رضایی، جمال

رضایی، جمال

نام	رضایی، جمال
نام‎های دیگر
نام پدر
متولد	1305ش
محل تولد	بيرجند
رحلت	19 خرداد 1380ش
اساتید
برخی آثار	بیرجندنامه، بیرجند درآغاز سده چهاردهم خورشیدی
کد مؤلف	AUTHORCODE00625AUTHORCODE

برای دیگر کاربردها، رضایی (ابهام زدایی) را ببینید.

جمال رضايى  (1305 ـ 1380ش)، استاد، پژوهشگر، شاعر، پدر علم زبان‌شناسی ایران

ولادت

در سال 1305ش، در بيرجند ديده به جهان گشود.

تحصیلات

تحصيلات ابتدايى و متوسطه را در زادگاه خود و مشهد مقدس به پايان رسانيد. پس از اخذ مدرک ليسانس ادبيات فارسى از دانشگاه تهران، به استخدام وزارت فرهنگ درآمد و در خلال كار آموزشى، دوره دكترى را به پايان رساند، آن‌گاه به سمت دانشيارى دانشكده ادبيات دانشگاه فردوسى مشهد منصوب گرديد و پس از آن نيز به مرتبه استادى دانشكده ادبيات و علوم انسانى دانشگاه تهران ارتقا يافت و تا پايه ده استادى پيش رفت و به دو مدال درجه دو و يك علمى دست يافت.

استاد رضايى، مدت بيست و چند سال از زادگاهش بى‌خبر بوده است و در نوروز سال 1378ش، قصد بازديد از وطن مى‌كند. او خود، سفر به وطن را چنين تشريح مى‌كند: «قصدم از اين سفر، به‌جز ديدن زادگاه و ديدار بستگان و دوستان، اين بود كه حاصل پژوهش‌هايم - آنچه از فرهنگ مردم و آداب و رسوم بيرجند گرد آورده بودم - را بازنگرى كنم و گردآورده‌هايم را، براى اطمينان بيشتر با مردم و آگاهان - به‌ويژه سالخوردگان - در ميان بگذارم... هنگامى كه به بيرجند رسيدم و شهر را ديدم، آن را با شهرى كه در گذشته ديده بودم و مى‌شناختم و تصويرى كه از آن در ذهن داشتم، به‌كلى متفاوت يافتم. هيچ گمان نمى‌بردم كه شهرى كوچك و دورافتاده در محيطى خشك و نامساعد و در زمانى نسبتاً كوتاه، يك‌باره دگرگون گشته و به شهرى بزرگ و آباد و پررونق تبديل شده باشد...».

وى در مدت خدمات فرهنگى خويش، در سمت‌هاى رياست دبيرستان قزوينى، معاونت دانشكده ادبيات مشهد، معاونت دانشكده ادبيات و علوم انسانى دانشگاه تهران، سرپرستى مؤسسه زبان‌هاى خارجى دانشگاه تهران، مديريت گروه آموزشى زبان‌شناسى و زبان‌هاى باستانى دانشگاه تهران، معاونت وزارت علوم و آموزش عالى انجام وظيفه كرد.

علاوه بر مسئوليت‌هاى بالا، در چندين سازمان و شوراى علمى و پژوهشى مسئوليت داشت، از قبيل: انجمن استادان زبان و ادبيات فارسى، شوراى فرهنگستان زبان ايران، هيئت‌رئيسه كنگره تحقيقات ايرانى مميزه دانشگاه تهران، شوراى دانشگاه تهران و هيئت‌امناى دانشگاه تهران. افزون بر اين، ايشان در چندين كنگره علمى داخلى و خارجى شركت كرد، مانند كنگره تحقيقات ايرانى در دانشگاه‌هاى كشورهاى تركيه، روسيه، ارمنستان، سوئيس و به پاس خدمات فرهنگی‌اش دو مدال درجه یک و درجه دو دریافت کرد. 

 او علاوه بر تألیف چندین کتاب در رشته ادبیات به شیوه و سبک استادان کهن شعر فارسی اشعاری نیز سرود. 

وفات

جمال رضایی در 19 خرداد 1380ش در سن 75 سالگی درگذشت، و در قطعه 250 / ردیف 121 / شماره 49 بهشت زهرای تهران به خاک سپرده شد.

آثار

1. بيرجندنامه (بيرجند از آغاز سده چهاردهم خورشيدى)؛
2. تحقيق در شرح احوال و آثار نزارى قهستانى؛
3. مضامين قرآنى در بوستان سعدى؛
4. نثر سنايى؛
5. قلعه رستم؛
6. گزارش زبان‌هاى باستانى ايران؛
7. درفش ايران؛
8. تصحيح و تحشيه فرهنگ صبوحى با شرح واژه‌ها؛
9. نام‌هاى روزهاى ماه در ايران باستان؛
10. بوسهل زوزنى در تاريخ بيهقى؛
11. صرف فعل ماضى در گويش كهن هرات؛
12. واژه‌نامه گويش بيرجند؛
13. بررسى گويش بيرجند.

منابع مقاله

1. مقدمه كتاب بيرجندنامه، ص 16.
2. مقالات دکتر جمال رضایی در پایگاه تخصصی نورمگز

وابسته‌ها

بیرجندنامه، بیرجند درآغاز سده چهاردهم خورشیدی