۱۰۶٬۸۱۹
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'ابی الحدید' به 'ابیالحدید') |
||
(۱۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱۸: | خط ۱۸: | ||
| شابک =1-46-2905-964-978 | | شابک =1-46-2905-964-978 | ||
| تعداد جلد =1 | | تعداد جلد =1 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | | کتابخانۀ دیجیتال نور =0000 | ||
| کتابخوان همراه نور = | | کتابخوان همراه نور = | ||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
}} | }} | ||
''' السائر الحائر الواجد الی السائر الواحد الماجد ''' نوشتهی شیخ کامل [[نجمالدین کبری، احمد بن عمر|نجمالدین کبری]] است که توسّط استاد [[محمدی وایقانی، کاظم|کاظم محمّدی]] تصحیح، توضیح و منتشر شده است. قابل ذکر است که مصحح مقدّمهای کامل هم برای این رساله نوشته است. | ''' السائر الحائر الواجد الی السائر الواحد الماجد''' نوشتهی شیخ کامل [[نجمالدین کبری، احمد بن عمر|نجمالدین کبری]] است که توسّط استاد [[محمدی وایقانی، کاظم|کاظم محمّدی]] تصحیح، توضیح و منتشر شده است. قابل ذکر است که مصحح مقدّمهای کامل هم برای این رساله نوشته است. | ||
این رساله در خصوص سلوک الی الله و ادب و آداب آن نوشته شده است. در واقع شروطی که در سلوک معنوی خاصه در مکتب کبرویه ضروری است که سالکان به آنها اهتمام نمایند در این رساله مورد نظر قرار گرفته است و این شروط را بعد از شیخ و همزمان با او دیگر خلفای دانشمند او نیز مورد تأیید و تأکید قرار دادهاند و در تربیت نفوس سالکان آنها را اصل تربیت و تعلیم سلوکی در نظر | این رساله در خصوص سلوک الی الله و ادب و آداب آن نوشته شده است. در واقع شروطی که در سلوک معنوی خاصه در مکتب کبرویه ضروری است که سالکان به آنها اهتمام نمایند در این رساله مورد نظر قرار گرفته است و این شروط را بعد از شیخ و همزمان با او دیگر خلفای دانشمند او نیز مورد تأیید و تأکید قرار دادهاند و در تربیت نفوس سالکان آنها را اصل تربیت و تعلیم سلوکی در نظر آوردهاند. کما این که مشابه با آن مطالب را در نوشتههای شیخ [[نجمالدین رازی]]، شیخ [[مجدالدین بغدادی]]، شیخ [[سعدالدین حمویه، محمد بن مؤید|سعدالدین حموی]]، شیخ [[اسفراینی، عبدالرحمن بن محمد|نوالدین اسفراینی]]، شیخ [[علاءالدوله سمنانی]] و دیگر مشایخ بزرگ این مکتب میتوان دید. | ||
امّا چنان که از مقدّمهی مصحح و شارح پیداست این کتاب قبلاً به عربی نوشته شده بود و نام آن [[الهائم الخائف من لومة اللائم]] بود، ولی از آنجا که همهی افراد با ادبیات عربی آشنا نبودند و به آن زبان تسلّطی نداشتند خود شیخ [[نجمالدین کبری، احمد بن عمر|نجمالدین کبری]] به نام جدید، یعنی السائر الحائر الواجد الی السائر الواحد الماجد آن را ترجمه و در اختیار مریدان قرار داده است. | امّا چنان که از مقدّمهی مصحح و شارح پیداست این کتاب قبلاً به عربی نوشته شده بود و نام آن [[الهائم الخائف من لومة اللائم]] بود، ولی از آنجا که همهی افراد با ادبیات عربی آشنا نبودند و به آن زبان تسلّطی نداشتند خود شیخ [[نجمالدین کبری، احمد بن عمر|نجمالدین کبری]] به نام جدید، یعنی السائر الحائر الواجد الی السائر الواحد الماجد آن را ترجمه و در اختیار مریدان قرار داده است. | ||
خط ۴۴: | خط ۴۴: | ||
