نوسازی و جامعه ایلی بویر احمد در دوره پهلوی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'ه های ' به 'ه‌های '
جز (جایگزینی متن - 'ی ها ' به 'ی‌ها ')
جز (جایگزینی متن - 'ه های ' به 'ه‌های ')
خط ۲۵: خط ۲۵:
| پیش از =
| پیش از =
}}
}}
'''نوسازی و جامعه ایلی بویر احمد در دوره پهلوی''' تألیف دکتر محمدمهدی روشنفکر؛ کتاب حاضر به بررسی برنامه ها، سیاست ها و اقدامات حکومت پهلوی در راستای ادغام جامعه ی ایلی (بویر احمد) در ساختار جدید حکومت و جامعه ایلی پرداخته است. نویسنده با بهره گیری از منابع اصلی، اسناد و مصاحبه های تاریخ شفاهی، تحولات سیاسی و اجتماعی ایران و ایل بویراحمد را بر اساس الگوی نظری «مرکز - پیرامون» مورد تجزیه و تحلیل قرار داده است.
'''نوسازی و جامعه ایلی بویر احمد در دوره پهلوی''' تألیف دکتر محمدمهدی روشنفکر؛ کتاب حاضر به بررسی برنامه ها، سیاست ها و اقدامات حکومت پهلوی در راستای ادغام جامعه ی ایلی (بویر احمد) در ساختار جدید حکومت و جامعه ایلی پرداخته است. نویسنده با بهره گیری از منابع اصلی، اسناد و مصاحبه‌های تاریخ شفاهی، تحولات سیاسی و اجتماعی ایران و ایل بویراحمد را بر اساس الگوی نظری «مرکز - پیرامون» مورد تجزیه و تحلیل قرار داده است.


==ساختار==
==ساختار==
خط ۴۲: خط ۴۲:


==گزارش کتاب==
==گزارش کتاب==
سلطه و حاکمیت طولانی مدت حکومت ها و سلسله های ایلی و قبیله ای، نوعی تارخی نگاری ایلی و عصبیت قبیله ای را در جامعه و فرهنگ ایران نهادینه و ماندگار کرد. در گردش و کشمکش حکومت های ایلی، جامعه ایران عملا از یک عصبیت به عصبیت دیگر پرتاب می شد و باید گفت که تاریخ اجتماعی و سیاسی ایران، بازتاب اینگونه عصبیت ها بوده است. تاریخ ایلی و قبیله ای به عنوان سازنده و سامان دهنده ی روح و روان اجتماعی و فرهنگی جامعه ی ایران، همچنان در عرصه ی سیاست و اجتماع، عاملی مهم واثر گذار در چگونگی رفتارهای سیاسی و اجتماعی مردم به شمار می رود.
سلطه و حاکمیت طولانی مدت حکومت ها و سلسله‌های ایلی و قبیله ای، نوعی تارخی نگاری ایلی و عصبیت قبیله ای را در جامعه و فرهنگ ایران نهادینه و ماندگار کرد. در گردش و کشمکش حکومت های ایلی، جامعه ایران عملا از یک عصبیت به عصبیت دیگر پرتاب می شد و باید گفت که تاریخ اجتماعی و سیاسی ایران، بازتاب اینگونه عصبیت ها بوده است. تاریخ ایلی و قبیله ای به عنوان سازنده و سامان دهنده ی روح و روان اجتماعی و فرهنگی جامعه ی ایران، همچنان در عرصه ی سیاست و اجتماع، عاملی مهم واثر گذار در چگونگی رفتارهای سیاسی و اجتماعی مردم به شمار می رود.


