ابوالصلاح حلبی، تقی بن نجم: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' به'''' به ' به ''''
جز (جایگزینی متن - 'الکافی فی الفقه (طبع جدید)' به 'الكافي في الفقه (بوستان کتاب)')
جز (جایگزینی متن - ' به'''' به ' به '''')
برچسب‌ها: واگردانی دستی ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
 
(۱۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
<div class='wikiInfo'>
<div class="wikiInfo">
[[پرونده:NUR00173.jpg|بندانگشتی|ابوالصلاح حلبی، تقی بن نجم]]
[[پرونده:NUR00173.jpg|بندانگشتی|ابوالصلاح حلبی، تقی بن نجم]]
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
|-
|-
! نام!! data-type='authorName'|ابوالصلاح حلبی، تقی بن نجم
! نام!! data-type="authorName" |ابوالصلاح حلبی، تقی بن نجم
|-
|-
|نام‌های دیگر  
|نام‌های دیگر  
|data-type='authorOtherNames'| اب‍ا ال‍ص‍لاح‌
| data-type="authorOtherNames" | اب‍ا ال‍ص‍لاح‌


ت‍ق‍ی‌ال‍دی‍ن ب‍ن ن‍ج‍م ال‍ح‍ل‍ب‍ی‌
ت‍ق‍ی‌ال‍دی‍ن ب‍ن ن‍ج‍م ال‍ح‍ل‍ب‍ی‌
خط ۱۵: خط ۱۵:
|-
|-
|نام پدر  
|نام پدر  
|data-type='authorfatherName'|
| data-type="authorfatherName" |نجم
|-
|-
|متولد  
|متولد  
|data-type='authorbirthDate'|
| data-type="authorbirthDate" |ح347ق
|-
|-
|محل تولد
|محل تولد
|data-type='authorBirthPlace'|
| data-type="authorBirthPlace" |حلب
|-
|-
|رحلت  
|رحلت  
|data-type='authorDeathDate'|447 ق
| data-type="authorDeathDate" |447 ق
|-
|-
|اساتید
|اساتید
|data-type='authorTeachers'|
| data-type="authorTeachers" |[[علم‌الهدی، علی بن حسین|علم الهدى]]
 
[[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]]
 
[[سلار دیلمی، حمزة بن عبدالعزیز|عبدالعزيز ديلمى]]
|-
|-
|برخی آثار
|برخی آثار
|data-type='authorWritings'|
| data-type="authorWritings" |[[الکافی فی الفقه]]
|-class='articleCode'
 
[[تقريب المعارف في الكلام]]
 
[[تقریب المعارف]]
 
[[الكافي في الفقه (بوستان کتاب)]]
|- class="articleCode"
|کد مؤلف
|کد مؤلف
|data-type='authorCode'|AUTHORCODE00173AUTHORCODE
| data-type="authorCode" |AUTHORCODE00173AUTHORCODE
|}
|}
</div>
</div>


'''شيخ تقى‌الدين بن نجم‌الدين بن عبيدالله بن عبدالله بن محمد'''، معروف به '''ابوالصلاح حلبى''' اهل شامات است.
'''شيخ تقى‌الدين بن نجم‌الدين بن عبيدالله بن عبدالله بن محمد''' (ح347-447ق)، معروف به '''ابوالصلاح حلبى،''' فقیه و متکلم، محدث، مفسر، ثقه و مورد اعتماد و یکى از بزرگان و مشايخ امامیه در قرن چهارم و پنجم قمری، اهل شامات است. کتاب معروف او در فقه [[الکافی فی الفقه]] است.


در برخى تعبيرات نيز از او به تقى بن نجم بن عبدالله حلبى ياد كرده‌اند.
==ولادت==


تاريخ ولادت او همانند بسيارى از ديگر بزرگان فقه و ادب و علم، درست مشخص نيست و با مسلم گرفتن تاريخ وفات او، احتمالاً ولادت او حدود سال 347 هجرى در اواسط سدۀ چهارم هجرى مى‌باشد.
تاريخ ولادت او همانند بسيارى از ديگر بزرگان فقه و ادب و علم، درست مشخص نيست و با مسلم گرفتن تاريخ وفات او، احتمالاً ولادت او حدود سال 347 هجرى در اواسط سدۀ چهارم هجرى مى‌باشد.
نام او تقى بن نجم‌الدين بن عبيدالله حلبى و شهرتش «تقى‌الدين» فقيه بزرگوار و شيخ جليل القدر، فاضل، محدث، مفسر، ثقه و مورد اعتماد و یکى از بزرگان و مشايخ امامیه درسدۀ پنجم مى‌باشد. او به مقام علمى و منزلتى بس شامخ نائل آمد.
او شاگرد [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد‌‎مرتضى]] و پس از درگذشت او، شاگرد [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] بوده است.
در «ريحانة الأدب» مى‌نویسد كه او شاگرد [[سالار دیلمی، حمزة بن عبدالعزیز|سلار بن عبدالعزيز]] نيز بوده است. اگر این نسبت درست باشد، مى‌بايست ابوالصلاح سه طبقه را شاگردى كرده باشد.
کتاب معروف او در فقه، «الكافي» است.
==عصر زندگى==


