد و تا درگذشت استاد، يعنى چهل سال تمام، در سفر و حضر، ملازم او شد. به اعتبار این چهل سال، آغاز آشنايى او و ابوعلى را در 337ق مى‌توان پنداشت.
ابن جنى در موصل زاده شد. از دوران كودكى و نوجوانى او اطلاعى در دست نيست. جز اين‌كه در آغاز جوانى، در جامع موصل، به تدريس صرف مشغول بوده است. در آن هنگام، ابوعلى فارسی بر آن ديار گذشت و مدرس جوان را در مسأله‌اى صرفى آزمود. چون ابن جنى از دادن پاسخ عاجز ماند، در سلك شاگردان ابوعلى درآمد و تا درگذشت استاد، يعنى چهل سال تمام، در سفر و حضر، ملازم او شد. به اعتبار این چهل سال، آغاز آشنايى او و ابوعلى را در 337ق مى‌توان پنداشت.
خط ۴۷: خط ۴۷:
ابن جنى شاگردان بسيارى تربيت كرده كه بعدها خود از دانشمندان بنام در ادب عرب شده‌اند؛ از جمله معروف‌ترين آن‌هاست: ابوالقاسم عمر بن ثابت ثمانينى، ابوالحسن على بن عبيدالله سمسمى، ابواحمد عبدالسلام بصرى، على بن زيد قاشانى (كاشانى)، ثابت بن محمد جرجانى، ابوعبدالله حسن بن احمد بن نصر، محمد بن عبدالله بن شاهویه.
ابن جنى شاگردان بسيارى تربيت كرده كه بعدها خود از دانشمندان بنام در ادب عرب شده‌اند؛ از جمله معروف‌ترين آن‌هاست: ابوالقاسم عمر بن ثابت ثمانينى، ابوالحسن على بن عبيدالله سمسمى، ابواحمد عبدالسلام بصرى، على بن زيد قاشانى (كاشانى)، ثابت بن محمد جرجانى، ابوعبدالله حسن بن احمد بن نصر، محمد بن عبدالله بن شاهویه.


وى با امرا، سلاطين و برخى از بزرگان عصر خود ارتباط و مراوده داشته است و به نقل ابن قفطى، در خاندان ديلمیان: عضدالدوله و فرزندانش را خدمت كرد و کتاب «البشرى و الظفر» را نيز در تفسير بيتى از اشعار عضدالدوله برای همو نوشت. ابن قفطى نوع خدمت ابن جنى را نزد این شهرياران معلوم نكرده است. برخى به استناد نوشته ياقوت، ابن جنى را كاتب انشاء دربار عضد الدوله و صمصام الدوله دانسته‌اند.
وى با امرا، سلاطين و برخى از بزرگان عصر خود ارتباط و مراوده داشته است و به نقل ابن قفطى، در خاندان ديلمیان: عضدالدوله و فرزندانش را خدمت كرد و کتاب «البشرى و الظفر» را نيز در تفسير بيتى از اشعار عضدالدوله برای همو نوشت. ابن قفطى نوع خدمت ابن جنى را نزد این شهرياران معلوم نكرده است. برخى به استناد نوشته ياقوت، ابن جنى را كاتب انشاء دربار عضد الدوله و صمصام‌الدوله دانسته‌اند.


بى شك ابن جنى مانند استاد خود ابوعلى فارسی به مذهب اعتزال مى‌گراييد. او در بحث از برخى مسائل نحوى مطالبى آورده است كه بر مذهب او دلالت تمام دارد. مؤلفان شيعى او را شيعى مذهب مى‌دانند و ظاهراً چند عامل باعث چنين تصورى شده است: از جمله آن‌كه وى با [[شریف الرضی، محمد بن حسین|شريف رضى]] و [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد‌ ‎مرتضى]] بسيار نزدیک بود و نيز بر امام على و اهل‌بيت(ع) به روش شیعیان درود مى‌فرستاد.
بى شك ابن جنى مانند استاد خود ابوعلى فارسی به مذهب اعتزال مى‌گراييد. او در بحث از برخى مسائل نحوى مطالبى آورده است كه بر مذهب او دلالت تمام دارد. مؤلفان شيعى او را شيعى مذهب مى‌دانند و ظاهراً چند عامل باعث چنين تصورى شده است: از جمله آن‌كه وى با [[شریف الرضی، محمد بن حسین|شريف رضى]] و [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد‌ ‎مرتضى]] بسيار نزدیک بود و نيز بر امام على و اهل‌بيت(ع) به روش شیعیان درود مى‌فرستاد.
خط ۹۳: خط ۹۳:


[[الخصائص]]  
[[الخصائص]]  
[[العروض (ابن‌ جنی)]]


[[اللمع في العربية]]  
[[اللمع في العربية]]  


[[المحتسب فی تبیین وجوه شواذ القراءات و الایضاح عنها]]  
[[المحتسب في تبيين وجوه شواذ القراءات و الإيضاح عنها]]  


[[المنصف شرح لکتاب التصریف]]  
[[المنصف شرح لکتاب التصریف]]  


[[التصریف الملوکی]]  
[[التصريف الملوكي]]  


[[توجيه اللمع]]  
[[توجيه اللمع]]  


[[رده:زندگی‌نامه]]
[[رده:زندگی‌نامه]]
[[رده:ادیبان]]
[[رده:واژه‌‌شناسان]]