مجنون و لیلی: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    بدون خلاصۀ ویرایش
    بدون خلاصۀ ویرایش
     
    خط ۲۸: خط ۲۸:
    '''مجنون و لیلی'''، مجلد سوم از خمسه [[امیرخسرو دهلوی، خسرو بن محمود|امیرخسرو دهلوی]] است که نخستین و یکی از بهترین نمونه‌هایی است که به‌تبع لیلی و مجنون نظامی، فراهم آمده و جزو یکی از نوادر آثار ادبی شرق است که از لحاظ هنری و فکری، ویژگی و فشردگی موضوع و سلاسلت و روانی بیان، مقامی والا دارد. این کتاب، با تصحیح [[باغبانی، محسن|محسن باغبانی]]، منتشر شده است.
    '''مجنون و لیلی'''، مجلد سوم از خمسه [[امیرخسرو دهلوی، خسرو بن محمود|امیرخسرو دهلوی]] است که نخستین و یکی از بهترین نمونه‌هایی است که به‌تبع لیلی و مجنون نظامی، فراهم آمده و جزو یکی از نوادر آثار ادبی شرق است که از لحاظ هنری و فکری، ویژگی و فشردگی موضوع و سلاسلت و روانی بیان، مقامی والا دارد. این کتاب، با تصحیح [[باغبانی، محسن|محسن باغبانی]]، منتشر شده است.


    [[امیرخسرو دهلوی، خسرو بن محمود|امیرخسرو]] برای بیان داستان لیلی و مجنون که حوادث آن را تاریکی نامرادی‌ها و امواج غم و دلتنگی‌ها فراگرفته است، به‌تبع نظامی، بحر هزج مسدس اخرب مقبوض (مفعول مفاعلن فعولن) را که به قول نظامی، بحری سبک و رونده است، انتخاب کرده است. او تصنیف این منظومه را ثمره ارشاد معنوی روح‌القدس دانسته و گفته است:
    [[امیرخسرو دهلوی، خسرو بن محمود|امیرخسرو]] برای بیان داستان لیلی و مجنون که حوادث آن را تاریکی نامرادی‌ها و امواج غم و دلتنگی‌ها فراگرفته است، به‌تبع نظامی، بحر هزج مسدس اخرب مقبوض (مفعول مفاعلن فعولن) را که به قول [[نظامی، الیاس بن یوسف|نظامی]]، بحری سبک و رونده است، انتخاب کرده است. او تصنیف این منظومه را ثمره ارشاد معنوی روح‌القدس دانسته و گفته است:
    {{شعر}}
    {{شعر}}
    {{ب|''چون من به دو نامه زین ورق پیش''|2=''راندم قلمی ز نکته خویش''}}
    {{ب|''چون من به دو نامه زین ورق پیش''|2=''راندم قلمی ز نکته خویش''}}
    خط ۳۶: خط ۳۶:
    {{پایان شعر}}
    {{پایان شعر}}


    امیرخسرو، مجنون و لیلی را با حمد و سپاس خداوند و مناجات به درگاه باری تعالی و نعت رسول اکرم(ص) و شرح معراج ایشان، آغاز کرده و پس از مدح شیخ‌الطریقه نظام‌الدین اولیاء و مدح علاءالدین محمد خلجی، با بیان سبب نظم کتاب و نصیحت فرزند خویش به پایان برده است<ref>ر.ک: همان</ref>.
    [[امیرخسرو دهلوی، خسرو بن محمود|امیرخسرو]]، مجنون و لیلی را با حمد و سپاس خداوند و مناجات به درگاه باری تعالی و نعت رسول اکرم(ص) و شرح معراج ایشان، آغاز کرده و پس از مدح شیخ‌الطریقه نظام‌الدین اولیاء و مدح علاءالدین محمد خلجی، با بیان سبب نظم کتاب و نصیحت فرزند خویش به پایان برده است<ref>ر.ک: همان</ref>.


    پس از آن، [[امیرخسرو دهلوی، خسرو بن محمود|امیرخسرو]] به ایجاز تمام، به بیان عشق مجنون و لیلی مطابق آنچه نظامی آورده، پرداخته، اما کم‌کم، مسیر داستان را تغییر داده و آن را به‌گونه‌ای دیگر ساخته است. در داستان [[امیرخسرو دهلوی، خسرو بن محمود|امیرخسرو]]، عشق مجنون و لیلی به عشق حقیقی بسیار نزدیک می‌گردد و معنای «بی عشق مباد زندگانی» تبلور بیشتری می‌یابد<ref>ر.ک: همان</ref>.
    پس از آن، [[امیرخسرو دهلوی، خسرو بن محمود|امیرخسرو]] به ایجاز تمام، به بیان عشق مجنون و لیلی مطابق آنچه نظامی آورده، پرداخته، اما کم‌کم، مسیر داستان را تغییر داده و آن را به‌گونه‌ای دیگر ساخته است. در داستان [[امیرخسرو دهلوی، خسرو بن محمود|امیرخسرو]]، عشق مجنون و لیلی به عشق حقیقی بسیار نزدیک می‌گردد و معنای «بی عشق مباد زندگانی» تبلور بیشتری می‌یابد<ref>ر.ک: همان</ref>.