«حلب» شهرى بسيار بزرگ و معمور و پر نعمت و پر جمعيت از ديار شام بوده و هم اكنون نيز از شهرهاى پر جمعيت و آباد سوريه مى‌باشد.
«حلب» شهرى بسيار بزرگ و معمور و پر نعمت و پر جمعيت از ديار شام بوده و هم اكنون نيز از شهرهاى پر جمعيت و آباد سوريه مى‌باشد.
خط ۶۰: خط ۵۹:
==اساتيد==
==اساتيد==


او تحصيلات عاليۀ خویش را نزد فقيه بزرگوار، [[علم‌الهدی، علی بن حسین|علم الهدى]] و شيخ طائفه، [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] انجام داد و اندكى نيز در محضر عالم بزرگوار، [[سلار دیلمی، حمزة بن عبدالعزیز|عبدالعزيز ديلمى]] معروف به سلار تلمّذ كرده است. او از طرف [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد‌ ‎مرتضى]] علم الهدى برای تدريس و تبليغ و...به شام و حلب اعزام گرديد و به همین جهت او را خليفة المرتضى (نمايندۀ [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد‌ ‎مرتضى]]) مى‌گفتند.


او تحصيلات عاليۀ خویش را نزد فقيه بزرگوار، علم الهدى و شيخ طائفه، [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] انجام داد و اندكى نيز در محضر عالم بزرگوار، عبدالعزيز ديلمى معروف به سلار تلمّذ كرده است. او از طرف [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد‌‎مرتضى]] علم الهدى برای تدريس و تبليغ و...به شام و حلب اعزام گرديد و به همین جهت او را خليفة المرتضى (نمايندۀ [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد‌‎مرتضى]]) مى‌گفتند.
وى پس از درگذشت [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد‌ ‎مرتضى]]، از سوى [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] در آن مقام ابقا شد و به خليفة الشيخ هم معروف گشت.
 
وى پس از درگذشت [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد‌‎مرتضى]]، از سوى [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] در آن مقام ابقا شد و به خليفة الشيخ هم معروف گشت.


موضوع نيابت و نمايندگى نشان دهندۀ نفوذ علما و فقها در آن زمان است كه مراجع تقليد نمايندگانى به اطراف و اكناف مى‌فرستادند تا مردم در امور خود به آنها مراجعه نموده و مشكلات دينى خود را حل نمايند.
موضوع نيابت و نمايندگى نشان دهندۀ نفوذ علما و فقها در آن زمان است كه مراجع تقليد نمايندگانى به اطراف و اكناف مى‌فرستادند تا مردم در امور خود به آنها مراجعه نموده و مشكلات دينى خود را حل نمايند.
خط ۷۰: خط ۶۸:




1 - مرحوم [[افندی، عبدالله بن عیسی‌بیگ|میرزا عبدالله افندى]] صاحب رياض العلما، مى‌نویسد:
#مرحوم [[افندی، عبدالله بن عیسی‌بیگ|میرزا عبدالله افندى]] صاحب رياض العلما، مى‌نویسد:
#:«شيخ تقى‌الدين بن نجم‌الدين بن عبدالله حلبى، شاگرد [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد‌ ‎مرتضى]] علم الهدى و [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] و استاد قاضى [[ابن براج، عبدالعزیز بن نحریر|ابن براج]] حلبى مى‌باشد. [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] نام او را در کتاب فهرست خویش آورده و گفته: او نزد ما و [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد‌ ‎مرتضى]] درس خوانده است.
#:سپس او را توثيق كرده و این امر نشانگر عظمت شأن و اعتبار اوست.
#علامه متتبع، مرحوم میرزا محمدباقرخوانسارى قدس‌سره مؤلف روضات، در تأليف منيف خود فصلى را در مورد زندگى این فقيه نامدار گشوده و مطلبى را دربارۀ او بازگو مى‌كند كه بخشى از تقريرات او را در ذيل مى‌آوریم. او مى‌گوید:
#:فقيه نامدار و بزرگوار، ابوالصلاح تقى‌الدين بن نجم‌الدين بن عبدالله حلبى، فقيه و مورد اعتماد اهل رجال از اعيان امامیه و از مشاهير فقهاى حلب و موصوف به خليفة المرتضى است و آن بر اساس نيابتى است كه از سوى استاد بزرگوارش داشته است، آنچنان كه [[ابن براج، عبدالعزیز بن نحریر|ابن براج]] از سوى [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] اعلى الله مقامه داشته است. این گونه نيابت بر اساس قضاوت يا جنبۀ نيابت در تدريس است، چون هر دو نيابت مورد نص و تصريح قرار گرفته‌اند. این امر نشانگر عظمت و شأن این فقيه بزرگوار مى‌تواند باشد.
#مجمع البحرين هنگامى كه نامى از سلار مى‌برد، در شرح حال او مى نویسد: ابوالصلاح حلبى نيز از او فرا گرفته است، و هنگامى كه از شهر حلب مورد استفتاء و پرسش فقهى قرار مى‌گرفت، در پاسخ مى‌گفت: پيش شما «تقى» وجود دارد؛ يعنى به او مراجعه كنيد.


