تاریخ اصفهان (همایی)

تاریخ اصفهان
پدیدآوران	همایی، جلال‌الدین (نويسنده) همایی، ماهدخت بانو (گردآورنده)
عنوان‌های دیگر	جغرافیای اصفهان ** کتاب تاریخ اصفهان: گفتار پیشینگان راجع به اصفهان
ناشر	پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگى‏
مکان نشر	ایران - تهران
سال نشر	1398ش
چاپ	1
موضوع	اصفهان - تاریخ - اصفهان - Esfahani (Iran( - Esfahani dialect
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

تاریخ اصفهان؛ جغرافیای اصفهان، اثر جلال‌الدین همایی شیرازی اصفهانی، کتابی است پیرامون تاریخ و جغرافیای اصفهان که به کوشش ماهدخت‌بانو همایی، منتشر شده است.

نویسنده در پیشگفتار، ذکر کرده است که کتاب‌هایی که درباره تاریخ اصفهان، از دیرگاه نوشته شده است، بیشتر از بین رفته و به دست ما نرسیده است و آنچه هم در دسترس هست، اکثرا ناقص است و نمی‌تواند حوایج یک محقق کنجکاو را برآورده سازد. وی علاوه بر منابع و مآخذ مکتوب، با بسیاری از صاحبان حرفه‌ها و هنرمندانی که در کتاب ذکر شده‌اند، مراوده داشته و خود نزد برخی از آنان، به‌ویژه خطاطان، در سنین جوانی تلمذ کرده است. به این مناسبت، بیشتر شواهد و وقایعی را که ذکر کرده، خود شاهد عینی آن بوده و اطلاعات دست اول و ذی‌قیمتی را برای خواننده، به یادگار گذاشته است.

در فصل‌های مختلف کتاب، توضیحاتی در موارد زیر، به رشته تحریر درآمده است: هنر و هنرمندان سپاهان (خوش‌نویسان)، اسامی آوازهای معروف اصفهان و ذکر خوانندگان و نوازندگان و تصنیف‌سازان، شش قلم نقاشی و تذهیب، مساحان و مصدقین و کارشناسان دهقانی، زرگران و قلم‌زنان و منبت‌کاران، شاهنامه‌خوانان و نقالان اصفهان.

در آغاز کتاب، زندگی‌نامه استاد همایی به قلم خود ایشان، از «همایی‌نامه» نقل شده است و خاطرات بسیار جالبی را در مورد خاندان، دوران کودکی و تحصیلات مربیان و اوضاع تاریخی و اجتماعی دوران مورد نظر در بر دارد.

در بخشی از کتاب، تاریخچه جامعی از خط و انواع آن، که به همت ایرانیان ابداع شده است، ذکر گردیده و نوشته شده است که خط پهلوی در قرن چهارم در اصفهان، متروک بود و قدیمی‌ترین خطی که در اصفهان یافت شده، خط کوفی است. در این بخش همچنین اطلاعات جامعی از وجه تسمیه انواع خطوط، نقل و از استادان انواع خط در اصفهان و در قرن‌های مختلف، یاد شده است.

در قسمت دیگر از کتاب، به اسامی آوازهای مخصوص اصفهان پرداخته شده است. در سرآغاز این قسمت، الحان و آهنگ‌هایی که اختصاص به اصفهان داشته، ذکر شده است.

منابع مقاله

سپنتا، ساسان، «نقد و معرفی کتاب تاریخ اصفهان ویژه هنر و هنرمندان، تألیف استاد جلال‌الدین همایی»، پایگاه مجلات تخصصی نور، فرهنگ اصفهان، بهار و تابستان 1377- شماره 7 و8.