    نسخهٔ کنونی تا ‏۲۵ مارس ۲۰۲۴، ساعت ۰۰:۰۲

    مجنون و لیلی
    مجنون و لیلی
    پدیدآورانامیرخسرو دهلوی، خسرو بن محمود (نويسنده)

    باغبانی، محسن (مصحح)

    باغبانی، محسن (مقدمه‌نويس)
    عنوان‌های دیگراز روی قدیمی‌ترین‌ نسخه‌ خطی‌ ایران‌ به‌ همراه‌ متن‌ علمی‌ و انتقا‌دی نسخه‌ چا‌پ‌ سنگی‌ مسکو ** مجنون و لیلی: براساس قدیمی‌ترین‌ نسخه‌ خطی‌ ایران و جهان به‌ همراه‌ متن‌ علمی‌ و انتقا‌دی نسخه‌ چا‌پ‌ مسکو
    ناشرظفر
    مکان نشرایران - قم
    سال نشر1380ش
    چاپ1
    موضوعشعر فارسی - قرن 8ق.
    زبانفارسی
    تعداد جلد1
    کد کنگره
    PIR ۵۳۵۶/الف۸م۳ ۱۳۸۰
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    مجنون و لیلی، مجلد سوم از خمسه امیرخسرو دهلوی است که نخستین و یکی از بهترین نمونه‌هایی است که به‌تبع لیلی و مجنون نظامی، فراهم آمده و جزو یکی از نوادر آثار ادبی شرق است که از لحاظ هنری و فکری، ویژگی و فشردگی موضوع و سلاسلت و روانی بیان، مقامی والا دارد. این کتاب، با تصحیح محسن باغبانی، منتشر شده است.

    امیرخسرو برای بیان داستان لیلی و مجنون که حوادث آن را تاریکی نامرادی‌ها و امواج غم و دلتنگی‌ها فراگرفته است، به‌تبع نظامی، بحر هزج مسدس اخرب مقبوض (مفعول مفاعلن فعولن) را که به قول نظامی، بحری سبک و رونده است، انتخاب کرده است. او تصنیف این منظومه را ثمره ارشاد معنوی روح‌القدس دانسته و گفته است:

    چون من به دو نامه زین ورق پیشراندم قلمی ز نکته خویش
    از روح قدس شنیدم آوازکای کرده لب تو گوش من باز
    نی آن رقم خیال کردیبل جادویی حلال کردی
    آن به که کنون در این تفکرکاهل نشوی به سفتن در[۱]

    امیرخسرو، مجنون و لیلی را با حمد و سپاس خداوند و مناجات به درگاه باری تعالی و نعت رسول اکرم(ص) و شرح معراج ایشان، آغاز کرده و پس از مدح شیخ‌الطریقه نظام‌الدین اولیاء و مدح علاءالدین محمد خلجی، با بیان سبب نظم کتاب و نصیحت فرزند خویش به پایان برده است[۲].

    پس از آن، امیرخسرو به ایجاز تمام، به بیان عشق مجنون و لیلی مطابق آنچه نظامی آورده، پرداخته، اما کم‌کم، مسیر داستان را تغییر داده و آن را به‌گونه‌ای دیگر ساخته است. در داستان امیرخسرو، عشق مجنون و لیلی به عشق حقیقی بسیار نزدیک می‌گردد و معنای «بی عشق مباد زندگانی» تبلور بیشتری می‌یابد[۳].

    سعی و تلاش امیرخسرو در بازآفرینی اثری بدیع، بدون کمترین تقلید از کلمات نظامی، شگفت‌آور است. او حتی در استفاده از ردیف‌ها و قافیه‌ها سعی کرده از قوافی جدیدتری استفاده کند. درعین‌حال، سعی نموده زیباترین ابیات منظومه لیلی و مجنون نظامی را به نوعی دیگر بازسازی کند[۴].

    بی‌اغراق بسیاری از ابیات امیرخسرو، بر ابیات نظامی از لحاظ احساس و قدرت کلمات، برتری دارد. هرچند او منظومه خویش را در مقایسه با شراب صاف نظامی، درد می‌داند[۵].

    پانویس

    1. ر.ک: پیشگفتار، ص39
    2. ر.ک: همان
    3. ر.ک: همان
    4. ر.ک: همان، ص39-40
    5. ر.ک: همان، ص40

    منابع مقاله

    پیشگفتار.


    وابسته‌ها