«شيخ تقى‌الدين بن نجم‌الدين بن عبدالله حلبى، شاگرد [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد‌‎مرتضى]] علم الهدى و [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] و استاد قاضى [[ابن براج، عبدالعزیز بن نحریر|ابن براج]] حلبى مى‌باشد. [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] نام او را در کتاب فهرست خویش آورده و گفته: او نزد ما و [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد‌‎مرتضى]] درس خوانده است.
==وفات==


سپس او را توثيق كرده و این امر نشانگر عظمت شأن و اعتبار اوست.


2 - علامه متتبع، مرحوم میرزا محمدباقرخوانسارى قدس‌سره مؤلف روضات، در تأليف منيف خود فصلى را در مورد زندگى این فقيه نامدار گشوده و مطلبى را دربارۀ او بازگو مى‌كند كه بخشى از تقريرات او را در ذيل مى‌آوریم. او مى‌گوید:
او پس از یک عمر طولانى و پر بركت كه همه را در راه خدا و احياى شريعت او صرف كرد، در صد سالگى به سال 447 هجرى در شهر حلب به رحمت ايزدى پيوست و در همان جا مدفون گرديد.


فقيه نامدار و بزرگوار، ابوالصلاح تقى‌الدين بن نجم‌الدين بن عبدالله حلبى، فقيه و مورد اعتماد اهل رجال از اعيان امامیه و از مشاهير فقهاى حلب و موصوف به خليفة المرتضى است و آن بر اساس نيابتى است كه از سوى استاد بزرگوارش داشته است، آنچنان كه [[ابن براج، عبدالعزیز بن نحریر|ابن براج]] از سوى [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] اعلى الله مقامه داشته است. این گونه نيابت بر اساس قضاوت يا جنبۀ نيابت در تدريس است، چون هر دو نيابت مورد نص و تصريح قرار گرفته‌اند. این امر نشانگر عظمت و شأن این فقيه بزرگوار مى‌تواند باشد.
با این حساب، اگر عمر او صد سال بوده و در سال 447 وفات كرده باشد، او از هر دو استادش بزرگسال‌تر بوده است.


3 - مجمع البحرين هنگامى كه نامى از سلار مى‌برد، در شرح حال او مى نویسد: ابوالصلاح حلبى نيز از او فرا گرفته است، و هنگامى كه از شهر حلب مورد استفتاء و پرسش فقهى قرار مى‌گرفت، در پاسخ مى‌گفت: پيش شما «تقى» وجود دارد؛ يعنى به او مراجعه كنيد.
==آثار ==
 
==آثار و تأليفات==




او داراى آثار و تأليفات متعددى است كه نوعاً در زمینۀ فقه و كلام مى‌باشد و اسامى برخى از آنها به این ترتيب مى‌باشد:
او داراى آثار و تأليفات متعددى است كه نوعاً در زمینۀ فقه و كلام مى‌باشد و اسامى برخى از آنها به این ترتيب مى‌باشد:


1 - البداية (فقه)
# البداية (فقه)
 
# تقريب المعارف (كلام)
2 - تقريب المعارف (كلام)
# دفع شبه الملاحدة (كلام)
 
# شرح ذخيره علم الهدى (كلام)
3 - دفع شبه الملاحدة (كلام)
# الشافية
 
# العدّة (فقه)
4 - شرح ذخيره علم الهدى (كلام)
# اللوامع (فقه)
 
# المرشد في طريق المتعبد(احكام)
5 - الشافية
 
6 - العدّة (فقه)
 
7 - اللوامع (فقه)
 
8 - المرشد في طريق المتعبد(احكام)
 
==وفات==
 
 
او پس از یک عمر طولانى و پر بركت كه همه را در راه خدا و احياى شريعت او صرف كرد، در صد سالگى به سال 447 هجرى در شهر حلب به رحمت ايزدى پيوست و در همان جا مدفون گرديد.
 
با این حساب، اگر عمر او صد سال بوده و در سال 447 وفات كرده باشد، او از هر دو استادش بزرگسال‌تر بوده است.
 


{{متکلمان شیعه}}
==وابسته‌ها==
==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}
{{وابسته‌ها}}
خط ۱۱۷: خط ۱۰۳:
[[الکافی فی الفقه]]  
[[الکافی فی الفقه]]  


[[تقریب المعارف فی الکلام]]  
[[تقريب المعارف في الكلام]]  


[[تقریب المعارف]]  
[[تقریب المعارف]]  
خط ۱۲۴: خط ۱۱۰:


[[رده:زندگی‌نامه]]
[[رده:زندگی‌نامه]]
[[رده:متکلمان شیعه]]