آخرین سلسله ی ایلی حاکم بر ایران، ایل قاجار بود که هم زمان با شروع عصر شکوفایی و عظمت اروپا، بر ایران حکومت می کرد. در این دوره آشنایی ایرانیان نسبت به فرهنگ و تمدن غرب به خصوص شناخت آن ها نسبت به نظام های سیاسی حاکم بر اروپا بیشتر گردید. به تدریج پذیرش الگوی سیاسی غرب برای ایرانیان امری اجتناب ناپذیر و حتی محتوم و مقبول تلقی می شد. این الگو در دوره اخذ تمدن غربی (عصر قاجار) عبارت بود از پدیده ای به نام «دولت - ملت» که در اروپای قرن شانزدهم میلادی شکل گرفته و در قرن نوزدهم به کمال رسیده بود. هسته ی اصلی این تحول، ادغام قدرت های کوچک فئودالی توسط دولت های متمرکز موسوم به دولت های مطلقه بود. نمود و پیدایش چنین دولت هایی که نخستین موج شکل گیری دولت مدرن و متمرکز به حساب می آمد، باعث تحولات و دگرگونی های گسترده ای در روابط دولت و جامعه شد. این گونه دولت ها با توجه به ساختار قدرت متمرکز خود به یکپارچه سازی پیرامون پرداخته و آن را به جامعه ای منسجم و همگون تبدیل نمودند. بدین ترتیب دولت های مطلقه به آفرینش موجودیت های سیاسی به نام حاکمیت ملی اقدام کردند که امروزه افراد جوامع مختلف از طریق عضویت در آن هویت یافته و خود را از افراد سایر جوامع متمایز می سازند. مهم‌ترین ویژگی هیا این موجودیت سیاسی جدید، پیوستگی دولت و ملت به یکدیگر بود که تا قبل از این سابقه نداشت و به همین دلیل آن را دولت - ملت نیز نامیده اند. این دولت - ملت بر پایه مرکز سیاسی واحدی استوار بود که در پناه یک سیستم اداری پیچیده و کارآمد بر پیرامون خود اعمال سلطه می نمود و این پیرامون در واقع همان ملت بود. این مراکز سیاسی موفق شده بودند قدرت های پراکنده ی پیرامون  را که در اروپا به صورت قدرت های فئودالی وجود داشت، از میان بردارند.
آخرین سلسله ی ایلی حاکم بر ایران، ایل قاجار بود که هم زمان با شروع عصر شکوفایی و عظمت اروپا، بر ایران حکومت می کرد. در این دوره آشنایی ایرانیان نسبت به فرهنگ و تمدن غرب به خصوص شناخت آن ها نسبت به نظام های سیاسی حاکم بر اروپا بیشتر گردید. به تدریج پذیرش الگوی سیاسی غرب برای ایرانیان امری اجتناب ناپذیر و حتی محتوم و مقبول تلقی می شد. این الگو در دوره اخذ تمدن غربی (عصر قاجار) عبارت بود از پدیده ای به نام «دولت - ملت» که در اروپای قرن شانزدهم میلادی شکل گرفته و در قرن نوزدهم به کمال رسیده بود. هسته ی اصلی این تحول، ادغام قدرت های کوچک فئودالی توسط دولت های متمرکز موسوم به دولت های مطلقه بود. نمود و پیدایش چنین دولت هایی که نخستین موج شکل گیری دولت مدرن و متمرکز به حساب می آمد، باعث تحولات و دگرگونی های گسترده ای در روابط دولت و جامعه شد. این گونه دولت ها با توجه به ساختار قدرت متمرکز خود به یکپارچه سازی پیرامون پرداخته و آن را به جامعه ای منسجم و همگون تبدیل نمودند. بدین ترتیب دولت های مطلقه به آفرینش موجودیت های سیاسی به نام حاکمیت ملی اقدام کردند که امروزه افراد جوامع مختلف از طریق عضویت در آن هویت یافته و خود را از افراد سایر جوامع متمایز می سازند. مهم‌ترین ویژگی هیا این موجودیت سیاسی جدید، پیوستگی دولت و ملت به یکدیگر بود که تا قبل از این سابقه نداشت و به همین دلیل آن را دولت - ملت نیز نامیده اند. این دولت - ملت بر پایه مرکز سیاسی واحدی استوار بود که در پناه یک سیستم اداری پیچیده و کارآمد بر پیرامون خود اعمال سلطه می نمود و این پیرامون در واقع همان ملت بود. این مراکز سیاسی موفق شده بودند قدرت های پراکنده ی پیرامون  را که در اروپا به صورت قدرت های فئودالی وجود داشت، از میان بردارند.
خط ۵۰: خط ۵۰:
بویراحمدی‌ها از جمله ی این جوامع ایلیاتی بودند که با برخورداری از ویژگی‌ها و شرایط مذکور در جنوب غرب ایران و در بخش های وسیعی از استان مرکزی کوه گیلویه و بویراحمد زندگی می کردند. شرایط اقلیمی و جغرافیایی منطقه و تنوع آب و هوایی آن، سبب شده بود تا اکثریت آن ها برخوردار از زندگی نیمه کوچ نشینی باشند. موقعیت کوهستانی و صعب العبور بودن منطقه، وضعیتی متفاوت از دیگر مناطق ایران را برای مردم منطقه رقم زده بود. تسخیر ناپذیر بودن منطقه به لحاظ سوق الجیشی، ضعف و ناتوانی حکومت مرکزی، فقرو محرومیت شدید مادی و معنوی، تعصبات شدید قبیله ای و طایفه ای، باعث جنگ های خونین درون ایلی و برون ایلی و نیز سبب غارت های داخلی و خارجی مکرر در سراسر دوره ی قاجاریه تا ظهور حکومت پهلوی شده بود. به طوری که نارضایتی عمیق در مناطق اطراف را به دنبال داشت. حکومت پهلوی به عنوان حکومتی اقتدارگرا، استقرار و تداوم خود را در مطیع کردن ایلاتی همچون بویراحمدی‌ها می دید زیرا این ایل مناطق وسیعی از جنوب غرب ایران را ناامن کرده بود.
بویراحمدی‌ها از جمله ی این جوامع ایلیاتی بودند که با برخورداری از ویژگی‌ها و شرایط مذکور در جنوب غرب ایران و در بخش های وسیعی از استان مرکزی کوه گیلویه و بویراحمد زندگی می کردند. شرایط اقلیمی و جغرافیایی منطقه و تنوع آب و هوایی آن، سبب شده بود تا اکثریت آن ها برخوردار از زندگی نیمه کوچ نشینی باشند. موقعیت کوهستانی و صعب العبور بودن منطقه، وضعیتی متفاوت از دیگر مناطق ایران را برای مردم منطقه رقم زده بود. تسخیر ناپذیر بودن منطقه به لحاظ سوق الجیشی، ضعف و ناتوانی حکومت مرکزی، فقرو محرومیت شدید مادی و معنوی، تعصبات شدید قبیله ای و طایفه ای، باعث جنگ های خونین درون ایلی و برون ایلی و نیز سبب غارت های داخلی و خارجی مکرر در سراسر دوره ی قاجاریه تا ظهور حکومت پهلوی شده بود. به طوری که نارضایتی عمیق در مناطق اطراف را به دنبال داشت. حکومت پهلوی به عنوان حکومتی اقتدارگرا، استقرار و تداوم خود را در مطیع کردن ایلاتی همچون بویراحمدی‌ها می دید زیرا این ایل مناطق وسیعی از جنوب غرب ایران را ناامن کرده بود.