# شرط پنجم: دوام ذکر لا اله الا الله | # شرط پنجم: دوام ذکر لا اله الا الله | ||
# شرط ششم: نفی خواطر | # شرط ششم: نفی خواطر | ||
# شرط هفتم: تسلیم و رضا دادن | # شرط هفتم: تسلیم و رضا دادن حکم حق تعالی | ||
# شرط هشتم: اختیار صحبت صالحان و هجران از اخوان سوء | # شرط هشتم: اختیار صحبت صالحان و هجران از اخوان سوء | ||
# شرط نهم: ترک خواب و خوابگاه است الاّ از غلبه | # شرط نهم: ترک خواب و خوابگاه است الاّ از غلبه | ||
خط ۵۰: | خط ۵۰: | ||
بعد از این بخش توضیحات است که تحت عنوان پی نوشتها آمده است و از صفحهی 81 تا 99 را شامل میشود، و چنانکه معلوم است این پی نوشتها به صورت پاورقی است، یعنی با معلوم کردن آنچه که باید شرح بشود، شروح را به انتهای کتاب منتقل نموده است بر این اساس از روی شماره 41 مورد نیاز به توضیح داشته که در پی نوشت به آن پرداخته شده است. | بعد از این بخش توضیحات است که تحت عنوان پی نوشتها آمده است و از صفحهی 81 تا 99 را شامل میشود، و چنانکه معلوم است این پی نوشتها به صورت پاورقی است، یعنی با معلوم کردن آنچه که باید شرح بشود، شروح را به انتهای کتاب منتقل نموده است بر این اساس از روی شماره 41 مورد نیاز به توضیح داشته که در پی نوشت به آن پرداخته شده است. | ||
در آغاز رساله خود شیخ توضیحی مهم در خصوص رساله بدین شرح دارد: پیش از این، از این ضعیف خواصّ اصحاب معنی که به صورت دور ترک بودند و از راه معنی نزدیک، التماس کردند کتابی به زبان تازی، که روشنترین همهی زبانها است، تا دستوری بود در راه حق تعالی. و شرط و علامات آن جمع کردیم. و نام آن کتاب [[رسالة الهائم الخائف من لومه اللائم الطّالب بقلبه الهارب بقالبه]] نهادیم و به حمدالله تعالی مقبول آمد. و مقدّمان دین و شریعت نبوی قبول فرمودند، و موافق حال ایشان آمد. لکن جماعتی دیگر که از زبان تازی دورترک بودند و ایشان | در آغاز رساله خود شیخ توضیحی مهم در خصوص رساله بدین شرح دارد: پیش از این، از این ضعیف خواصّ اصحاب معنی که به صورت دور ترک بودند و از راه معنی نزدیک، التماس کردند کتابی به زبان تازی، که روشنترین همهی زبانها است، تا دستوری بود در راه حق تعالی. و شرط و علامات آن جمع کردیم. و نام آن کتاب [[رسالة الهائم الخائف من لومه اللائم الطّالب بقلبه الهارب بقالبه]] نهادیم و به حمدالله تعالی مقبول آمد. و مقدّمان دین و شریعت نبوی قبول فرمودند، و موافق حال ایشان آمد. لکن جماعتی دیگر که از زبان تازی دورترک بودند و ایشان را به زبان پارسی مؤانستی بیشتر بود، التماس کردند تا یکی دیگر مانند آن یا نزدیک آن، کتابی کنیم به زبان پارسی که تلو زبان تازی است در حلاوت و فصاحت، تا فایده عامتر بود. اجابت کردیم و بر مهمّات دیگر که بود، مقدّم کردیم و نام او رسالة السّایر الحایر الواجد الی السّاتر الواحد الماجد نهادیم<ref>متن، صص 56-55</ref>. | ||
خط ۵۹: | خط ۵۹: | ||
کتاب با مقدّمهای بسیار عالی از استاد عرفان شناس [[محمدی وایقانی، کاظم|کاظم محمّدی]] شروع شده که هم زندگی و سلوک شیخ کبری را مورد نظر قرار داده و هم به آثار متعدّد وی توجّه کرده و معرّفی نموده و هم در خصوص این رساله سخن گفته است. مصحح در این مقدّمه مینویسد: این رساله در حقیقت صورتی از رسالهی گذشتهی شیخ کبری با نام [[الهائم الخائف من لومۀ اللائم]] است. از آنجا که این رساله به زبان عربی است و همهی افراد توان بهره جستن از آنرا نداشتند از حضرتش تقاضای یک رسالهی پارسی کردند که همان مسائل در آن درج شده باشد تا به استفادهی ایشان نیز درآید. این شد که جناب [[نجم کبری]] رسالهی السّائر الحائر را به زبان پارسی و بدان شیوه که [[الهائم]] را نگاشته بود نوشت. این رساله حاوی ده شرط است که جهت سلوک سالکان طرح و بیان شده است که به ترتیب عبارتند از: شرط اوّل طهارت، شرط دوّم خاموشی، شرط سوّم خلوت دایم و عزلت از خلق، شرط چهارم صوم، شرط پنجم دوام ذکر«لا اله الا الله»، شرط ششم نفی خواطر، شرط هفتم تسلیم و رضا، شرط هشتم اختیار صحبت صالحان و هجران اخوان شرور، شرط نهم ترک خواب و خوابگاه، شرط دهم در خوردن طعام و شراب اسراف نکردن<ref>مقدّمه، ص 48</ref>. | کتاب با مقدّمهای بسیار عالی از استاد عرفان شناس [[محمدی وایقانی، کاظم|کاظم محمّدی]] شروع شده که هم زندگی و سلوک شیخ کبری را مورد نظر قرار داده و هم به آثار متعدّد وی توجّه کرده و معرّفی نموده و هم در خصوص این رساله سخن گفته است. مصحح در این مقدّمه مینویسد: این رساله در حقیقت صورتی از رسالهی گذشتهی شیخ کبری با نام [[الهائم الخائف من لومۀ اللائم]] است. از آنجا که این رساله به زبان عربی است و همهی افراد توان بهره جستن از آنرا نداشتند از حضرتش تقاضای یک رسالهی پارسی کردند که همان مسائل در آن درج شده باشد تا به استفادهی ایشان نیز درآید. این شد که جناب [[نجم کبری]] رسالهی السّائر الحائر را به زبان پارسی و بدان شیوه که [[الهائم]] را نگاشته بود نوشت. این رساله حاوی ده شرط است که جهت سلوک سالکان طرح و بیان شده است که به ترتیب عبارتند از: شرط اوّل طهارت، شرط دوّم خاموشی، شرط سوّم خلوت دایم و عزلت از خلق، شرط چهارم صوم، شرط پنجم دوام ذکر«لا اله الا الله»، شرط ششم نفی خواطر، شرط هفتم تسلیم و رضا، شرط هشتم اختیار صحبت صالحان و هجران اخوان شرور، شرط نهم ترک خواب و خوابگاه، شرط دهم در خوردن طعام و شراب اسراف نکردن<ref>مقدّمه، ص 48</ref>. | ||
توضیح دیگری که مصحح در مقدّمه در خصوص این رساله دارد نیز مربوط به نسخههای آن است، میگوید: از رسالهی السائر الحائر الواجد الی السّاتر الواجد الماجد | توضیح دیگری که مصحح در مقدّمه در خصوص این رساله دارد نیز مربوط به نسخههای آن است، میگوید: از رسالهی السائر الحائر الواجد الی السّاتر الواجد الماجد نسخههای بسیاری هست که در کتابخانهها موجود است، نسخههایی خطی از این اثر مهمّ نیز وجود دارد که یکی از آنها در کتابخانهی مرکزی دانشگاه تهران است با شمارهی 3654 که در سال 1222ق با خط نسخ نوشته شده. نسخهی خطی دیگری هست که در کتابخانهی گنج بخش پاکستان است با شمارهی 393890. نسخهی خطی دیگری در کتابخانهی حضرت آیۀالله آقای سیّد شهابالدّین مرعشی است که در یک مجموعهی خطی است به شمارهی 195 که هفتمین رساله از این مجموعه که در بردارندهی صفحات 117ـ122 است مربوط میشود به رسالهی مورد بحث<ref>مقدّمه، صص 49-48</ref>. | ||
در این رساله با تمام اختصاری که دارد سرشار از آیات و روایات است، که شیخ کبری از سویی حافظ و مفسّر و حتّی تأویلگر قرآن بوده است و از دیگر سو در مقام یک فقیه تام و تمام و حافظ حدیث این رساله را سرشار از معنوی قرآن و سنّت کرده است. در صفحهای نیست که با آیه یا آیات و یا با حدیثی مهم مواجه نشویم و این خود نشان از آن دارد که شیخ کبری واصل به اصل بوده و آنی از قرآن و سنّت مفارقت نداشته و تمام تعالیم او هم بر مینای همین کتاب و سنّت بوده است. و این روالی است که مریدان و خلفای بعد از او نیز به همان سبک و سیاق پیمودند و تا به امروز هم که مصحح وارث معنوی آن مکتب عرفانی است همین رویّه را در کار کرده است و در کتاب [[نجم کبری]] و نیز [[آشنایی با مکتب کبرویه]] که