این پژوهش در پی آن است تا به بررسی اجمالی برنامه، سیاست ها و اقدامات دولت پهلوی جهت ادغام و آمیختگی ایل بویراحمد به عنوان یکی از قدرت های محلی و پیرامونی در دولت مرکزی در راستای تحقق ایجاد دولت - ملت بپردازد. همچنین در ادامه واکنش بویراحمدی‌ها در مقابل اقدامات و برنامه های دولت مرکزی و تأثیرات اجتماعی و سیاسی ناشی از برنامه های دولت در میان بویراحمدی‌ها را به عنوان موضوع اصلی مورد بررسی قرار داده است. در کنار این مسئله، ساختار نظام ایلی بویراحمدی ها، طوایف و تیره های تشکیل دهنده ایل، مناسبات درون ایلی و برون ایلی و شیوه ی زندگی آنان نیز مورد بررسی قرار گرفته است. ارائه ی راه حل توسعه ی مدنی، هدف دیگری است که این پژوهش دنبال کرده است.<ref> [https://www.historylib.com/books/2371 ر.ک: کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران] </ref>
این پژوهش در پی آن است تا به بررسی اجمالی برنامه، سیاست ها و اقدامات دولت پهلوی جهت ادغام و آمیختگی ایل بویراحمد به عنوان یکی از قدرت های محلی و پیرامونی در دولت مرکزی در راستای تحقق ایجاد دولت - ملت بپردازد. همچنین در ادامه واکنش بویراحمدی‌ها در مقابل اقدامات و برنامه‌های دولت مرکزی و تأثیرات اجتماعی و سیاسی ناشی از برنامه‌های دولت در میان بویراحمدی‌ها را به عنوان موضوع اصلی مورد بررسی قرار داده است. در کنار این مسئله، ساختار نظام ایلی بویراحمدی ها، طوایف و تیره‌های تشکیل دهنده ایل، مناسبات درون ایلی و برون ایلی و شیوه ی زندگی آنان نیز مورد بررسی قرار گرفته است. ارائه ی راه حل توسعه ی مدنی، هدف دیگری است که این پژوهش دنبال کرده است.<ref> [https://www.historylib.com/books/2371 ر.ک: کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران] </ref>


==پانويس ==
==پانويس ==