به نوعی مانیفست این طریقت است تمام آن را به خوبی شرح کرده است. | در این رساله با تمام اختصاری که دارد سرشار از آیات و روایات است، که شیخ کبری از سویی حافظ و مفسّر و حتّی تأویلگر قرآن بوده است و از دیگر سو در مقام یک فقیه تام و تمام و حافظ حدیث این رساله را سرشار از معنوی قرآن و سنّت کرده است. در صفحهای نیست که با آیه یا آیات و یا با حدیثی مهم مواجه نشویم و این خود نشان از آن دارد که شیخ کبری واصل به اصل بوده و آنی از قرآن و سنّت مفارقت نداشته و تمام تعالیم او هم بر مینای همین کتاب و سنّت بوده است. و این روالی است که مریدان و خلفای بعد از او نیز به همان سبک و سیاق پیمودند و تا به امروز هم که مصحح وارث معنوی آن مکتب عرفانی است همین رویّه را در کار کرده است و در کتاب [[نجم کبری]] و نیز [[آشنایی با مکتب کبرویه]] که به نوعی مانیفست این طریقت است تمام آن را به خوبی شرح کرده است. | ||
شیخ [[نجمالدین کبری، احمد بن عمر|نجمالدین کبری]] | شیخ [[نجمالدین کبری، احمد بن عمر|نجمالدین کبری]] در این رساله که به نوعی ده شرط هم گفته میشود برای هر شرط فوائدی هم بیان کرده که بسیار مهم است. امّا این فواید در تمام شروط از لحاظ تعداد یکسان نیست، مثلاً در شرط اوّل که طهارت است بیست فایده بر شمرده است، در سرط دوّم که خاموشی از زبان ظاهر بجز در ذکر حق است یازده مورد را برشمرده و در شرط سوّم که خلوت و عزلت از خلق است با آنکه هیچ توضیحی در این رساله برای آن ندارد در عین حال سیزده فایده برای آن شمرده است و به همین منوال تا انتهای ده شرط فوائدی مناسب با همان شرط را بیان کرده که بسیار ارزشمند و مفید است. و قابل ذکر است که در بیان فواید نیز در مواردی به استناد آیات و روایات سخن خود را بسط داده است. | ||
مصحح و شارح کتاب غیر از پی نوشتها که در انتهای اثر درج شده است تقریباً در تمام صفحات توضیحاتی را به عنوان پاورقی متذکّر شده است که عمدتاً مشخّص کردن سوره و آیهی متن است و نیز ترجمهی کردن آیات و نیز معلوم داشتن حدیث و مشخّص کردن سند و ترجمهی آن. امّا در بخش پی نوشتها توضیحات بسیار مهم و مفیدی را شاهد هستیم که بحث متن را برای خوانندهی امروزی کامل میکند. | مصحح و شارح کتاب غیر از پی نوشتها که در انتهای اثر درج شده است تقریباً در تمام صفحات توضیحاتی را به عنوان پاورقی متذکّر شده است که عمدتاً مشخّص کردن سوره و آیهی متن است و نیز ترجمهی کردن آیات و نیز معلوم داشتن حدیث و مشخّص کردن سند و ترجمهی آن. امّا در بخش پی نوشتها توضیحات بسیار مهم و مفیدی را شاهد هستیم که بحث متن را برای خوانندهی امروزی کامل میکند. | ||
مصحح و شارح محترم در این کار برای توضیح و شرح آنچه که در متن بوده و نیازمند به سند دادن و یا توضیح بیشتر بوده به ناچار به منابع بسیار زیادی رجوع کرده و توضیحاتی ارزشمند را در این رساله چاشنی کرده است. برخی از منابعی که وی مورد استفاده قرار داده بدین شرح است: | مصحح و شارح محترم در این کار برای توضیح و شرح آنچه که در متن بوده و نیازمند به سند دادن و یا توضیح بیشتر بوده به ناچار به منابع بسیار زیادی رجوع کرده و توضیحاتی ارزشمند را در این رساله چاشنی کرده است. برخی از منابعی که وی مورد استفاده قرار داده بدین شرح است: | ||
# آثار عرفانی: [[التعرّف لمذهب التصوّف]]، [[شرح التعرف لمذهب التصوف|شرح التعرّف لمذهب التصوّف]]، [[عوارف المعارف]]، [[مرصاد العباد]]، [[منارات السائرين إلی حضرة الله جل جلاله و مقامات الطائرين|منارات السائرین]]، [[قوت القلوب]]، [[إحياء علوم الدين|احیاء | # آثار عرفانی: [[التعرّف لمذهب التصوّف]]، [[شرح التعرف لمذهب التصوف (تصحیح محمد روشن)|شرح التعرّف لمذهب التصوّف]]، [[عوارف المعارف]]، [[مرصاد العباد]]، [[منارات السائرين إلی حضرة الله جل جلاله و مقامات الطائرين|منارات السائرین]]، [[قوت القلوب]]، [[إحياء علوم الدين|احیاء علومالدین]]، [[کیمیای سعادت]]، تفسیر [[لطائف الإشارات|لطائف الاشارات]]، [[کاشف الاسرار]]، [[حلية الأولياء و طبقات الأصفياء|حلیة الاولیاء]]، [[بیان المعاني|بیان المعانی]]، [[کشف المحجوب]]، [[ختم الاولیاء]]، [[محاضرة الأبرار و مسامرة الأخيار في الأدبيات و النوادر و الأخبار|محاضرة الابرار]] و برخی دیگر آثار. | ||
# آثار دینی: [[الکافی]]، [[تاریخ بغداد]]، [[تاریخ مدینة دمشق]]، [[الخصال]]، [[من لا یحضره الفقیه]]، [[وسائل الشیعه]]، [[مستدرک الوسائل]]، [[الاستبصار]]، [[عوالي اللئالي العزيزية في الأحاديث الدينية|عوالی اللآلی]]، [[المناقب]]، [[النهاية في غريب الحديث و الأثر|النهایه فی غریب الحدیث]]، [[المهجة البیضاء]]، [[نهاية الأرب في فنون الأدب|نهایة الارب]]، [[التذكرة الحمدونية|التذکرة الحمدونی]]، طبّ النّبی، [[البيان و التبيين|البیان و التبیین]]، [[شرح حدیث ثقلین]]، [[شرح نهجالبلاغة (ابن ابيالحديد)|شرح | # آثار دینی: [[الکافی]]، [[تاریخ بغداد]]، [[تاریخ مدینة دمشق]]، [[الخصال]]، [[من لا یحضره الفقیه]]، [[وسائل الشیعه]]، [[مستدرک الوسائل]]، [[الاستبصار]]، [[عوالي اللئالي العزيزية في الأحاديث الدينية|عوالی اللآلی]]، [[المناقب]]، [[النهاية في غريب الحديث و الأثر|النهایه فی غریب الحدیث]]، [[المهجة البیضاء]]، [[نهاية الأرب في فنون الأدب|نهایة الارب]]، [[التذكرة الحمدونية|التذکرة الحمدونی]]، طبّ النّبی، [[البيان و التبيين|البیان و التبیین]]، [[شرح حدیث ثقلین]]، [[شرح نهجالبلاغة (ابن ابيالحديد)|شرح نهجالبلاغه ابن ابیالحدید]]، [[المنهج القوی]]، [[عيون الأخبار|عیون الاخبار]]، [[التحصین]]، [[مكارم الأخلاق (طبرسي)|مکارم الاخلاق]]، [[بحار الانوار]]، [[مصباح الشريعة|مصباح الشریعه]]، [[تذكرة الخواص|تذکرة الخواص]] و برخی دیگر آثار. | ||
خط ۸۷: | خط ۸۷: | ||
السائر الحائر الواجد الی السائر الواحد الماجد، تألیف شیخ کامل [[نجمالدین کبری، احمد بن عمر|نجمالدین کبری]] است که با تصحیح و توضیح و مقدّمهی کامل استاد [[محمدی وایقانی، کاظم|کاظم محمّدی]] به انتشار رسیده است. | السائر الحائر الواجد الی السائر الواحد الماجد، تألیف شیخ کامل [[نجمالدین کبری، احمد بن عمر|نجمالدین کبری]] است که با تصحیح و توضیح و مقدّمهی کامل استاد [[محمدی وایقانی، کاظم|کاظم محمّدی]] به انتشار رسیده است. | ||
کتاب در یک جلد با مقدّمهای مطول نوشته شده است. متن کتاب به زبان فارسی است. کتاب دارای 120 صفحه است. این اثر در قطع رقعی و با جلد نرم و کاغذ مرغوب منتشر شده. در آغاز، فهرست مطالب | کتاب در یک جلد با مقدّمهای مطول نوشته شده است. متن کتاب به زبان فارسی است. کتاب دارای 120 صفحه است. این اثر در قطع رقعی و با جلد نرم و کاغذ مرغوب منتشر شده. در آغاز، فهرست مطالب درج شده و در انتهای اثر فهرستی کامل از منابع و مآخذ و همین طور نمایه درج شده است. | ||
خط ۱۰۹: | خط ۱۰۹: | ||
[[نجم کبری]] | [[نجم کبری]] | ||
[[ | [[نجمالدین کبری پیر ولی تراش]] | ||
[[سر سماع]] | [[سر سماع]] |